Metabolic changes following a 1-year diet and exercise intervention in patients with type 2 diabetes

WSTĘP. Celem pracy było określenie związku między długotrwałą poprawą wskaźników obwodowej wrażliwości na insulinę [wskaźnik zużycia glukozy (GDR, glucose disposal rate)], stężenia glukozy na czczo i wolnych kwasów tłuszczowych (FFA, free fatty acids) a towarzyszącymi zmianami wagi, masy i dystrybucji tkanki tłuszczowej w wyniku wprowadzenia modyfikacji stylu życia u otyłych chorych na cukrzycę typu 2. MATERIAŁ I METODY. Zmierzono GDR, stężenie glukozy na czczo i FFA metodą klamry normoglikemicznej, a także masę i dystrybucję tkanki tłuszczowej, tłuszcz narządowy, rozmiar adipocytów za pomocą absorpcjometrii podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego, tomografii komputerowej i biopsji tkanki tłuszczowej u 26 mężczyzn i 32 kobiet w próbie Look-AHEAD przed stosowaniem rocznej diety i ćwiczeń fizycznych, ukierunkowanych na utratę masy ciała, oraz po ich stosowaniu. WYNIKI. Masa ciała i stężenie glukozy na czczo znacznie się zmniejszyły (p < 0,0001), bardziej znamiennie u mężczyzn niż u kobiet (odpowiednio: -12% do -8% i -16% do -7%; p < 0,05), podczas gdy FFA zredukowano w czasie hiperinsulinemii, a GDR znamiennie wzrósł (p < 0,00001) u osób obojga płci (odpowiednio: -53% do -41% i 63% do 43%; p = NS). U mężczyzn stwierdzono korzystniejszą zmianę rozkładu tkanki tłuszczowej poprzez redukcję w większym stopniu górnych niż dolnych i głębszych niż płytszych magazynów tkanki tłuszczowej (p < 0,01). Spadki masy ciała i masy tkanki tłuszczowej poprzedzały poprawę GDR, ale nie stężenia glukozy na czczo lub FFA na czczo; jednak zmniejszenie FFA podczas hiperinsulinemii znacząco wpłynęło na polepszenie GDR. Tłuszcz wątrobowy był jedyną lokalizacją narządową, której zmiana wpływała niezależnie na zmianę wskaźników metabolicznych. WNIOSKI. U chorych na cukrzycę typu 2 poddanych rocznej zmianie stylu życia stwierdzono znaczącą poprawę GDR, stężenia glukozy na czczo, FFA i dystrybucji tkanki tłuszczowej. Natomiast najważniejszymi determinantami poprawy metabolizmu były ogólne zmiany masy ciała (masy tkanki tłuszczowej) i tłuszczu wątrobowego. (Diabet. Prakt. 2011; 11, 4: 142-152)OBJECTIVE. To characterize the relationships among long-term improvements in peripheral insulin sensitivity (glucose disposal rate, GDR), fasting glucose, and free fatty acids (FFA) and concomitant changes in weight and adipose tissue mass and distribution induced by lifestyle intervention in obese individuals with type 2 diabetes. RESEARCH DESIGN AND METHODS. We measured GDR, fasting glucose, and FFAs during a euglycemic clamp and adipose tissue mass and distribution, organ fat, and adipocyte size by dual-energy X-ray absorptiometry, CT scan, and adipose tissue biopsy in 26 men and 32 women in the Look-AHEAD trial before and after 1 year of diet and exercise aimed at weight loss. RESULTS. Weight and fasting glucose decreased significantly (p < 0.0001) and significantly more in men than in women (-12 vs. -8% and -16 vs. -7%, respectively; p < 0.05), while FFAs during hyperinsulinemia decreased and GDR increased significantly (p < 0.00001) and similarly in both sexes (-53 vs. -41% and 63 vs. 43%; p = NS). Men achieved a more favorable fat distribution by losing more from upper compared with lower and from deeper compared with superficial adipose tissue depots (p < 0.01). Decreases in weight and adipose tissue mass predicted improvements in GDR but not in fasting glucose or fasting FFAs; however, decreases in FFAs during hyperinsulinemia significantly determined GDR improvements. Hepatic fat was the only regional fat measure whose change contributed independently to changes in metabolic variables. CONCLUSIONS. Patients with type 2 diabetes undergoing a 1-year lifestyle intervention had significant improvements in GDR, fasting glucose, FFAs and adipose tissue distribution. However, changes in overall weight (adipose tissue mass) and hepatic fat were the most important determinants of metabolic improvements. (Diabet. Prakt. 2011; 11, 4: 142-152