Elementi bilansa vodovodnih sistema - Metodologija i terminologija

U domaćoj literaturi i praksi planiranja, projektovanja ieksploatacije vodovodnih sistema postoje različititermini i metodologije za obračun i prikazivanjekomponenti potrošnje vode za piće i drugih komponentivodnog bilansa u vodovodima. Za potrebevodoprivrednih analiza i planiranja, u praksi i legislativiRepbublike Srbije nije unificirana metodologija iterminologija određivanja potreba za vodom zavodosnabdevanje. U radu je dat predlog terminologije imetodologije koja na jasan i nedvosmislen načindefiniše pojedine komponente potrošnje i potreba zavodom. Analizirana je kompatibilnost predloženemetodologije sa podacima sa kojima obično raspolažuvodovodska preduzeća, kao i sa IWA metodologijombilansa u vodovodima

A Novel Semi-Analytical (Inertial) Solution for Determining Permeability of Highly Pervious Porous Materials Using the Two-Reservoir Laboratory Setup

Two conventional experimental procedures for determination of the water permeability of saturated porous medium are the constant and the falling head permeability tests. The first one is more applicable on more permeable materials where the outflow from the sample is measured at variety of constant water heads, while the second one is more convenient for low permeable materials, utilizing the continuous measurements of the water head falling due to filtration through the saturated sample. However, neither of the two is useful for materials of high permeability and large cross-sectional area. The constant head permeability test faces technical issues since a significant and continuous water discharge is required, while the falling head permeability test has limitations due to neglection of the Forchheimer's high-velocity flow through the sample, but also the influence of inertia on the fluid mass. Here we proposed an approach for determination of the water permeability of saturated porous medium based on the agreement between the measured water level change in two connected reservoirs containing a porous sample and the new semi-analytical expression describing that change by accounting for the mentioned theoretical deficiencies. This efficient approach has been tested on four pervious paver samples, and results showed satisfactory agreement with the constant head permeability data. It has been also confirmed the proposed semi-analytical solution is more accurate than the falling head permeability approach in case of highly pervious materials, while for low permeable materials it reduces to the conventional approach

Analysis and selection of the optimal method of water softening using vikor and ahp method – case study

Prečišćavanje sirove vode do nivoa neophodnog da bi se ona koristila za vodosnabdevanje naselja predstavlja veliki izazov, naročito imajući u vidu da sirova voda nikada nije opterećena samo jednim parametrom zagađenja. Napretkom tehnologija za prečišćavanje vode, posebno membranskih tehnologija, efikasnost tretmana postala je daleko veća. Postavlja se pitanje koja tehnologija je optimalna, u pogledu odstranjivanja štetnih materija, ekonomskih, ekoloških dobiti, itd. U izboru optimalne tehnologije tretmana vode značajnu pomoć mogu da pruže metode višekriterijmske optimizacije. U slučaju koji je razmatran u okviru ovog rada primenjene su metode VIKOR i AHP na izbor optimalne konfiguracije postrojenja za omekšavanje vode bazirane na nanofiltraciji. Metoda VIKOR pokazala je bolji uvid u u fizičke karakteristike parametara i značajniju objektivnost donosioca odluke u odnosu na metodu AHP.Treatment of raw water in order to achieve quality requred for drinking water can be a major challenge, especially considering that raw water usually contains more than one pollutiant. With the advancement of water treatment technologies, especially membrane technologies, the efficiency of water purification has been increasing. The question is which technology is optimal, in terms of removal of pollutants, economic, environmental benefits and other criteria. Methods of multi-criteria optimization can provide significant assistence in choosing the optimal water treatment technology. In this paper, the VIKOR and AHP methods were applied for selection of optimal drinking water treatment scheme of water softening plant based on nanofiltration. The VIKOR method showed a better insight into the physical characteristics of the water quality parameters and a more significant objectivity of the decision maker in relation to the AHP method.[https://www.vodoprivreda.net/wp-content/uploads/2020/12/7-Ognjen-Govedarica-i-saradnici.pdf

Metodologija određivanja potrebnih količina voda za vodosnabdevanje naselja za potrebe vodoprivrednih analiza

U radu je prikazan pregled korišćene terminologije i metoda za određivanje potrošnje i potrebe za vodom iz vodovoda. Ukazano je prisustvo u praksi i literaturi različitih termina i metoda za obračun i prikazivanje ovih veličina, što vodi potrebi za defnisanjem prezicne i jasne terminologije i medologije u ovoj oblasti. Prikazan je predlog terminologije metodolgoje koja na jasan i nedvoslmislen način definiše pojedine komponente potrošnje i potreba za vodom i analizirana je njena kompatibilnost sa podacia kojim obično raspolažu vodovodska preduzeća, kao i sa IWA metdologijom bilansa u vodovodima

