Korelacja między 10-letnim ryzykiem zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych i 10-letnim ryzykiem złamań osteoporotycznych u kobiet w okresie postmenopauzalnym

Introduction: Osteoporosis and cardiovascular diseases (CVD) are more common in the elderly population and have similar risk factors. The goal was an evaluation of the correlation between 10-year risk of death from CVD and 10-year bone fracture risk (FRAX). Material and methods: A total of 79 patients of the Regional Centre of Menopause and Osteoporosis of the Military Teaching Hospital in Lodz (Poland), aged 50–83 years, consulted for osteoporosis were divided into two groups: study group — with osteoporosis (O; T-score ≤ –2.5 SD) and control — without osteoporosis (T-sc > –2.5). Bone mineral density was evaluated by densitometric scanning of spine (L2-L4 T-score) and/or femoral neck (Neck T-score) and/or total hip (Total Hip T-score). Total cholesterol (TC), fasting glucose, arterial blood pressure, medical history, and family history were obtained. The risk of fatal-CVD was assessed by Euro Heart Score (EHS), and major osteoporotic (MOFR) and hip fracture risk (HFR) by the FRAX scale. Results: 80% of the patients (32/40) with osteoporosis and 51% (20/39) of the patients without osteoporosis revealed a HeartScore ≥ 5%. There was correlation in the group of all patients between EHS and Neck T-score (p < 0.05; Spearman rank correlation coefficient (Rs) = –0.3806), L2-L4 T-score (p < 0.05; Rs = –0.2891), and Total Hip T-score (p < 0.005; Rs = –0.3561), and in the control group — between EHS and Neck T-score (p < 0.05; Rs = –0.3502). There was a 2.33% difference between the average EHS level to the disadvantage of patients with osteoporosis (p < 0.05). EHS positively correlated with MOFR (p < 0.001) and HFR (p < 0.001) in the whole study popula­tion and with MOFR (p < 0.05) and HFR (p < 0.01) in the group of osteoporotic patients. There were differences between groups in TC (p < 0.001) and BMI (p < 0.001) levels. Conclusions: The 10-year risk of fatal-CVD correlated with osteoporosis and with the 10-year osteoporotic fracture risk. This conclusion may help identify patients who require extended cardiotherapy protocols.Wstęp: Osteoporoza i choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) występują częściej w populacji osób w starszym wieku i posiadają podobne czynniki ryzyka. Cel: Ocena korelacji pomiędzy 10-letnim ryzykiem zgonu z powodu CVD oraz 10-letnim ryzykiem złamań kości (FRAX) u pacjentów z osteoporozą. Materiał i metody: 79 pacjentów z Regionalnego Ośrodka Menopauzy i Osteoporozy (Uniwersytecki Szpital im. WAM w Łodzi, Polska), w wieku 50–83 lat, konsultowanych pod kątem osteoporozy, podzielono na 2 grupy ze względu na badanie densytometryczne (T-score): grupa badana — z osteoporozą (O; T-score ≤ –2,5 SD) i kontrolna — bez osteoporozy (T-score > –2,5). Uzyskano następujące informacje: wywiad medyczny, BMI, elektrokardiogram; za pomocą kwestionariusza: czynniki ryzyka osteoporozy, wywiad w kierunku chorób ser­cowo-naczyniowych m.in. udaru, zawału serca (MI), choroby niedokrwiennej serca (CAD), nadciśnienia tętniczego (HA), cukrzycy (DM), wywiad rodzinny w kierunku tych schorzeń. Dokonano także densytometrycznej oceny gęstości mineralnej kości (BMD): kręgosłupa (L2-L4 T-score) i/lub szyjki kości udowej (Neck T-score) i/lub całego biodra (Total Hip T-score). Ponadto, oznaczono poziom całkowitego cholesterolu (TC) i glukozy na czczo (GLU) w surowicy oraz zmierzono ciśnienie tętnicze krwi (BP). Ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego zakończonego zgonem (Fatal CVD) oceniono przy pomocy skali Euro Heart Score (EHS) dla populacji polskiej. Ryzyko złamań oceniono przy pomocy skali FRAX dla całkowitego ryzyka złamań (Major Osteoporotic Fracture Risk — MOFR), oraz ryzyka złamań kości udowej (Hip Fractures Risk — HFR). Wyniki: 80% pacjentów (32/40) z osteoporozą i połowa pacjentów bez osteoporozy (20/39) uzyskała HeartScore ≥ 5%. Wykazano istotną statystycznie negatywną korelację w grupie wszystkich pacjentów pomiędzy EHS and Neck T-score (p < 0,05; Spearman rank correlation coefficient (Rs) = –0,3806), L2-L4 T-score (p < 0,05; Rs = –0,2891), Total Hip T-score (p < 0,005; Rs = –0,3561), jak również w grupie kontrolnej tylko pomiędzy EHS and Neck T-score (p < 0,05; Rs = –0,3502). Stwierdzono również znamienne różnice pomiędzy średnim poziomem EHS w obu grupach (p < 0,05) — 2,33%, na niekorzyść pacjentów z densytometrycznymi cechami osteoporozy. EHS pozytywnie korelowało z MOFR (p < 0,001) i HFR (p < 0,001) u wszystkich pacjentów. Ponadto zaobserwowano istotne korelacje pomiędzy EHS i MOFR (p < 0,05) i HFR (p < 0,01) w grupie pacjentów z osteoporozą. Obie grupy różniły się istotnie pod względem średnich poziomów TC (p < 0,001) i wartości BMI (p < 0,001). Wnioski: Dziesięcioletnie ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych korelowało z występowaniem osteoporozy oraz 10-letnim ryzykiem złamań osteoporotycznych. Wyciągnięte wnioski mogą pomóc w identyfikacji grupy pacjentów wymagających poszerzenia leczenia kardiologicznego