Critical points in strategies for the diagnosis and treatment of osteoporosis

Current treatment decisions for osteoporosis depend on the fracture risk calculated based on the results of comprehensive diagnostic procedures [clinical risk factors (CRF), densitometry (BMD), morphometry, and bone turnover markers (BTM)]. Recently developed fracture risk assessment tool (FRAXTM) represents an important new achievement as a 10-year fracture risk calculation based on femoral neck densitometry and age combined with independent clinical fracture risk factors. FRAXTM presents several options: FRAXTM BMI (body mass index) is advocated as a helpful screening tool to identify the group of patients with high fracture risk, independently of access to densitometry and FRAXTM, utilizing hip densitometry. In both cases, the probability of major fractures or hip fractures are calculated during performed diagnostic evaluations. Operating FRAXTM algorithm does not include spinal bone mineral density, which is its main limitation. With the aim of improvement of anti-fracture efficacy of therapeutic management of osteoporosis, we have extended our discussion to three integral elements of existent strategy: 1) screening outlines, 2) principles of drug selection, and 3) treatment benefit evaluation. Since osteoporosis is a chronic disease, long-term adherence to the treatment is important. The suitability of the drug, the patient’s preference, tolerability, and convenience should all be considered. Anti-catabolic drugs are most appropriate in patients with high bone turnover, while anabolic drugs demonstrate efficacy irrespective of bone turnover. BMD measurement is most widely used for long-term assessment of the efficacy of osteoporosis treatment. The measurements of bone turnover markers (BTMs) can be considered a useful shortterm (at 3 months) monitoring tool in selected patients. In both BTM and BMD, the least significant change (LSC) method should be used for interpretation of the results. Fractures are not a reliable clinical endpoint for evaluating the effectiveness of therapy in individual patients because of their stochastic nature. If fractures occur, however, the need for drug change and additional non-pharmacological treatment (fall prevention, balance training, muscle strengthening) should always be considered.Kryterium interwencji farmakoterapeutycznej w osteoporozie bez złamań stanowi ocena indywidualnego bezwzględnego 10-letniego ryzyka złamań, określonego na podstawie kompleksowej analizy czynników ryzyka złamań. Kompleksowa ocena ryzyka złamań w perspektywie 10-letniej integruje wyniki badań diagnostycznych (densytometria, ocena bezobjawowych złamań kręgów, ocena metabolizmu kostnego) oraz wybranych klinicznych czynników ryzyka złamań. Wprowadzony w 2008 roku kalkulator FRAXTM (WHO Fracture Risk Assessment Tool) pozwala na szybkie i proste obliczanie 10-letniego ryzyka złamań, które u indywidualnego pacjenta powinno być podstawą do podejmowania dalszych decyzji diagnostycznych i terapeutycznych. FRAXTM opracowany jako kalkulator obliczający 10-letnie ryzyko złamań może być stosowany z uwzględnieniem densytometrii bliższej nasady kości udowej wraz z innymi niezależnymi czynnikami ryzyka złamań. FRAXTM oparty na wskaźniku masy ciała (BMI, body mass index), gęstości mineralnej kości (BMI, bez uwzględnienia pomiaru BMD [bone mineral density]) może być przydatnym narzędziem przesiewowym dla lekarzy pierwszego kontaktu oceniających ryzyko złamań (case finding strategy), zwłaszcza w przypadku ograniczonego dostępu do densytometrii. W obu przypadkach FRAXTM może oceniać 10-letnie ryzyko złamania bliższej nasady kości udowej oraz wszystkich złamań osteoporotycznych. Głównym ograniczeniem algorytmu FRAXTM jest brak możliwości wykorzystania wyników badań densytometrycznych w lokalizacji kręgosłupa lędźwiowego. O ile decyzja, co do potrzeby leczenia farmakologicznego osteoporozy opiera się głównie na wielkości przewidywanego 10-letniego ryzyka złamania, to zasadniczymi kryteriami wyboru leku u indywidualnego pacjenta powinny być skuteczność przeciwzłamaniowa leku, oceniana w randomizowanych, kontrolowanych badaniach klinicznych, oraz potencjalne działania niepożądane, dostępność i łatwość stosowania. Na wybór leku wpływa także mechanizm jego działania: leki przeciwresorpcyjne są najbardziej skuteczne u chorych z zaawansowanym zanikiem kostnym i szybkim obrotem metabolicznym kości, podczas gdy leki anaboliczne lub podwójnym punkcie uchwytu (ranelinian strontu) działają niezależnie od wyjściowych wartości BMD czy aktywności obrotu kostnego. "Złotym standardem" leczenia osteoporozy pozostają bisfosfoniany. Ocena efektywności prowadzonej farmakoterapii jest jednym z ważniejszych elementów strategii w postępowaniu przeciwzłamaniowym. Pomiar BMD jest uznanym długoterminowym wskaźnikiem zastępczym oceny wytrzymałości mechanicznej kości. Wskaźnikiem krótkoterminowym oceny efektywności terapii (3 miesiące) jest pomiar poziomu markerów obrotu kostnego w surowicy. W obu przypadkach podstawowym kryterium interpretacyjnym powinna być najmniejsza znacząca zmiana (LSC, least significant change). Interpretacja znaczenia złamania kości w trakcie terapii antyzłamaniowej jest niejednoznaczna. Złamań nie należy interpretować jako bezwzględnego wskaźnika braku efektywności stosowanej farmakoterapii, należy jednak ponownie zanalizować dane pacjenta, wprowadzając zwłaszcza modyfikację postępowania niefarmakologicznego

