Characteristics of species of the vascular flora on the liquidated "Jan Kanty" coal-mine in Jaworzno (USID) area

Artykuł dotyczy zagadnień florystyczno-ekologicznych i zawiera wykaz 294 gatunków flory naczyniowej porastających tereny likwidowanej kopalni "Jan Kanty" w Jaworznie. W badaniach, przeprowadzonych w latach 2004-2006, określono częstotliwość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano również ich specyficzne cechy autekologiczne w zakresie zapotrzebowania na światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki i in. 2002). Ustalono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer i in. 1976). Podano charakter formy życiowej roślin według Raunkiaera (1905), za L. Rutkowskim (1998). Na podstawie analizy wyróżnionych grup gatunków flory naczyniowej, występujących na przebadanym obszarze, wykazano, że: najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity. Dominują wyraźnie zespoły i zbiorowiska gatunków ruderalnych. Najliczniejszą grupę tworzą rodzime gatunki synantropijne (apoflty). Pokaźną grupę tworzą gatunki o dużych wymaganiach świetlnych oraz mezofilne zajmujące podłoża średnio-żyzne. Analiza flory gatunków spontanicznie porastających i trwale kolonizujących górnicze tereny poeks ploatacyjne dostarczyła również wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej.The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 294 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of "Jan Kanty" coal-mine in Jaworzno. The studies conducted in the years 2004-2006 included the occurrence rate of particular species of plants. Their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were also indicated (K. Zarzycki and others, 2002). The belonging of particular species to biocenological groups was determined (W. Szafer and others, 1976) as well as the character of plant life forms was described by Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The analysis of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed to indicate that: hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, ruderal and segetal species are visibly dominant while native synanthropic species (apophytes) predominate. Plants with full light requirements and mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provides a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation

Multi–aspect character and cultural problems of environmental studies at cemeteries – in reference to vegetation analyses and phytosociological studies in the area of Podbeskidzie Zachodniokarpackie (Pogórze Śląskie and Wielickie)

Niniejszy artykuł zawiera główne wyniki badań i danych z obserwacji ekologicznych nad jakościowym zróżnicowaniem szaty roślinnej (flora i roślinność) na terenie 32 cmentarzy i ich bliskich stref otulinowych na Podbeskidziu Zachodniokarpackim (transekt wynosi około 120 km – od Cieszyna do Brzączowic koło Dobczyc i Zalewu Dobczyckiego; ryc. 1). Dokonano charakterystyki zróżnicowania gatunkowego flory naczyniowej Tracheophyta na wybranych 32 powierzchniach badawczych/cmentarzach i ich otulinach (o promieniu ok. 100 m). Określono także specyfikę składu gatunkowego flory naczyniowej poszczególnych, wybranych cmentarzy (od 324 do 506 gatunków i ich niższych taksonów), jak i w skali ogółu gatunków tej flory, stwierdzonych na tych obiektach (łącznie – 1250 gat. wraz z niższymi taksonami). Wykonano w terenie liczne spisy florystyczne oraz opracowano bardzo obszerny, naukowy zbiór alegatów zielnikowych, który złożono w Zielniku Naukowym Instytutu Botaniki PAN w Krakowie. Badano również udział we florze spontanicznie rozprzestrzeniających się składników synantropijnych, t.j. rodzimych apofitów i obcych antropofitów, a wśród nich dawnych przybyszy – archeoofitów przybyłych do Polski przed 1500 rokiem n.e.) oraz kenofitów, które przywędrowały do Polski po dacie odkrycia Nowego Świata/Ameryki (1492 r.) przez Krzysztofa Kolumba. Scharakteryzowano liczną grupę pielęgnowanych roślin ozdobnych obcego pochodzenia (jednoroczne, dwuletnie i byliny) wraz z aklimatyzowanymi przedstawicielami dendroflory (drzewa i krzewy). Zwrócono uwagę, że w składzie florystycznym wszystkich badanych cmentarzy znaczący udział (około 60%) ma również grupa alopatycznych roślin leczniczych, a wiele stosowanych jest w homeopatii. Zbadano zróżnicowanie synekologiczne / fitosocjologiczne budowanych przez te gatunki ugrupowań (zespoły sensu Braun–Blaquet 1964, Matuszkiewicz 2001 oraz inne oprac.). Natomiast ogólnoprzyrodnicze aspekty badawcze dotyczyły przede wszystkim pomnikowych drzew oraz spontanicznego, dzikiego występowania in situ roślin objętych ochroną prawną w Polsce, a także chronionych gatunków pielęgnowanych na cmentarzach ex situ (łącznie – ponad 30 gat. chronionych).The paper presents mainly the results of studies and data from ecological analyses of the qualitative diversity of vegetation (plant communities and flora) of 32 cemeteries and their vicinity within the area of Podbeskidzie Zachodniokarpackie (approximately 120 km – from Cieszyn to Brzączowice in the Dobczyce Municipality, on Dobczyckie Lake; fig. 1). A profile of species diversity of vascular flora Tracheophyta within 32 selected study areas / cemeteries and their vicinity (within the radius of 100 metres). The characteristics of the species composition of the vascular flora of the selected cemeteries have been specified (324 to 506 species and lower taxa). Numerous vegetation lists have been compiled and an extensive scientific collection of herbarium specimens has been prepared, submitted to the National Herbarium of the Institute of Botany, PAN in Krakow. The study also concerned the participation in plant communities of the spontaneously spreading synanthropic components, namely native apophytes and foreign anthropophytes, also the plants that spread in the past, archeophytes (which appeared in Poland before 1500 AD) as well as kenophytes (which spread in Poland after the discovery of the New World/America by Christopher Columbus in 1492). A numerous group of cultivated ornamental plants of foreign origin has been described (annual, biennial and perennial), as well as the acclimatised dendroflora representatives (trees and shrubs). It has been observed that in the plant communities of all the analysed cemeteries, an important part (60%) is composed of allopathic medicinal plants, many of which are used in homeopathy. Synecological/ phytosociological diversity of such plant communities has also been studied (Braun–Blaquet 1964, Matuszkiewicz 2001 and other studies). Other general aspects of the study concerned mainly monumental trees and spontaneous, wild distribution in situ of plants protected in Poland, as well as protected plants cultivated at cemeteries ex situ (over 30 species of protected plants)

