Czy zwiększona aktywność kinazy kreatynowej w surowicy zawsze świadczy o chorobie mięśni?

W dobie zaawansowanych metod diagnostyki chorób mięśni aktywność kinazy kreatynowej (creatine kinase – CK) jest nadal jednym z podstawowych parametrów oznaczanych w surowicy. Znajduje zastosowanie głównie w neuromiologii, gdzie pomaga wstępnie zróżnicować, czy mamy do czynienia z procesem miogennym czy też neurogennym. Kolejno wykonywane oznaczenia CK pozwalają monitorować przebieg choroby i skuteczność leczenia. Przypadkowo stwierdzone zwiększone wartości CK wymagają przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki, w tym często badań elektrofizjologicz-nych, histopatologicznych oraz genetycznych. Na ich podstawie u części pacjentów niemających objawów klinicznych zostaje ustalone rozpoznanie. Ciągle jednak pozostaje grupa chorych z idiopatyczną hiper-CK-emią, u których nie udaje się znaleźć dowodów na istnienie choroby nerwowo-mięśnio-wej. Wymagają oni jednak monitorowania, ponieważ zwiększone wartości CK mogą stanowić pierwszy objaw rozwijającej się dopiero choroby

Idiopatyczna czuciowa neuropatia trójdzielna. Opis przypadku

Idiopathic trigeminal sensory neuropathy is a rare clinical condition characterized by sensory disturbances on the face. Its symptoms may be permanent or temporary and a wide variety of diagnostic procedures is usually required to establish the diagnosis. Frequently, it is the first manifestation of a systemic disorder. In the majority of cases causal treatment is not possible, even though patients with trigeminal sensory neuropathy should be carefully monitored by physicians.Idiopatyczna czuciowa neuropatia trójdzielna to rzadka choroba dotycząca zaburzeń czucia w obrębie twarzy. Zjawisko to może mieć charakter przejściowy lub stały, diagnostyka zaś wymaga zazwyczaj wykonania wielu różnych badań. Często neuropatia trójdzielna jest pierwszym objawem choroby układowej. Najczęściej leczenie przyczynowe nie jest możliwe, jednak pacjenci z idiopatyczną neuropatią trójdzielną powinni być pod stałą opieką medyczną

Rola biopsji mięśnia szkieletowego w diagnostyce chorób nerwowo-mięśniowych

Streszczenie Biopsja mięśnia szkieletowego wykonywana w celach diagnostycznych w chorobach nerwowo-mięśniowych umożliwia ocenę rodzaju procesu chorobowego (pierwotnie mięśniowy czy neurogenny), dostarcza informacji o przebiegu (ostry czy przewlekły) oraz stopniu zaawansowania choroby. W wielu przypadkach zastosowanie dodatkowych technik histochemicznych i immunohistochemicznych pozwala na jednoznaczne rozpoznanie takich schorzeń, jak niektóre dystrofie mięśniowe, glikogenozy, miopatie zapalne oraz miopatie wrodzone. Ocena wycinka mięśniowego w mikroskopie elektronowym umożliwia pewne rozpoznanie dystrofii oczno-gardłowej, miopatii mitochondrialnej i wtrętowego zapalenia mięśni. W niniejszym artykule omówiono objawy kliniczne sugerujące konieczność pobrania wycinka, technikę wykonywania biopsji, zasady wyboru mięśnia do badania, a także praktyczne wskazówki dotyczące przesyłania pobranego wycinka i przygotowania preparatów do oceny w mikroskopie. Przedstawiono ponadto podstawowe zasady dotyczące interpretacji wyniku biopsji mięśnia oraz przydatność kliniczną biopsji mięśnia w dobie zaawansowanej diagnostyki molekularnej

Choroby mitochondrialne — co powinien wiedzieć kardiolog?