Optical Coherence Tomography and Optical Coherence Tomography Angiography in Monitoring Coats’ Disease

Purpose. The aim of this study was to evaluate the usefulness of optical coherence tomography (OCT) and optical coherence tomography angiography (OCTA) in monitoring pediatric patients with Coats’ disease. Material and Methods. This retrospective study included 9 Caucasian patients receiving treatment for Coats’ disease at the Children’s Memorial Health Institute Ophthalmology Department between December 2014 and May 2016. The course of the disease was monitored with OCTA in combination with OCT and fluorescein angiography (FA). Results. OCT B-scans obtained in all patients correlated with FA findings. Reliable OCTA images were obtained in 8 patients. In one patient, numerous artifacts due to poor visual acuity and retinal detachment confounded the interpretation of findings. Conclusions. OCTA and OCT, in combination with FA, are useful in Coats’ disease diagnostics and treatment monitoring. As noninvasive methods, OCT and OCTA may be performed more often than FA, which enable precise monitoring of the disease and making decisions as to its further treatment

Complicated Holter tracing with an incidence of inappropriate mode switch due to sensing abnormalities in a patient with dual-chamber pacemaker

24-hour Holter monitoring of a 59 year-old man with DDDR pacemaker (programmed mode: DDD) implanted for sick sinus syndrome with paroxysmal atrial fibrillation was performed one month after implantation, due to palpitations. Several episodes of rapid pacing of decreasing rate were detected. Intracardiac recording stored in the pacemaker memory had shown episodes of atrial lead oversensing, which led to the mode switch, resulting in DDIR mode. Signals which caused oversensing were not seen in Holter tracing. (Cardiol J 2011; 18, 1: 94-96

Identification of vertebral deformities in the Polish population by morphometric X-ray absorptiometry - results of the EPOLOS study

