Uwarunkowania przyrodnicze zagospodarowania dolnej Wisły

For a long time, the Vistula River has been transformed and developed in order to better fulfil its economic functions. In spite of these changes, the river has very precious natural values, due to which it is covered by area legal protection, dominated by the Natura 2000 network. Environmental requirements related to Natura 2000 conservation and resulting from the Water Framework Directive – confirmed in Polish law (Environmental Protection Law, Water Law) – constitute part of the EU strategy within the scope of water management. Thus, they need to be considered in measures related to river transformation. This significantly reduces investment opportunities and complicates the process of investment preparation. Fuller diagnosis of the environmental condition including the impact of changeability of hydrological, hydraulic and morphological considerations on protected nature resources is necessary for reasonable conservation of Natura 2000 network areas, carrying out investment in these areas, as well as for conducting measures compensating possible harmful interference with the environment. The need for economic functions of the Vistula River and simultaneous necessity to consider environmental protection requirements, indicates the need to carry out compromise solutions of river development. This study presents some more important conditions of reaching such solutions.Wisła od dawna była przekształcana i zabudowywana w celu stworzenia pełniejszych możliwości realizacji jej funkcji gospodarczych. Mimo tych zmian rzeka ma bardzo cenne walory przyrodnicze, co stało się podstawą objęcia ich obszarową ochroną prawną, w której dominującą rolę odgrywa sieć Natura 2000. Wymagania środowiskowe związane z ochroną Natura 2000 i wynikające z Ramowej Dyrektywy Wodnej – potwierdzone w polskich aktach prawnych (ustawa o ochronie przyrody, ustawa Prawo wodne) – są elementem strategii UE w zakresie gospodarowania wodami i muszą być uwzględniane w działaniach związanych z przekształcaniem rzek. To istotnie ogranicza możliwości inwestycyjne oraz komplikuje proces przygotowania inwestycji. Do racjonalnej ochrony obszarów objętych siecią Natura 2000, realizacji inwestycji na tych obszarach, a także prowadzenia działań kompensujących ewentualne szkodliwe ingerencje w środowisko przyrodnicze niezbędne są pełniejsze rozpoznania stanu środowiska, obejmujące wpływ na chronione zasoby przyrody zmienności warunków hydrologicznych, hydraulicznych i morfologicznych. Potrzeba realizacji gospodarczych funkcji Wisły i jednocześnie konieczność uwzględnienia wymagań ochrony przyrody wskazują na potrzebę realizowania rozwiązań kompromisowych w zagospodarowaniu rzek. Niektóre ważniejsze warunki dochodzenia do takich rozwiązań przedstawiono w opracowaniu