Analiza leukocita deverike (abramis brama, linneaus, 1758) iz hidroakumulacije Modrac (Bosna i Hercegovina) tokom sezone

Analiza hematološko-biohemijskih parametara krvi riba pruža mogućnost uvida utjecaja okolinskih faktora na fiziološko stanje riba. Također, je i odličan pokazatelj kondicije i zdravstvenog stanja ovih organizama. Karakteristika ektotermnih kičmenjaka je širok raspon variranja hematoloških parametara i velike individualne varijacije, zbog izraženog uticaja okolinskih faktora. Hematološki status ribe je dobar indikator odgovora organizma ribe na navedene uticaje. Istraživanja raznih autora ukazuju na jako velike sezonske varijacije u vrijednostima pojedinih hematoloških parametara. Sezona utiče kako na broj leukocita, tako i na vrijednosti pojedinih vrsta leukocita u okviru diferencijalne krvne slike, koji su analizirani tokom sprovedenog istraživanja. Broj leukocita je manji kod zdravih riba. U dostupnoj literaturi nema podataka o pokazateljima zdravstvenog stanja deverike iz hidroakumulacije Modrac. Za potrebe istraživanja prikupljeno je ukupno 200 jedinki deverike (lat. Abramis brama, Linnaeus, 1758) iz akumulacije Modrac, odnosno po 50 jedinki u četiri sezone. Tokom istraživanja na izlovljenom uzorku određen je ukupan broj leukocita, kao i vrijednost diferencijalne krvne slike. Krv je uzeta punkcijom srca, te je za dalju analizu korištena nativna krv bez dodavanja antikoagulansa. Ukupan broj leukocita određen je u Bürcker-Türckovoj komorici na uvećanju 40x. Za određivanje diferencijalne krvne slike pripremljen je krvni razmaz, obojen metodom po Pappenheimu. Najniža prosječna vrijednost broja leukocita u krvi Abramis brama iz hidroakumulacije Modrac utvrđena je tokom ljeta u iznosu od 1,607 x 109/L, dok je najviša vrijednost zabilježena u proljeće 3,613 x 109/L. Limfociti su leukociti koji pokazuju najveću relativnu zastupljenost u krvi Abramis brama iz akumulacije Modrac, slijede nesegmentirani neutrofili, heterofili, monociti, segmentirani neutrofili, te eozinofilni granulociti. Najmanju relativnu zastupljenost od svih leukocita, očekivano, pokazuju bazofilni granulociti, te nisu utvrđeni kod jedinki izlovljenih u periodu ljeta i jeseni. Korelativnom analizom je utvrđeno da monociti i nesegmentirani neutrofili pokazuju najveću signifikantnu pozitivnu korelaciju (r = 0.4723; p < 0,01). Dok limfociti negativno koreliraju sa nesegmentiranim neutrofilima (r = - 0,8318), heterofilima (r = - 0,5365) i monocitima (r = - 0,6230), pri čemu su ove povezanosti statistički visoko signifikantne (p < 0,01). Za testiranje razlika između utvrđenih vrijednosti analiziranih parametara u različitim sezonama istraživanja primjenjen je t-test. Primjenom navedenog testa utvrđeno je da su proljeće i zima sezone koje se statistički značajno razlikuju u najvećem broju analiziranih varijabli (broju leukocita, procentu segmentiranih neutrofila, nesegmentiranih neutrofila, eozinofila, heterofila, te procentu agranulocita). Proljeće i jesen su sezone između kojih su, primjenom t-testa, utvrđene signifikantne razlike u najmanjem broju analiziranih parametara (broju leukocita, procentu segmentiranih neutrofila i bazofilnih granulocita). Utvrđen je manji broj leukocita u krvi Abramis brama iz jezera Modrac u odnosu na broj leukocita koji su dobili različiti autori, pri analizi navedenog parametra kod istih ili sličih vrsta riba

Molekularna identifikacija netuberkuloznih mikobakterija primjenom genotype Mycobacterium CM/AS testa