Introduction: The aim of the study was the determination of the prevalence of asymptomatic vertebral deformities in healthy persons of the Polish population, based on morphometric X-ray absorptiometry (MXA), and comparison of the results with data from literature, obtained by other techniques. Material and methods: The study involved 829 persons, including 520 women and 309 men, aged 18-79 years, untreated for osteoporosis before. The Th4 to L4 vertebrae were examined. Lateral scans of the thoracic-lumbar spine were made by an Expert-XL densitometer. Sixpoint digitization was used to calculate the anterior (Ha), central (Hc), and posterior (Hp) height of the Th4-L4 vertebral bodies. The vertebrae were defined as having prevalent deformities when at least one ratio value (Ha/Hp, Hc/Hp, Hp/Hp up, or Hp/Hp low) fell 3 SDs below or even more than the reference mean of that ratio at any vertebral level. Results: The analysis was performed on 9629 vertebrae, of which 167 (1.75%), evaluated as deformed and considered as fractures, were observed in 113 patients (13.63 % of the examined patients). In 81 persons (74% of the patients with fractures; 9.7% of the studied population), single fractures were demonstrated, while in 28 persons, multiple deformities prevailed. Fractures occurred in 108 women (20.7% of the examined women) and 42 men (13.5% of the examined men). The highest incidence of deformities was observed in women over 55 years of age. First-degree deformities dominated. Deformities of the Th8 and Th6 vertebrae were most frequently observed. Conclusions: 1. Using MXA, it was found that in the Polish population deformities of vertebrae are common, as was demonstrated in X-ray morphometric studies in the European Vertebral Observation Study (EVOS). 2. Densitometric morphometry, as a non-invasive technique, may become a useful tool in the diagnostics of vertebral fractures.Wstęp: Celem badania było określenie częstości występowania bezobjawowych zniekształceń trzonów kręgowych u zdrowych osób populacji polskiej przy wykorzystaniu morfometrii densytometrycznej (MXA) i porównanie wyników z danymi z piśmiennictwa uzyskanymi innymi technikami. Materiał i metody: Badaniu poddano 829 osób, w tym 520 kobiet i 309 mężczyzn w wieku 18-79 lat, dotąd nieleczonych z powodu osteoporozy. Uwidoczniono kręgi od Th4 do L4. Boczne skany kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego wykonano aparatem Expert-XL. Oznaczono sześć punktów w celu wyznaczenia przedniej (Ha), środkowej (Hc) i tylnej (Hp) wysokości trzonów kręgowych Th4-L4. Kręg uznawano za zniekształcony, jeśli którakolwiek z wartości Ha/Hp, Hc/Hp lub Hp/Hp kręgu następnego lub Hp/Hp kręgu poprzedniego była niższa niż 3 odchylenia standardowego od średniej wartości referencyjnej. Wyniki: Analizie poddano 9629 kręgów. Jako zniekształcone, uznane za złamane oceniono 167 kręgów, występowały one u 113 pacjentów (13,63% badanych osób). U 81 osób (74% osób ze złamaniami; 9,7% populacji badanej) wykazano pojedyncze złamanie, a u 28 osób występowały mnogie deformacje. Złamania występowały u 108 kobiet (20,7%) i 42 mężczyzn (13,5%). Dominowały zniekształcenia pierwszego stopnia. Największa częstość deformacji występowała w grupie kobiet po 55. roku życia. Dominowały zniekształcenia pierwszego stopnia. Najczęściej obserwowano deformacje kręgu Th8 i Th6. Wnioski: 1. Stosując metodę MXA, potwierdzono częste występowanie deformacji trzonów kręgowych w populacji polskiej. Dane te są zbliżone do wyników uzyskanych w badaniach morfometrii rentgenowskiej w badaniach EVOS. 2. Morfometria densytometryczna jako badanie nieinwazyjne może stać się przydatnym narzędziem w diagnostyce złamań trzonów kręgowych

Dlaczego należy diagnozować depresję u chorych z implantowanym układem do elektroterapii serca?