Characteristics of vascular flora on terrains of liquidated hard coal mines in Dąbrowa Basin (GOP)

Artykuł ma charakter florystyczno-ekologiczny i zawiera wykaz 453 gatunków flory naczyniowej porastającej tereny pięciu likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim: "Grodziec" i "Jowisz" w Wojkowicach, "Paryż" w Dąbrowie Górniczej, "Porąbka-Klimontów" w Sosnowcu oraz "Saturn" w Czeladzi (rej. ul. Węglowej). W badaniach przeprowadzonych w latach 2001-2006 uwzględniono częstość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano również ich specyficzne cechy autekologiczne dotyczące zapotrzebowania na światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki i inni 2002). Określono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer i inni 1977). Podano charakter formy życiowej roślin według C. Raunkiaera (1905) za: L. Rutkowskim (1998). Analiza wyróżnionych grup gatunków we florze naczyniowej występującej na badanych obszarach pozwoliła na wykazanie, że: najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity, dominują wyraźnie gatunki ruderalne i segetalne, a najliczniejszym udziałem wyróżniają się synantropijne gatunki rodzime (apofity). Liczną grupę tworzą gatunki o wysokich wymaganiach świetlnych i gatunki mezotroficzne (podłoża średnio żyzne). Dominują gatunki mezofilne i higrofilne. Analiza flory gatunków spontanicznie "wkraczających" na górnicze tereny poeksploatacyjne dostarcza wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej. Dotyczy to zarówno elementów rodzimych, jak i obcego pochodzenia.The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 453 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of the five liquidated coal-mines in Dąbrowa Basin, i.e. "KWK Grodziec" and "KWK Jowisz" coal-mines in Wojkowice, "KWK Paryż" coal-mine in Dąbrowa Górnicza, "KWK Porąbka-Klimontów" coal-mine in Sosnowiec and "KWK Saturn" coal-mine in Czeladź. The studies conducted in the years 2001-2006 included the occurrence rate of particular species of plants. Their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were also indicated (Zarzycki and others 2002). The belonging of particular species to biocenological groups was determined (Szafer and others 1977) as well as the character of plant life forms was described by C. Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The analysis of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed to indicate that: hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, ruderal and segetal species are visibly dominant while native synanthropic species (apophytes) predominate. Plants with full light requirements and mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provides a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation. It regards plants of both native and foreign origin