The study aims to determine the frequency and diversity of clinical isolates of nontuberculous mycobacteria (NTM). Of the 306 samples, the presence of NTM was confirmed in 65 (21.20%). The most frequently isolated species were M. fortuitum (30.3%), M. gordonae (24.2%), M. chelonae (15.2%), M. xenopi (7.6%), M. kansasii (4.5%), M. avium ssp. (3%), M. celatum (3%), M. mucogenicum (1.5%), M. peregrinum (1.5%), M. goodii (1.5%) and Mycobacterium sp. (7.6%). The determination of the local spectrum NTM is important because of the significant geographical variation. Although molecular testing is relatively expensive, they provide a rapid and accurate identification of different types of NTM.Istraživanje ima za cilj utvrditi učestalost i raznolikost kliničkih izolata netuberkuloznih mikobakterija (NTM). Od 306 uzoraka primjenom molekularnog testa prisustvo NTM je potvrđeno kod 65 (21,20%). Najčešće izolovane vrste su M. fortuitum (30,3%), M. gordonae (24,2%), M. chelonae (15,2%), M. xenopi (7,6%), M. kansasii (4,5%), M. avium ssp. (3%), M. celatum (3%), M. mucogenicum (1,5%), M. peregrinum (1,5%), M. goodii (1,5%) i Mycobacterium sp. (7,6%). Utvrđivanje lokalnog spektra NTM važno je zbog značajnih geografskih varijacija izolovanih vrsta. Iako su molekularna ispitivanja relativno skupa, ona imaju prednost što osiguravaju brzu i tačnu identifikaciju različitih vrsta NTM

Citogenotoksična procjena efikasnosti biološke obrade otpadnih voda

The aim of the research was to analyze the cytogenotoxic effects of water samples taken from the biological wastewater treatment. Samples were taken from different stages of of wastewater treatment from the town of Odžak, and from the river Bosna and Sava. As a bioindicator, Allium cepa were used. The lowest value of the mitotic index was recorded at the entry into the purification system (1.9), and the largest on the fertilizer that represents the purification product (16.85). The number of chromosomal aberrations in the purification process decreased by 52.7%. The results indicate that biological wastewater treatment reduces its genotoxic and cytotoxic effects.Cilj istraživanja je bio analizirati citogenotoksični efekat uzoraka vode uzetih sa postrojenja za biološko prečišćavanje komunalnih otpadnih voda. Uzorci su uzeti iz različitih faza obrade sa prečistača vode grada Odžak, te iz rijeka Bosne i Save. Kao bioindikator korištene su lukovice Allium cepa. Najmanja vrijednost mitotičkog indeksa zabilježena je na ulazu u sistem prečišćavanja (1,9%), a najveća na đubrivu koje predstavlja nus-produkt prečišćavanja (16,85%). Broj hromosomskih aberacija se u procesu prečišćavanja smanjio za 52,7%. Rezultati ukazuju na zaključak da se biološkom obradom otpadne vode smanjuje njen genotoksični i citotoksični efekat

Zdravstvena ispravnost vode sa javnih česmi na području Tuzlanskog kantona

In the Tuzla Canton there is no precisely defined number and location of all public fountains and sources with detailed descriptions of their characteristics, sanitary arrangements, determining ownership, possible controls carried out, and estimating the number of inhabitants who use these sources for drinking. Therefore, the aim of this research is to examine the microbiological quality of water from public fountains in the Tuzla Canton area from June to October 2015 and from January to April 2016 and to compare the results obtained.. The research included 40 public fountains from 13 municipalities of Tuzla: 8 public fountains from the municipality Živinice, 5 from Banovići, 6 from Lukavac, 7 from Tuzla, 3 from Kalesija, 2 from municipalities Kladanj, Gračanica and Srebrenik and the 1 public fountain from the municipalities of Sapna, Teočak, Čelić, Gradačac and Doboj Istok. The analysis of 40 public fountains in the Tuzla Canton, we found that 67.5% samples in the summer and 75% samples in the winter were bacteriological incorrect. The present results indicate that water from most public fountains do not meet the required standards, and that lack of education about the risks of unsafe sources of drinking water leads to a very large number of people who use that water as the only sources of drinking water.U Tuzlanskom kantonu ne postoji tačno definiran broj i lokacija svih javnih česmi i izvorišta sa detaljnim opisima njihovih karakteristika, sanitarnog uređenja, utvrđivanjem vlasništva, eventualnih kontrola koje se vrše, te procenom broja stanovnika koji vode pomenutih izvora koriste za piće. Zbog toga je cilj ovog istraživanja ispitati mikrobiološki kvalitet vode sa javnih česmi na području Tuzlanskog kantona u period od juna do oktobra 2015. godine od januara do aprila 2016. godine te uporediti dobivene rezultate. Ovo istraživanje je obuhvatilo 40 javnih česmi sa 13 opština Tuzlanskog kantona i to: 8 javnih česmi sa područja opštine Živinice, 5 sa opštine Banovići, 6 sa opštine Lukavac, 7 sa opštine Tuzla, 3 sa opštine Kalesija, po 2 javne česme sa područja opština Kladanj, Gračanica i Srebrenik te po 1 javna česma sa područja opština Sapna, Teočak, Čelić, Gradačac i Doboj Istok. Analizom 40 javnih česmi na području Tuzlanskog kantona smo utvrdili da 67,5 % uzoraka u letnjem i 75% uzoraka u zimskom periodu su bakteriološki neispravni. Prikazani rezultati upozoravaju da vode sa većine javnih česmi ne zadovoljavaju propisane standarde, a needuciranost stanovništva o rizicima korištenja nesigurnih izvora vode za piće dovodi do toga da jako veliki broj koristi upravo te vode kao jedine izvore pitke vode