Mitochondrial diseases (MD) are a heterogeneous group of rare genetically determined disorders, characterized by mitochondrial respiratory chain defect and subsequent energy metabolism imbalance. Due to almost exclusive aerobic metabolism of the heart, cardiac involvement in MD is common and can be accompanied by other manifestations of the multi-organ involvement, but may be also the first or the sole clinical manifestation of MD. All tissues of the heart may be affected but the most frequently affected tissue is the myocardium. The most frequent cardiac manifestation found in MD are cardiomyopathies, but cardiac abnormalities may be varied and include arrhythmias, heart failure, pulmonary hypertension, dilation of the aortic root and pericardial effusion. Given the progressive nature of cardiac involvement in MD associated with poor prognosis and increased mortality and the fact that it can remain asymptomatic until an advanced stage is reached, often due to limited mobility of patients, cardiac screening should be a part of standard management of MD patients. All patients with cardiac involvement should be reviewed by a cardiologist with an experience and understanding of MD.Miopatie mitochondrialne (MD, mitochondrial diseases) są heterogenną grupą rzadkich chorób uwarunkowanych genetycznie, charakteryzującą się defektem mitochondrialnego łańcucha oddechowego z następowym zaburzeniem metabolizmu energetycznego komórek. Ze względu na istotną zależność serca od metabolizmu oksydacyjnego jego zajęcie w MD jest częste i może występować zarówno jako część choroby wieloukładowej, jak i główny objaw kliniczny. Wszystkie struktury serca mogą być dotknięte przez chorobę, ale najczęściej dochodzi do zajęcia miokardium. Najczęstszą manifestacją zajęcia serca w MD są kardiomiopatie, jednak nieprawidłowości w układzie sercowo-naczyniowym u tych pacjentów są zróżnicowane i mogą objawiać się jako zaburzenia rytmu serca lub przewodzenia, niewydolność serca (HF, heart failure), nadciśnienie płucne, poszerzenie aorty wstępującej oraz płyn w worku osierdziowym. Zajęcie serca u pacjentów z MD ma postępujący charakter, wiąże się z gorszym rokowaniem i zwiększoną śmiertelnością z powodu HF. Może ono jednak pozostawać bezobjawowe aż do osiągnięcia zaawansowanego stadium z powodu ograniczonej mobilności pacjentów, dlatego screening w kierunku kardiomiopatii oraz zaburzeń rytmu serca powinien być częścią standardowego postępowania w tej grupie. Wszyscy pacjenci z zajęciem serca, także bezobjawowi, powinni być skierowani do kardiologa z doświadczeniem i znajomością postępowania w przypadkach MD

Mitochondrial encephalomyopathy: Towards diagnosis. A case report

Mitochondrial diseases may cause a wide range of central and peripheral nervous system disorders, as well as muscle disorders. The diagnostic workup routinely includes electrophysiological, morphological, neuroimaging and genetic studies. In some cases, the diagnosis may be ascertained only when mitochondrial DNA (mtDNA) examination in the muscle is performed. We report on a case of a 24-year-old woman, with a 7-year history of slowly progressive cerebellar syndrome and bilateral ptosis. Mitochondrial encephalomyopathy was suspected, based on the clinical picture and results of examinations, but the typical red ragged fibers were not found in the muscle biopsy. The results of molecular analysis of mtDNA showed a mtDNA deletion in the muscle and, on a level detectable only with polymerase chain reaction method, in blood leukocytes. This case emphasizes the important role of mtDNA studies in muscle in nonspecific multisystem mitochondrial disorders, even without clinical muscle involvement

Identification of the first in Poland CACNA1A gene mutation in familial hemiplegic migraine. Case report

Introduction Migraine is a common neurological disorder characterized by a particular phenotype, complex pathophysiology and a heterogeneous genetic background. Among several heritable forms, familial hemiplegic migraine is the best described one. In the majority of cases it is caused by mutations in one of three different genes. Case report Clinical symptoms of a 47 year old proband (and independently described in his 20 year old son) as well as differential diagnosis are discussed in the presented report. The most characteristic were recurrent attacks of blurred vision, paresthesias and hemiparesis often accompanied by speech disturbances and followed by severe headache with vomiting. Advanced morphological and genetic procedures were required to exclude MELAS, CADASIL and Call-Fleming syndrome. Finally, the definite diagnosis was possible after the application of the whole exome sequencing technique. It confirmed, for the first time in the Polish population, a heterozygous T666M mutation (c.1997C>T; p.Thr666Met) in the CACNA1A gene in the proband, the proband's son and in several other family members. Conclusion The presented report provides clinical and genetic insight into familial hemiplegic migraine 1 resulting from a mutation in the CACNA1A gene

Progressive External Ophthalmoplegia in Polish Patients—From Clinical Evaluation to Genetic Confirmation

