Parametar oksidativnog stresa i enzimi antioksidativne zaštite kod gojaznih osoba u Srbiji

Rad je koncipiran, dizajniran i urađen u Laborastoriji za radiobiologiju i molekularnu genetiku Instituta za nuklearne nauke “Vinča” – Institutom od nacionalnog značaja – Univerziteta u Beogradu u saradnji sa Medicinskim fakultetom Univerziteta u Novom Sadu i Univerzitetskim Kliničkim CentromVojvodine. Uvod i cilj. Reaktivne vrste kiseonika (ROS) imaju mogućnost da reaguju sa biomolekulima ćelija i telesnih tečnosti i da ih menjaju. Oksidativni stres (OxS) nastaje u ćelijskim sistemima u uslovima narušene ravnoteže između stepena produkcije i otklanjanja visokoreaktivnih molekula, odnosno, kada produkcija ROS prevazilazi antioksidativne kapacitete datih sistema. Jedan od parametara OxS je 4-hidroksi 2-nonelan (4-HNE), čija koncentracija predstavlja stepen lipidne peroksidacije. Antioksidativni zaštitni sistem (AOS) nastao je tokom procesa evolucije u aerobnim uslovima kao odgovor na toksično delovanje kiseonika. Postoji više nivoa AOS, kao što su enzimski antioksidanti i neenzimski antioksidanti. Među najznačajnijim komponentama enzimskog AOS su superoksid dismutaza (SOD), katalaza (CAT), glutation peroksidaza (GPx) glutation reduktaza (GR). Cilj rada je bio utvrđivanje promena koncentracije parametra OxS i aktivnosti enzima AOS kod gojaznih ispitanika u odnosu na normalno uhranjene ispitanike. Metode. U studiju je bilo uključeno 67 osoba oba pola, od čega 36 normalno uhranjenih osoba (kontrole) i 31 gojazna osoba. Ukupni antioksidativni status (TAS) test je meren primenom Randox TAS kita sa Troloksom kao ekvivalentnim standardom na novoj generaciji Daytona (RX) automatskom hemijskom analizatoru prema uputstvu Randox Co. Za određivanje aktivnosti SOD, GPx i GR u serumu ispitanika korišćene su kolorimetrijske metode i komercijalno dostupni Randox kitovi (Randox Labs, Crumlin, UK). Za određivanje aktivnosti CAT i za određivanje koncentracije 4-HNE u serumu ispitanika korišćeni su komercijalno dostupni OxiSelect kitovi (Cell Biolabs, Inc., San Diego, USA). Rezultati. Dobijeni rezultati pokazuju da je koncentracija 4-HNE kod gojaznih osoba bila statistički značajno viša za 36% (p<0,001) u odnosu na nivo 4-HNE merenog kod kontrola. Nivo TAS kod gojaznih ispitanika bio je statistički značajno smanjen (p<0,001) u poređenju sa vrednostima za TAS kod kontrolnih ispitanika. Procenat smanjenja aktivnosti enzima AOS kod gojaznih osoba bio je 35% za SOD (p<0,001), 21% za GR (p<0,001) i 29% za GPx (p<0,001). Nije uočena statistički značajna promena za aktivnost CAT između dve ispitivane grupe. Zaključak. Dobijeni rezultati jasno pokazuju da stanje gojaznosti dovodi do smanjenja aktivnosti AOS, kao i povećanja koncentracije markera lipidne peroksidacije. Takođe, dobijeni rezultati sugerišu da bi određivanje enzima AOS i markera lipidne peroksidacije mogli biti jedni od biomarkera predikcije nastanka gojaznosti.KES2022 : 8. Kongres endokrinologa Srbije sa međunarodnim učešćem, Nov 30 - Dec 3, 2022, Beogra

New insights on low vitamin D plasma concentration as a potential cardiovascular risk factor

The role of Vitamin D hormone in human health and disease is still debated. Recently, growing attention has been paid to its putative role in cardiovascular system homeostasis with several studies that suggested a correlation between low vitamin D levels and increased cardiovascular risk. Several mechanisms are involved in the development of cardiovascular diseases: systemic inflammation, endothelial dysfunction, arterial hypertension and insulin resistance. In the present paper, we have revised the current literature supporting a role for vitamin D in the development of these pathogenetic processes. Finally, we have evaluated the current evidence linking vitamin D to atherosclerosis and its natural consequence, cardiovascular diseases