Uticaj različitih koncentracija olova, željeza i bakra na mitotičku aktivnost i hromozomsko ponašanje meristema Allium Cepa

The aim of this study was to examine the effect of MnSO4, Pb (NO3)2, CdCl2, CuSO4 and FeSO4 on cell division Allium cepa roots, and to determine whether they have applied chemicals cytotoxic effect and encourage chromosome abnormalities. All tested solutions of metal, in all concentrations, have a significant negative effect on the growth of roots, mitotic activity and the occurrence of chromosomal aberrations, compared to a negative control group of cells. Increasing concentrations of metals, reduces the growth of roots, reduces the mitotic index of meristematic cells, and increases the number of chromosomal aberrations.Cilj istraživanja je ispitivanje učinka različitih koncentracija Pb(NO3)2, FeSO4 i CuSO4, radi utvrđivanja one koncentracije koja dovodi do inhibicije ćelijske diobe, i abnormalnosti u ponašanju hromosoma, odnosno koja je toksična za biljni organizam. Svi testirani rastvori metala imaju negativan učinak na rast korjenčića Allium cepa, mitotsku aktivnost i pojavljivanje hromozomskih aberacija, u odnosu na kontrolni rastvor. Povećanje koncentracije metala obrnuto je proporcionalno mitotskom indeksu meristemskih ćelija, a proporcionalno broju hromozomskih aberacija

Citogenotoksični efekat vode iz jezera Vidara

The aim of this study is to determine the degree of cytotoxic and genotoxic effects of the water from Vidara lake. Water samples were taken at five different sites. The highest mean length of roots was in the sample of water from the North side of the lake and it is 22,53 mm. The same water sample also had the highest median value of the mitotic index i 27.5%. The biggest difference in the value of the mitotic index was observed between the values obtained at the West side and the control sample, but this difference was not statistically significant at the level p <0,05 (T = 1,45589; p = 0,141351). The results suggest that water from the lake Vidara has no significant genocitotoxic effect.Cilj ovog rada je utvrđivanje stepena citotoksičnog i genotoksičnog efekta vode iz jezera Vidara (Bosna i Hercegovina). Uzorci vode uzeti su na pet različitih lokaliteta. Najveća srednja vrijednost dužine korjenčića luka (Allium cepa) je utvrđena pri tretmanu uzorkom vode sa sjeverne strane jezera i iznosila je 22,53 mm. Na istom uzorku vode zabilježena je i najveća srednja vrijednosti mitotičkog indeksa (27,5%). Najveća razlika u vrijednosti mitotičkog indeksa uočena je između vrijednosti dobivene na lokalitetu zapad i kontrolnog uzorka, ali ta razlika nije statistički značajna na nivou p < 0,05 (T = 1,45589; p = 0,141351). Rezultati upućuju na zaključak da voda iz jezera Vidara nema značajan genocitotoksični efekat

Antimikrobna svojstva ekstrakta ploda i lista borovnice, brusnice i aronije

The aim of this paper is to promote antimicrobial activity of berry fruits to rationalize the use of antibiotics considering unwanted consequences and increase of bacteria resistance towards them. In this research we have examined the antimicrobial effects of fruit and leaf extracts of blueberry, cranberry and aronia. During the research we used the Kirby Bauer disc diffusion method. The most prominent antimicrobial effects were achieved by the blueberry fruit extract and cranberry leaf extracts. The aronia extracts have shown the weakest antimicrobial activity. It has been proved that berries posses more antimicrobial effectiveness towards Gramm positive bacteria than the Gramm negative ones.Obzirom na nepoželjne posljedice primjene sintetskih antibiotika, kao i porast bakterijske rezistencije prema njima svrha ovog rada je promocija antimikrobne učinkovitosti bobičastih vrsta sa ciljem racionalizacije upotrebe antibiotika. U ovom istraživanju smo ispitivali antimikrobni učinak ekstrakata iz plodova i listova borovnice, brusnice i aronije. Korišten je disk difuzijski metod po Kirby Baueru. Najizraženiji antimikrobni učinak od ispitivanih plodova posjeduje plod borovnice, a od listova list brusnice. Ekstrakti iz aronije iskazuju slabu antimikrobnu aktivnost. Bobičaste vrste su antimikrobno djelotvornije prema Gramm pozitivnim bakterijama u odnosu na Gramm negativne

Hematološke i morfometrijske karakteristike Squalius Cephalus iz sliva jezera Modrac