Mitochondrial encephalomyopathies comprise a group of heterogeneous disorders resulting from impaired oxidative phosphorylation (OxPhos). Among a variety of symptoms progressive external ophthalmoplegia (PEO) seems to be the most common. The aim of this study is to present clinical and genetic characteristics of Polish patients with PEO. Clinical, electrophysiological, neuroradiological, and morphological data of 84 patients were analyzed. Genetic studies of mitochondrial DNA (mtDNA) were performed in all patients. Among nuclear DNA (nDNA) genes POLG was sequenced in 41 patients, TWNK (C10orf2) in 13 patients, and RNASEH1 in 2 patients. Total of 27 patients were included in the chronic progressive external ophthalmoplegia (CPEO) group, 24 in the CPEO+ group. Twenty-six patients had mitochondrial encephalomyopathy (ME), six patients Kearns–Sayre syndrome (KSS), and one patient sensory ataxic neuropathy, dysarthria, ophthalmoparesis (SANDO) syndrome. Genetic analysis of nDNA genes revealed the presence of pathogenic or possibly pathogenic variants in the POLG gene in nine patients, the TWNK gene in five patients and the RNASEH1 gene in two patients. Detailed patients’ history and careful assessment of family history are essential in the diagnostic work-up. Genetic studies of both mtDNA and nDNA are necessary for the final diagnosis of progressive external ophthalmoplegia and for genetic counseling

Wtrętowe zapalenie mięśni: możliwości terapeutyczne. Opis przypadku

Inclusion body myositis (IBM) seems to be the most common acquired myopathy among patients of age 50 or over. The characteristic clinical features of IBM include involvement of the quadriceps as well as distal muscles, mainly foot extensors and deep finger flexors. The course of the disease is slow but steadily progressive and most patients after 5 to 10 years require the aid of an assistive device. What distinguishes IBM from other inflammatory myopathies is its resistance to corticosteroids and other immunotherapies. We present a case report, the first in the Polish population, of a male patient with a 10-year history of inclusion body myositis responding well to intravenous immunoglobulin (IVIG) therapy. Despite the almost 10 years duration of the disease, its course was slowly progressive and rather stable. Essential aspects of diagnosis and pathogenesis as well as the therapeutic approach adopted are also discussed.Wtrętowe zapalenie mięśni (inclusion body myositis – IBM) to najczęstsza nabyta miopatia zapalna po 50. roku życia. W obrazie klinicznym najbardziej charakterystyczne jest zajęcie mięśni czworogłowych ud, jak również mięśni dystalnych, zginaczy grzbietowych stopy i zginaczy głębokich palców. Przebieg choroby jest powolny, ale systematycznie postępujący, po kilku latach trwania choroby większość pacjentów przestaje chodzić. W przeciwieństwie do pozostałych miopatii zapalnych, wtrętowe zapalenie mięśni nie odpowiada na leczenie kortykosteroidami i innymi lekami immunosupresyjnymi. Przedstawiana praca to pierwszy w Polsce opis przypadku chorego z dziesięcioletnim wywiadem wtrętowego zapalenia mięśni, u którego leczenie dożylnie podawanymi preparatami immunoglobulin (IVIG) przyniosło dobre efekty. Przebieg choroby w ciągu niemalże 10 lat był powoli postępujący i względnie stabilny. Ponadto omówiono zagadnienia związane z diagnostyką, patogenezą i obecnymi możliwościami leczenia wtrętowego zapalenia mięśni

Technical aspects and current clinical applications of the skin and skeletal muscle biopsy in neurological diagnostics: an overview

This short overview recalls the basic principles and technical aspects of skin and skeletal muscle biopsies in humans with paying special attention to the stages of these procedures essential for further correct morphological diagnosis. Some of these principles may also be useful in animal experimental studies. The authors emphasize the important role of proper thickness of the skin fragment, proper orientation of muscle fibres and a scalpel during skin biopsy, and proper concentration of fixatives. They recommend avoiding anaesthesia of the skeletal muscle itself and using forceps carefully so as not to crush the epidermis

Proteinopatie TDP-43 – od zwyrodnienia czołowo-skroniowego do wtrętowego zapalenia mięśni

W ostatnich latach szczególne zainteresowanie zarówno neurologów, jak i genetyków wzbudza białko TDP-43. Zaburzenia jego funkcji wiązano początkowo z postacią sporadyczną stwardnienia bocznego zanikowego i zwyrodnienia czołowo–skroniowego z wtrętami ubikwitynowanymi oraz postaciami mieszanymi zwyrodnienia czołowo-skroniowego. Udowodniono jednak, że do gromadzenia złogów złożonych z TDP-43 dochodzi również w innych chorobach, m.in. we wtrętowym zapaleniu mięśni. Wykazano, że mogą za to odpowiadać mutacje w kilku genach i loci: w genie TARDPB, genie progranuliny (PGRN) czy genie białka zawierającego walozynę (valosin-containing protein, VCP), a także w niezidentyfikowanym genie położonym na chromosomie 9p. Niniejsza praca stanowi podsumowanie dotychczasowej wiedzy na temat roli TDP-43 w procesach neurodegeneracyjnych