The analysis of species diversity and ecological specificity of vascular flora on the post-mine sites of the selected liquidated coal-mines in Dąbrowa Basin (GOP)

Artykuł ma charakter florystyczno-ekologiczny i zawiera alfabetyczny wykaz 559 gatunków flory naczyniowej porastającej tereny poeksploatacyjne czterech likwidowanych kopalń węgla kamiennego, tj.: "Czeladź-Saturn" w Czeladzi oraz "Niwka-Modrzejów", "Klimontów" i "Sosnowiec" w Sosnowcu. Analizami składu gatunkowego roślin objęto tereny wymienionych zakładów górniczych na etapie obecnego stanu ich odkształcenia poeksploatacyjnego. W latach 2001-2005 autorzy niniejszego artykułu podjęli eksplorację botaniczną ze szczególnym uwzględnieniem terenów likwidowanych kopalń w Zagłębiu Dąbrowskim (GOP). Na każdym z czterech omawianych terenów przeprowadzili liczne analizy florystyczne. W badaniach uwzględniono częstotliwość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano ich specyficzne cechy autekologiczne w zakresie zapotrzebowania na - światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki 2002). Niezależnie określono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer, Zarzycki 1977), a także charakter formy życiowej roślin podano według C. Raunkiaera (1905) za: L. Rutkowskim (1998). Dokonano również obserwacji zaawansowania procesu sukcesji wtórnej, prowadzącego do trwałej kolonizacji silnie antropogenicznie odkształconych siedlisk poprzemysłowych. Analiza i porównanie wyróżnionych specyficznych grup gatunków we florze naczyniowej występujących na badanych obszarach pozwoliły wykazać, że: - udział procentowy gatunków należących do określonego typu formy życiowej jest znacznie zróżnicowany, a najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity, - w zakresie zróżnicowania ilościowego grup synekologicznych dominują wyraźnie gatunki ruderalne i segetalne, - pod względem przynależności poszczególnych gatunków roślin do danej grupy geograficzno-historycznej najliczniejszym udziałem wyróżniają się synantropijne gatunki rodzime (apofity); udział roślin uprawianych i efemerofitów oraz gatunków o niepewnym statusie we florze polskiej jest nieliczny, - ze względu na zróżnicowanie wartości głównych wskaźników autekologicznych, dotyczących światła, trofizmu podłoża i wilgotności, odniesionych do poszczególnych gatunków stwierdzono, że najliczniejszą grupę tworzą gatunki o wysokich wymaganiach świetlnych, bardzo liczny udział w badanej florze mają gatunki mezotroficzne (podłoża średnio żyzne), nieliczna jest grupa gatunków eutroficznych (bogato żyzne) i oligotroficznych (skąpo żyzne - wskaźnik 1-2); wyraźnie najliczniejszą grupę tworzą gatunki mezofilne i higrofilne. Analiza flory gatunków spontanicznie "wkraczających" na górnicze tereny poeksploatacyjne dostarcza wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej. Dotyczy to zarówno elementów rodzimych, jak i obcego pochodzenia.The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 559 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of the four liquidated coal-mines, i.e. 'KWK Czeladź-Saturn' coal-mine in Czeladź and 'KWK Niwka-Modrzejów', 'KWK Klimontów' and 'KWK Sosnowiec' coal-mines in Sosnowiec. The analyses of species composition of plants concerned the above mentioned sites in their current state of post-mine deformation. From 2001 to 2005 the authors of the present paper conducted botanical exploration taking into account the sites of the liquidated coal-mines in Dąbrowa Basin (GOP). Numerous floral analyses were carried out on each of the four discussed sites. The studies included the occurrence rate of particular species of plants. Also, their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were indicated (Zarzycki 2002). Independently, the belonging of particular species to biocenological groups was determined (Szafer, Zarzycki 1977) as well as the character of plant life forms was described by C. Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The development of the process of secondary succession leading to persistent colonization of intensively anthropogenicly deformed post-mine habitats was also observed. The analysis and comparison of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed the authors to indicate that: - the percentage of species belonging to a particular type of life form is significantly differentiated and hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, - with reference to quantity diversity of synecological groups, ruderal and segetal species are visibly dominant, - with respect to the belonging of particular plant species to a given geographical-historical group, native synanthropic species (apophytes) predominate. The percentage of cultivated plants and ephemerophytes as well as species of uncertain status in the Polish flora is small, - taking into consideration diversity of the main autoecological indicator values of light, trophy of soil and moisture related to particular species, it appeared that plants with full light requirements form the largest group. Mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous in the studied flora. Eutrophic species (rich soils) and oligotrophic ones (poor or extremely poor soils- ranging from 1 to 2) are not abundant. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provide a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation. It regards plants of both native and foreign origin