The research deals with the analysis of hematological and morphometric parameters of Squalius cephalus L. individuals from two rivers, Spreča and Turija (Bosnia and Herzegovina). The following hematological parameters were analyzed: the number of erythrocytes and leucocytes, hemoglobin concentration, hematocrit, and hematological indices. With regard to the morphometric parameters: the total and the standard length and body weight were determined. Concerning chub from the river Spreča an average number of erythrocytes is 1.16 x 1012, hematocrit 0.40 l/l, the content of hemoglobin 94.75 g/l, MCV 370.96 fl, MCH 86.97 pg, MCHC 241.0 g/l , the number of leukocytes 8.04 x 109, while in chub from the river Turija an average number of erythrocyte is 1.10 x 1012, hematocrit 0.33 l/l, the content of hemoglobin 79.10 g/l, MCV 241.22 fl, MCH 56, 80 pg, MCHC 236.70 g/l, the number of leukocytes 7.23 x 109. The individuals of the chub from the river Spreča has an average total length of the body 17.63 cm, the standard length of the body 14.80 cm and the weight of the body 51.90 g, while the chub from the river Turia has an average total length of the body 10.83 cm, the standard length of the body 9.05 cm, and the weight of 13.83 g. The populations of chub from the Spreče and Turija rivers show fairly uniform values of haematological parameters.Istraživanje je obuhvatilo analizu hematoloških imorfometrijskih parametara jedinki klijena (Squalius cephalus L.) iz dvije rijeke, Spreče i Turije (Bosna i Hecegovina). Analizirani su sledeći hematološki parametri: broj eritrocita i leukocita, koncentracija hemoglobina, hematokrit i hematološki indeksi. Od morfometrijskih parametara određena je totalna i standardna dužina, te masa tijela. Prosječan broj eritrocita klijen iz rijeke Spreče iznosi 1,16x1012, hematokrit 0,40 l/l, hemoglobin 94,75 g/l, MCV 370,96 fl, MCH 86,97 pg, MCHC 241,0 g/l, broj leukocita 8,04 x 109. Kod klijena iz rijeke Turije prosječan broj eritrocita iznosi 1,10 x 1012, hematokrit 0,33 l/l, hemoglobin 79,10 g/l, MCV 241,22 fl, MCH 56,80 pg, MCHC 236,70 g/l, broj leukocita 7,23 x 109. Jedinke klijena iz rijeke Spreče imaju prosječnu totalnu dužinu 17,63 cm, standardnu dužinu 14,80 cm, masu 51,90 g. Klijen iz rijeke Turije ima prosječnu totalnu dužinu 10,83 cm, standardnu dužinu 9,05 cm, masu 13,83 g.. Populacije klijena iz rijeke Spreče i Turije pokazuju ujednačne vrijednosti hematoloških parametara

FREQUENCY AND POPULATION-GENETICS ANALYSIS OF CONGENITAL ANOMALIES DISTRIBUTION IN TUZLA CANTON NEWBORNS

Aim of this paper was to determine the frequency of congenital anomalies in a sample of newborns of Tuzla Canton and as well as their distribution according to gender, mother’s age and marital distance category. Research was undertaken using the retrospective analysis on the Clinic for Gynecology and Obstetrics of University Clinical Center in Tuzla. By analyzing medical documentation of 17223 newborns, we determined the frequency of congenital anomalies of 5.24%. Highest frequency of congenital anomalies was found in the newborns whose mothers are older than 35. It was found that the frequency of congenital anomalies in the observed population is within the range of variation of this parameter with data from the literature

Analysis of the polymorphism -590 C/T of IL-4 gene in Bosnian-Herzegovinian population

One from a number of problems that occur when attempting to establish a possible link between certain diseases and genetic polymorphisms is certainly the absence of data on the frequency of these polymorphisms in general populations. Any variation in allele frequencies between different populations may have clinical significance. Factors that may influence the association of alleles with disease, such as ethnic or gender effect, is not possible to determine without allele frequencies in the general population. Aim of the research was to analyze the polymorphism -590 C/T of IL-4 gene in general bosnian-herzegovinian population. From a total of 528 patients analyzed for the polymorphism of IL-4 -590 C/T, 22 had the TT genotype, 150 TC and 356 CC genotype. Genotyping was performed by PCR - RFLP method. Comparing the frequencies of genotypes by gender did not determine statistically significant difference. The distribution of genotypes in the total sample was consistent with Hardy-Wainberg's equilibrium (p = 0.2251). Analysis of the -590 C/T polymorphism determined the allele frequencies T 0.18 and C 0.82 in the total sample. Comparing the allele frequency with the frequencies determined in other European general populations found no statistically significant difference. Further investigations that would be in relation to the association of certain genotypes and specific immune phenomena would be important for explaining the basic biological processes and indicating ways of prediction, prevention or repair of adverse situations in immunological diseases