Introduction. Depressive disorders are one of the most common mental disorders and have significant influence onpatients’ quality of life. Indeed, patients with cardiac implantable electronic devices (CIED) are especially vulnerable tothe depression. However, there is no routine screening for mental disorders among those patients. The aim of the studywas to assess the prevalence of depressive disorders among patients with CIED in Poland. Material and methods. Patients with pacemaker (PM) as well as patients with implantable cardioverter-defibrillator(ICD) were recruited into the study. They were under routine ambulatory care in reference cardiology hospital in Mazoviadistrict (Central Poland). All of the patients were examined using Beck Depression Inventory anonymously before theambulatory visit. Results. One hundred patients were included into the study: 38 females, mean age 72.8 ± 9.5 years (54 with PM devices and 46 with ICD devices). Depressive disorders were diagnosed in 49 patients (28 [51.9%] with PM devices and 21 [45.7%] with ICD devices, p = 0.7). Device was implanted significantly longer among patients with depressive disorders (7.1 vs 4.4 years, p = 0.01). Conclusions. Depressive disorders were common among patients with CIED, and correlated with the time period after the device implantation. The observation confirms the necessity of routine patients’ mental assessment among the patients with CIED.Wstęp. Zaburzenia depresyjne stanowią jedno z najczęstszych zaburzeń zdrowia psychicznego i istotnie wpływają na jakość życia. Niestety, pacjenci z implantowanym układem do elektroterapii serca (CIED) mają szczególne predyspozycje do występowania depresji. Są to pacjenci, u których nie przeprowadza się rutynowo badań przesiewowych w kierunku zaburzeń psychicznych i których rzadko kieruje się do poradni psychiatrycznych lub zdrowia psychicznego. Celem badania było określenie częstości występowania zaburzeń depresyjnych wśród chorych z CIED. Materiał i metody. Do badania włączano pacjentów z implantowanym układem stymulującym serca (PM, pacemaker) lub implantowalnym kardiowerterem-defibrylatorem (ICD), objętych opieką długoterminową w referencyjnym ośrodku kardiologicznym, którzy zgłosili się na rutynową kontrolę wszczepionego urządzenia. Badanych poproszono o wypełnienie anonimowej ankiety zawierającej skalę oceny depresji Becka. Wyniki. Do badania włączono 100 pacjentów (38 kobiet; średni wiek 72,8 ± 9,5 roku), w tym 54 chorych z PM i 46 z ICD. Zaburzenia depresyjne stwierdzono u 49 badanych, w tym u 28 (51,9%) chorych z PM i 21 (45,7%) z ICD (p = 0,7). Pacjenci, u których występowały zaburzenia depresyjne, dłużej żyli ze wszczepionym urządzeniem (7,1 v. 4,4 roku, p = 0,01). Wnioski. Zaburzenia depresyjne są częste u pacjentów z CIED, a częstość ich występowania zwiększa się wraz z czasem od wszczepienia urządzenia. Obserwacje uzasadniają objęcie chorych specjalistyczną diagnostyką

Czy jest możliwa automatyczna interpretacja EKG za pomocą zdjęcia wykonanego smartfonem?

