Fenotyp typu „talia hipertriglicerydemiczna“ i zespół metaboliczny określany na podstawie różnych kryteriów oraz zależności między tymi zaburzeniami a kontrolą stężeń lipidów i glikemii u chorych na cukrzycę typu 2

Background: Metabolic syndrome (MetS) describes clustering of obesity, dyslipidemia, hyperglycemia and hypertension and increases risk for cardiovascular disease and type 2 diabetes. The ‘hypertriglyceridemic waist’ phenotype (HTGW) represents a simple approach to identifying individuals with increased risk. The aim of the study was to determine the prevalence of HTGW and MetS in type 2 diabetic patients, and to examine their relation to lipids and blood glucose control. Material and methods: 300 type 2 diabetic patients were analysed, and their history of diabetes, anthropometric measures, measurements of blood pressure (BP), lipids and glycemic control parameters were taken. Results: In type 2 diabetic patients, the prevalence of MetS was 71.0% by the AHA/NHLBI definition and 75.33% by the IDF definition. The prevalence was 62.58% and 66.45% in men, and 80% and 84.83% in women by the same definitions, respectively. There were 41.33% of patients with HTGW (42.76% among women and 40% among men). There were statistically significant differences of age, fasting plasma glucose (FPG) and postprandial glucose (PPG) in women with and without MetS according to both definitions, and of total and LDL cholesterol with and without MetS according to AHA/NHLBI (but not IDF). In men, there were statistically significant differences of total cholesterol and of HbA1c with and without MetS according to AHA/NHLBI (but not IDF). Women with HTGW had higher levels of total and LDL cholesterol, systolic and diastolic BP. Men with HTGW had higher levels of total cholesterol, diastolic BP, HbA1c, FPG and PPG. Conclusions: Determining MetS or HTGW helps identify those with increased cardiovascular risk. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (4): 316–323)Wstęp: Zespół metaboliczny (MetS) obejmujący otyłość, dyslipidemię, hiperglikemię i nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Określanie fenotypu „talii hipertriglicemicznej” (HTGW) jest prostą metodą identyfikowania chorych z grupy wysokiego ryzyka. Celem badania było ustalenie częstości HTGW i MetS u chorych na cukrzycę typu 2 oraz ocena zależności miedzy tymi zaburzeniami a kontrolą stężeń lipidów i glikemii. Materiał i metody: Do badania włączono 300 chorych na cukrzycę typu 2 i przeanalizowano dane dotyczące przebiegu cukrzycy, parametrów antropometrycznych, wartości ciśnienia tętniczego, stężeń lipidów i kontroli glikemii. Wyniki: U chorych na cukrzycę typu 2 kryteria MetS według definicji AHA/NHLBI spełniało71,0%, a kryteria IDF — 75,33%; odsetek chorych z MetS wynosił wśród mężczyzn odpowiednio 62,58% i 66,45%, a wśród kobiet 80% i 84,83%. U 41,33% chorych stwierdzono cechy HTGW, 42,76% tej grupy stanowiły kobiety, a 40% mężczyźni. U kobiet wykazano istotne statystycznie różnice w zakresie wieku, glikemii na czczo (FPG) i glikemii poposiłkowej (PPG) między grupami z MetS i bez niego, rozpoznanym na podstawie obu definicji, natomiast w zakresie stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL różniły się one tylko między grupami z MetS i bez niego wydzielonymi na podstawie definicji AHA/NHLBI (a nie na podstawie kryteriów IDF). U mężczyzn wykazano statystycznie istotne różnice stężeń cholesterolu całkowitego HbA1c między grupami z MetS i bez niego określonym według AHA/NHLBI (ale nie według IDF). U kobiet z HTGW stwierdzono wyższe stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL oraz wyższe wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. U mężczyzn z HTGW odnotowano wyższe wartości stężeń cholesterolu całkowitego, rozkurczowego ciśnienia tętniczego, HbA1c, FPG i PPG. Wnioski: Rozpoznanie MetS lub HTGW pozwala zidentyfikować osoby obciążone zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. (Endokrynol Pol 2011; 62 (4): 316–323