Obezbeđenje vode za piće i sanitacije za marginalizovane grupe u Republici Srbiji

U radu je dat prikaz stanja ljudskih prava u pogledu obezbeđenja vode za piće, sanitacije i higijene za mariginalizovane grupe u Republici Srbiji. Mada se stanje u ovim oblastima može oceniti kao relativno zadovoljavajuće, istaknuto je da predstoji još dosta posla u različitim sferama kako bi se ispunili zahtevi konvencija UN i EU o pravu na vodu, sanitaciju i higijenu

Fizički zasnovano modeliranje infiltracije kod prirodom inspirisanih rešenja

Prirodom inspirisana rešenja za cilj imaju unapređivanje kvaliteta života u urbanim sredinama pospešivanjem biodiverziteta. Mnoga od ovih rešenja, kao što su zeleni krovovi i biofiltri, su takođe zanimljiva u pogledu smanjivanja i prečišćavanja kišnog oticaja u gradovima. S obzirom da se zasnivaju na procesu infiltracije, za procenu uticaja ovakvih rešenja na urbane (pod)slivove neophodno je koristiti fizički zasnovane i efikasne modele padavine-oticaj. U literaturi se može naći veliki broj modela različitih nivoa kompleksnosti i efikasnosti, pri čemu je neophodno naći kompromisno rešenje. U ovom radu su analizirana dva numerička modela zasnovana na rešavanju Richards-ove jednačine koji spadaju u grupu fiziči zasnovanih. Jedan od modela je standardna implicitna numerička shema, dok drugi koristi Ross (2003)-ovo eksplicitno numeričko rešenje. Modeli su testirana na eksperimentalnim podacima prikupljenim sa zelenog krova “Green Wave” i biofiltra na Univerzitetu Monash, a rezultati oba modela su poređeni međusobno u pogledu tačnosti i efikasnosti, a zatim i sa merenim vrednostima dreniranog oticaja. U slučaju zelenog krova gornji granični uslov je mereni intenzitet kiše a donji je slobodno dreniranje, dok se u slučaju biofiltra na gornjoj granici zadaje mereni ulazni fluks a na donjoj nulta vrednost kapilarnog potencijala. Zadati granični uslovi uzrokuju tečenje kroz nezasićeni supstrat zelenog krova, dok kod biofiltra dolazi i do potpunog zasićenja filterskog sloja. Implicitno i eksplicitno numeričko rešenje daju gotovo identične rezultate sa zanemarljivom greškom u bilansu, dok je eksplicitno rešenje skoro 3 puta efikasnije. Takođe, slaganje modeliranih i izmerenih vrednosti oticaja je zadovoljavajuće, pri čemu Nash-Sutcliffe koeficijent iznosi 0.91 u slučaju zelenog krova, odnosno 0.93 u slučaju biofiltra

Procena koeficijenta opterećenja zagađenjem površinskog oticaja sa urbanih površina u Beogradu

Na urbanim površinama dolazi do akumuliranja različitih zagađujućih materija, koje setokom kišnih perioda spiraju sa površine i nosi ih površinski oticaj. Koncentracije parametarakvaliteta oticaja stalno variraju zbog čega procena koficijenta opterećenja predstavljaizazov u stručnom i naučnom pogledu. U radu je opisan postupak određivanja koeficijentaopterećenja zagađenjem površinskog oticaja na jednom eksperimentalnom slivu u Beogradu,kao i kritički osvrt na zakonsku regulativu u ovoj oblasti. Prikazani su rezultati i dati predloziza poboljšanje budućih istraživanj

Removal of Heavy Metals from Wastewater by Electrocoagulation

Selection of the optimal method for the removal of heavy metals remains a scientific challenge in terms of efficiency, cost-effectiveness and preservation of environment. In this paper, the aim of the study was to remove the zinc ions (Zn2+) from a sample of real waste water from galvanizing plant. Method of electrocoagulation (EC), which is based on the separation of the solid phase, formed by the presence of dissolved ions from inserted electrode, has been tested and applied within this research. Based on the results obtained by electrocoagulation, it can be concluded that the method is efficient and can quickly remove zinc ions from solution. The optimal removal was achieved when concentration of Zn2+ ions was reduced from 46.9 to 1.89 mg/L, after 10 minutes of laboratory EC

Water softening by nanofiltration – Case study

In this research the object of the analysis was the improvement of drinking water treatment plant, while groundwater being a source of drinking water. Improvements include the removal of magnesium and manganese. Improvements also mean choosing the proper water treatment technology that would meet the standards for drinking water quality. Technologies that are suitable for removal of these ions vary in many aspects, from technological challenges to cost analysis. After thorough analysis, the right choice, in this case, was two-stage nanofiltration (NF) which has a removal rate of more than 90%. The analysis also included detailed cost analysis