Erwerbsverläufe und gesundheitsbezogene Statuspassagen

Tätigkeiten, die aus gesundheitlichen Gründen nur zeitlich befristet ausgeübt werden können, führen für eine Vielzahl von auf solchen Arbeitsplätzen Beschäftigten lange vor Erreichen des gesetzlichen Rentenalters zu Statuspassagen im Erwerbsverlauf. Vielmehr von der Art der erreichbaren Arbeitsplätze als von der psycho-physischen Leistungsfähigkeit ist abhängig, ob eine Person relativ gesund am Erwerbsleben partizipieren kann oder relativ krank von ihm ausgeschlossen wird. Der Beitrag stellt auf der Basis zweier repräsentativer Datenkörper empirische Identifizierungsstrategien für die soziodemographischen, arbeitsplatz- und berufsbezogenen Determinanten begrenzter Tätigkeitsdauer vor (Sozio-ökonomisches Panel, SOEP, Gesundheitssurveys der Deutschen Herz-Kreislauf-Präventionsstudie, DHP). Die Wirkung des sozioökonomischen Status hängt mit bestimmten Arbeitsbelastungen am letzten Arbeitsplatz zusammen. Die beste Bewältigung des Problems, bestimmte Tätigkeiten nur begrenzte Zeit und nicht bis ins gesetzliche Rentenalter ausüben zu können, ist der Wechsel im Rahmen von Karrieren oder Laufbahnen. Stellenwechsel aus gesundheitlichen Gründen haben jedoch häufig ungünstige Folgen für den weiteren Erwerbsverlauf und deuten auf Abwärtsspiralen bis hin zur vermutlich endgültigen Beendigung der Erwerbstätigkeit hin. Gegenüber einer solchen Externalisierung des Problems begrenzter Tätigkeitsdauer sind alternative betriebliche Strategien zu stärken.Work activities which for health reasons can only be performed for a limited time lead for many persons engaged in such work-places to occupational status passages long before normal retirement age. Whether a person can participate in occupational life as 'relatively healthy' or is excluded due to being 'relatively ill' depends much more on the type of obtainable work-places than on his/her psychophysical abilities. On the basis of two representative data sets, the article presents empirical identification strategies for socio-demographic, work-place and job-related determinants of limited work-time (German Socio-economic Panel, National and Regional Health Surveys of the German Cardiovascular Prevention Study). The effect of socioeconomic status was interrelated with certain working conditions at the last work place. The best way of coping with the problem that certain work activities can only be performed for a limited time and not until normal retirement age are changes within careers. However, changing the job because of health-related reasons often had unfavourable effects for the further occupational course and referred to down-spirals until the presumably final finishing of occupation. Instead of such an externalization of the problem of limited work-time the alternative strategies of employers should be strengthened

Teorie i modele pedagogiki społecznej

Wiele spośród sformułowanych na terenie nauk społecznych teorii zostało zaadaptowane na potrzeby pedagogiki społecznej (pracy socjalnej). Niektóre, z grona intensywnie dyskutowanych i ocenianych teorii są wciąż aktywnie stosowane, wprowadzane do praktyki. Wśród nich możemy wymienić pedagogikę reformy, teorie nabudowane na krytyce kapitalizmu, feminizmu, ale także w praktyce stosowane są takie modele jak terapia systematyczna czy rodzinna, jak też orientacja na przestrzeń społeczną. Artykuł prezentowany Czytelnikowi zawiera zarówno przegląd teorii ostatnich dekad, jak i uwagi skłaniające do ich krytycznej oceny. Dyskusja prezentowana w tekście, skupia się na praktycznych implikacjach zróżnicowania teoretycznego pedagogiki społecznej, autor analizuje niektóre, ważne problemy dotyczące tworzenia teorii tej dyscypliny oraz problematyzuje epistemologiczne próby przygotowania jednej, fundamentalnej i unifikującej teorii w pedagogice społecznej.A plenitude of theories were formulated in the social science, many of them adapted for social pedagogy. Some of the most intensely discussed and still actively used are shortly introduced and evaluated, among them reform pedagogy, theories based on critique of capitalism, feminism, but also practically applied models like systematic and family therapy as well as orientation to social space. Thus an overview on theory construction of the last decades as well as some hints to critical reflections are presented to the reader. The discussion focuses on practical implications of theoretical diversity, on some central validity problems in theory construction and problematizes epistemological attempts for just one fundamental and unifying theory in social pedagogy

Theorien und Modelle der Sozialpädagogik

Wiele spośród sformułowanych na terenie nauk społecznych teorii zostało zaadaptowane na potrzeby pedagogiki społecznej (pracy socjalnej). Niektóre, z grona intensywnie dyskutowanych i ocenianych teorii są wciąż aktywnie stosowane, wprowadzane do praktyki. Wśród nich możemy wymienić pedagogikę reformy, teorie nabudowane na krytyce kapitalizmu, feminizmu, ale także w praktyce stosowane są takie modele jak terapia systematyczna czy rodzinna, jak też orientacja na przestrzeń społeczną. Artykuł prezentowany Czytelnikowi zawiera zarówno przegląd teorii ostatnich dekad, jak i uwagi skłaniające do ich krytycznej oceny. Dyskusja prezentowana w tekście, skupia się na praktycznych implikacjach zróżnicowania teoretycznego pedagogiki społecznej, autor analizuje niektóre, ważne problemy dotyczące tworzenia teorii tej dyscypliny oraz problematyzuje epistemologiczne próby przygotowania jednej, fundamentalnej i unifikującej teorii w pedagogice społecznej.A plenitude of theories were formulated in the social science, many of them adapted for social pedagogy. Some of the most intensely discussed and still actively used are shortly introduced and evaluated, among them reform pedagogy, theories based on critique of capitalism, feminism, but also practically applied models like systematic and family therapy as well as orientation to social space. Thus an overview on theory construction of the last decades as well as some hints to critical reflections are presented to the reader. The discussion focuses on practical implications of theoretical diversity, on some central validity problems in theory construction and problematizes epistemological attempts for just one fundamental and unifying theory in social pedagogy