Introduction. Nowadays there are no tools enabling fast digitalization and supporting interpretation of paper ECG recordings. Popularity and availability of devices like smartphone could be used in clinical practice as tools enhancing the interpretation of ECG recordings. The aim of the study is to determine possibilities of using free mobile application and smartphone in assessment of QRS frequency and electrical axis of the heart as a basis for more advanced analysis. Materials and methods. Fifty recordings of 12-lead ECG at 25 mm/s generated by devices of various producers were qualified for the analysis. Each of the recordings was assessed as diagnostic by two cardiologists, who also measured the frequency of QRS complexes, electrical axis of the heart, duration of QT, amplitude and duration of QRS complexes and T waves. Afterwards, automatic interpretation of ECG recordings was performed with educational mobile application eEKG (available for free at AppStore and Google Play) and iPhone 5s. The pictures of ECG waveforms were taken according to instruction of the application. The results of expert assessment and automatic interpretation were compared. The 10% acceptable margin of error was established for assessment of frequency of QRS complexes by the application. Results. Six hundred ECG waveforms (12 leads in every ECG recording) were analysed for frequency of QRS complexes and 50 ECG recordings were analyzed for electrical axis of the heart. The application qualified as diagnostic 573 (95.5%) attempts of QRS frequency assessment and 26 (52%) attempts of electrical axis of the heart assessment. The assessment was accurate in 82% of attempts for QRS complexes frequency assessment and in 96% of attempts for electrical axis of the heart assessment. Significant correlation was proven between QT duration, T wave amplitude, ratio of amplitudes of QRS complexes and T waves and effectiveness of automatic interpretation of ECG waveform. Conclusions. Effective digitalisation and automatic interpretation of ECG recording in assessment of frequency of QRS complexes and electrical axis of the heart is possible with mobile application and smartphone type device.Wstęp. Obecnie brakuje narzędzi umożliwiających szybką digitalizację i wspierających interpretację papierowych zapisów elektrokardiograficznych (EKG). Powszechność urządzeń typu smartfonu sugeruje ich wykorzystanie w praktyce jako narzędzi wspomagających interpretację zapisów EKG. Celem pracy jest określenie możliwości wykorzystania darmowej aplikacji mobilnej i urządzenia typu smartfonu w ocenie częstotliwości zespołów QRS i osi elektrycznej serca jako podstawy do bardziej zaawansowanych analiz. Materiał i metody. Do analizy zakwalifikowano 50 zapisów 12-odprowadzeniowego EKG wykonanych z przesuwem25 mm/s aparatami różnych producentów. Każdy z zapisów oceniło jako diagnostyczny dwóch kardiologów, którzyponadto ocenili częstotliwość zespołów QRS, oś elektryczną serca, czas QT, amplitudę i czas trwania zespołów QRS i załamków T. Następnie przeprowadzono automatyczną interpretację zapisów EKG za pomocą aplikacji edukacyjnej eEKG (dostępna bez opłat w sklepach AppStore i Google Play) i telefonu iPhone 5s; zdjęcia krzywych EKG wykonano zgodnie z instrukcją aplikacji. Zestawiono wyniki oceny ekspertów i automatycznej interpretacji. Przyjęto 10-procentową granicę dopuszczalnego błędu dla oceny częstotliwości zespołów QRS przez aplikację. Wyniki. Łącznie zinterpretowano 600 krzywych EKG pod kątem częstotliwości zespołów QRS i 50 zapisów EKG podkątem osi elektrycznej serca. Jako diagnostyczne aplikacja zakwalifikowała 573 (95,5%) proby oceny częstotliwościzespołów QRS i 26 (52%) prób oceny osi elektrycznej serca. Odsetek zgodnych rozpoznań wynosił 82% w przypadkuczęstotliwości zespołów QRS i 96% w przypadku osi elektrycznej serca. Wykazano istotną korelację między czasem QT, amplitudą załamków T i stosunkiem amplitud zespołów QRS i załamków T a efektywnością automatycznej interpretacji krzywej EKG. Wnioski. Efektywna digitalizacja i automatyczna interpretacja zapisu EKG w zakresie oceny częstotliwości zespołów QRS i osi elektrycznej serca są możliwe za pomocą aplikacji mobilnej i urządzenia typu smartfon

Guidelines for the diagnosis and management of osteoporosis in Poland : Update 2017

In the rapidly ageing society in Poland, osteoporosis is a growing epidemiological problem, and osteoporosis-related fractures are a cause of chronic disability and considerable increase of death risk. It turns out that 80 to 90% of patients suffering from osteoporosis, including osteoporosis accompanied by fractures, do not receive adequate pharmacotherapy. In this paper, a Guideline Working Group of experts from the Multidisciplinary Osteoporosis Forum update the existing Polish guidelines concerning the diagnosis and management of osteoporosis (last revised in 2013), taking account of the latest literature, availability and reimbursement of drugs, and current health care organisation. In the revised guidelines, we still postulate that tasks are divided between primary care doctors (stage I) and specialists in osteoporosis management (stage II). We emphasise the necessity of early initiation of pharmacotherapy and rehabilitation in all patients with low-energy fractures. We recommend that the 10-year fracture risk should be estimated in all patients (including those without fractures) who are over 50 years of age, and that the Polish threshold for therapeutic intervention should be adopted: ≥ 10% for FRAX PL calculator. We add strategies of drug choice and therapy monitoring with imaging, and densitometric and biochemical diagnostics. We define basic guidelines concerning prevention of falls, rehabilitation, and dietary procedures, and elimination of environmental and other fracture risk factors. We point to two vital elements for improving osteoporosis management: 1) strategy of supervision over fractures management — Fracture Liaison Service (FLS), and, optimally, 2) strategies of short-term monitoring of the therapeutic efficacy with the use of biochemical markers