The flora of the selected cemeteries in the Świętokrzyski region – floristic and ecological subject matters

Opracowanie ma charakter florystyczny. Dotyczy naturalnych zasobów gatunkowych/genowych roślin naczyniowych występujących na trzech wybranych katolickich cmentarzach w mezoregionie Gór Świętokrzyskich: w Starachowicach, Chybicach i w Bielinach. Łącznie zidentyfikowano 476 gatunków wraz z niższymi taksonami. Określono udział liczbowy taksonów synantropijnych we florze, które kolonizują różne podłoża życiowe na badanych cmentarzach. Zwrócono również uwagę na udział rodzimych gatunków ekspansywnych – apofitów oraz inwazyjnych – obcego pochodzenia antropofitów. Gatunki synantropijne stwierdzone na badanych cmentarzach należą głównie do roślin ruderalnych z klas: Artemisietea vulgaris, Molinio-Arrhenatheretea i rzędu Plantaginetalia majoris, Agropyretea intermedio-repentis oraz Chenepodietea. Wydzielono również nieliczną grupę gatunków objętych ścisłą i częściową ochroną prawną w Polsce, które rosną na badanych cmentarzach na siedliskach zastępczych, typu ex situ.The study focuses mainly on the flora and concerns the natural resources of species/genetic vascular plants occurring in the three selected Catholic cemeteries in mezoregion of Świetokrzyskie Mountains namely in Starachowice, Chybice and Bieliny. 476 species including lower taxa were identified in total within the sites. The number of synanthropic taxa in the flora, which colonize the different life substrates in the examined graveyards was determined. The attention was also paid to the participation of expansive native species – apophites and invasive (of a foreign origin) species – anthropophites. The synanthropic species found in the studied cemeteries are mainly ruderal plants of Class: Artemisietea vulgaris, Molino-Arrhenatheretea and row Plantaginetalia Majoris, Agropyretea intermedio-repentis and Chenepodietea. Also a small group of species under the strict and partial low protection in Poland, which grow on the habitats (an ex situ) was determined

The vascular plants (Tracheophyta) of cementariesin Czeladź

Praca ta dotyczy oceny naturalnych zasobów gatunkowych roślin naczyniowych na trzech katolickich cmentarzach i w ich otulinach w obrębie miasta Czeladzi. Łącznie na badanych cmentarzach odnotowano 371 gatunków wraz z niższymi taksonami roślin naczyniowych, w tej liczbie 84 antropofity, wśród nich występują 4 zadomowione we florze polskiej taksony oraz 3 efemerofity. Spośród klas najliczniej reprezentowane są gatunki z kl. Molinio-Arrhenetheretea (30 gatunków) oraz Artemisietea vulgaris (27 gatunków). Przedstawiono charakterystykę taksonów badanej flory pod względem zróżnicowania gatunków i ich przynależność do określonych typów form życiowych. W składzie florystycznym dominują rośliny synantropijne, głównie typu ruderalnego.The paper presents the evaluation of natural resources of vascular plant species in the are of 3 cemeteries and their neighborhood in limits of Czeladź city. The investigation showed the occurrences of 371 vascular plants along with subordinate vascular plants. Among the total number of flora has been noticed 84 anthropophytes (within them: 4 domesticated species and 3 ephemerous). Within the classes dominated species represented Molinio-Arrhenetheretea (30 species) and Artemisietea vulgaris (27 taksons). In the paper also showed the differentiation of flora in term of life forms and frequencies occurrences of species. In floristic composition of cemeteries are dominated species belonged mainly to synanthropics with ruderal character. The biodiversity in sacred objects also connected with decorative species with different biogeographically origin