Vitamin D Status in Central Europe

Little published information is available regarding epidemiological data on vitamin D status in the large geographical region of Central Europe (CE). We searched the journal literature with regard to 25(OH)D concentrations among community-dwelling or healthy people living in CE. 25(OH)D concentrations varied by age, season, study sample size, and methodological approach [i.e., 25(OH)D assay used]. Concentrations of 25(OH)D in CE appeared lower than 30 ng/mL, and the magnitude of hypovitaminosis D was similar to that reported in Western Europe. While most of the studies reviewed were cross-sectional studies, a longitudinal study was also included to obtain information on seasonal variability. The longitudinal study reported wintertime 25(OH)D values close to 21-23 ng/mL for all studied age groups, with a significant increase of 25(OH)D in August reaching 42 ng/mL for those aged 0-9 years, but only 21 ng/mL for the elderly aged 80-89 years. The decrease in 25(OH)D with respect to age was attributed to decreased time spent in the sun and decreased vitamin D production efficiency. Based on the literature review on vitamin D status in the CE populations, it can be concluded that 25(OH)vitamin D levels are on average below the 30 ng/mL level

Zalecenia postępowania diagnostycznego i leczniczego w osteoporozie w Polsce. Aktualizacja 2017

W szybko starzejącym się polskim społeczeństwie osteoporoza stanowi narastający proble mepidemiologiczny, a związane z nią złamania są powodem przewlekłej niepełnosprawności, powikłań, obniżenia jakości życia, znacznego wzrostu ryzyka zgonów. Okazuje się, że 80–90% chorych cierpiących na osteoporozę, w tym osteoporozę ze złamaniami, nie otrzymuje adekwatnej farmakoterapii. Zespół ekspertów Wielodyscyplinarnego Forum Osteoporozy aktualizuje w obecnym opracowaniu dotychczasowe polskie zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie osteoporozy (ostatnie ukazały się w 2013 r.), uwzględniając najnowsze piśmiennictwo, dostępność leków i ich refundację oraz aktualną organizację lecznictwa. W opracowanych zaleceniach podtrzymano postulat podziału zadań dla lekarzy opieki podstawowej (etap I) oraz specjalistów zajmujących się leczeniem osteoporozy (etap II). Podkreślono konieczność szybkiego wdrażania farmakoterapii i rehabilitacji u wszystkich osób ze złamaniami niskoenergetycznymi, zaakcentowano potrzebę określania 10-letniego ryzyka złamań u wszystkich osób (w tym osób bez złamań) po 50. roku życia z przyjęciem polskiego progu inter wencji terapeutycznej (≥ 10% dla kalkulatora FRAX), uzupełniono strategie doboru leków i monitorowania leczenia o diagnostykę obrazową, densytometryczną i biochemiczną. Podano podstawowe wytyczne dotyczące prewencji upadków, postępowania rehabilitacyjnego, dietetycznego oraz eliminacji środowiskowych i innych czynników ryzyka złamań. W aktualnych zaleceniach zwrócono uwagę na dwa istotne elementy usprawnienia leczenia osteoporozy: 1 — strategię nadzoru nad leczeniem złamań Fracture Liaison Service (FLS) oraz, optymalnie, 2 — strategię krótkoterminowego monitorowa nia efektywności leczenia za pomocą markerów biochemicznych