30 Zastosowanie stereotaktycznej radioterapii w guzach OUN

Od 1951 roku, po wprowadzeniu przez Laxella systemu stereotaktycznego obrazowania struktur mózgu i leczenia z zastosowaniem promieniowania jonizującego, stereotaktyczna radiochirurgia i frakcjonowana radioterapia ulega stałemu rozwojowi.Spośród różnych źródeł promieniowania, stosowanych w radiochirurgii, takich jak Co60 w aparatach gamma-knife, protony i ciężkie jony, od lat 80-tych najstarsze zastosowanie mają fotony X generowane w przyspieszaczach liniowych Podstawą powodzenia radiochirurgii i stereotaktycznej radioterapii frakcjonowanej jest perfekcyjne unieruchomienie chorego, precyzyjne trójwymiarowe określenie obszaru do napromieniania sąsiadujących narządów krytycznych z zastosowaniem ramy sterotaktycznej, trójwymiarowe planowanie leczenia oraz konformalne napromienianie.W ostatnich latach nastąpił rozwój nieinwazyjnych systemów stereotaktycznych, opracowanych przez zespoły Gill-Thomas z Royal Marsden Hospital, Brown-Roberts-Wells i inne, np. systemu BrainLab. Gwarantują one odtwarzalność warunków napromieniania w granicach 1mm. Zastosowanie aparatu gamma-knife w radiochirurgii jest preferowane w przypadku zmian kulistych o średnicy do ok. 18 mm. Napromienianie zmian większych, o nieregularnym kształcie, wymaga stosowania kilku punktów izocentrum i wiąże się z ryzykiem powstania niejednorodnego rozkładu dawki. W tych wypadkach korzystniejsze jest stosowanie przyspieszaczy linowych.Najczęstszą techniką w stereotaktycznej radioterapii z zastosowaniem przyspieszaczy jest technika obratowa z kilkoma niewspółpłaszczyznowymi łukami. W celu optymalizacji leczenia możliwe jest zastosowanie indywidualnych osłon, co prowadzi do powstania tzw. łuków konformalnych lub zmiana kształtu pola w trakcie poruszania się głowicy dająca w efekcie dynamiczne łuki. Na etapie badań klinicznych w stereotaktycznej radioterapii guzów mózgu jest technika modulacji mocy dawki i „odwrotnego” systemu planowania. Autor przedstawia technikę planowania leczenia, realizację napromieniania i wyniki stereotaktycznej radiochirurgii i frakcjonowanej radioterapii w przypadku zniekształceń tętniczo-żylnych (AVM), nerwiakach nerwu VIII, oponiakach, guzach okolicy siodła tureckiego, wysoko – i niskozróżnicowanych glejakach mózgu oraz przerzutach do mózgu

Edytorial

Słowo wstępn

Radiation therapy for palliation of bone metastases

Chorzy z bolesnymi przerzutami nowotworowymi w układzie kostnym stanowią największą grupę pacjentów wymagających paliatywnego leczenia napromienianiem. Skuteczne zastosowanie radioterapii paliatywnej opiera się na trzech przesłankach: osiągnięcie złagodzenia bólu, wybór postępowania, który sam w sobie pozostawałby bez wpływu na jakość życia chorego oraz nie powodowałby objawów ubocznych. Ostatnie wyniki badań randomizowanych wskazują, że skuteczność pojedynczego napromieniania dawką 8 Gy bolesnych przerzutów do kości jest zbliżona do skuteczności wydłużonych schematów frakcjonowania z wykorzystaniem większych dawek. Miejscowe napromieniania dawką 8–10 Gy powodują ustąpienie lub zmniejszenie dolegliwości bólowych u 75–90% chorych. Niemniej chorzy ci mogą częściej niż chorzy napromieniani większymi dawkami wymagać powtórnej radioterapii. U chorych z wieloma przerzutami kostnymi zaleca się napromienianie połowy ciała z wykorzystaniem pojedynczej dawki 6 lub 8 Gy bądź systemowe leczenie radioizotopami.Patients with painful bone metastases comprise the largest group of patients receiving palliative radiation therapy. Effective administration of radiotherapy in these patients is based on three goals: to achieve relief of pain, to use treatment that reconciles patient inconvenience and to administer therapy with minimal toxic effects. Recent data from randomized trials demonstrated that single dose of 8 Gy in the setting of painful bone metastases may provide pain control comparable to more protracted treatment with using higher dose of radiation. Local-field irradiation with using single fraction of 8–10 Gy yields a pain relief rate of 75–90%, but patients frequently need retreatment for newly lesions or for recuring symptoms at the same site. The rate of retreatment is lower when protracted radiotherapy is used. Pain due to multiple bone metastases can be managed with single doses of half body irradiation or radionuclide therapy. These modalities can be used as a primary palliative therapy or as an adjuvant to local-field irradiation

Hypoxia in prostate cancer

Most human solid tumours contain areas which are less oxygenated than normal tissues. Hypoxia increases resistance to radiotherapy, surgery and chemotherapy, and directly alters the function of tumour cells, stimulating them to de-differentiate and to release angiogenic factors with a view to increasing the blood and oxygen supply. Tumour hypoxia promotes malignant progression and metastasis formation. HIF-1 is a heterodimeric transcription factor composed of regulated HIF-1α and constitutively expressed HIF-1β. Tumour-associated activation of HIF-1α seems to be primarily, however the result of adaptation to oxygen shortage. The presence of the HIF-1α subunit overexpression has been confirmed in many tumours, in prostate cancer, among others; the role it plays in its progression is yet to be explained. Numerous studies strongly emphasize the importance of evaluating the status of the HIF-1α transcription factor in predicting the clinical and biochemical recurrence of prostate cancer and its resistance to castration

Pregnancy-related cervical cancer in the material of the Regional Cancer Centre, Łódź, between 2011 and 2014

Introduction. Pregnancy-related cancer is defined as cancer diagnosed during pregnancy or in the first postpartum year. Cervical cancer affects approximately 1 in 1000 pregnant women and is the most common malignancy affecting pregnancy. We retrospectively analysed the clinical outcome and results of treatment in patients with pregnancy-related cervical cancer. Material and methods. We retrospectively analysed the medical records of nine patients with invasive cervical cancer diagnosed during pregnancy and the postpartum period who had been treated in the Regional Oncological Centre, Łódź, between 2011–2014. Results. Three patients with cervical cancer at stage I were diagnosed between the 14th and 17th week of pregnancy afterwards and underwent radical surgery. Two patients with cervical cancer at stage Ib who were diagnosed in the 19th and 24th week of gestation decided to continue pregnancy until the 30th and 32nd week; then a cesarean section combined with radical surgery was performed. In three patients with inoperative cervical cancer diagnosed between the 26th and 28th week of pregnancy, a cesarean section was performed at week 30–32. In one patient cervical cancer at stage IIb was diagnosed during the post-partum period. All patients were treated using intensity-modulated radiotherapy (IMRT) to a total dose of 44 Gy/2Gy, weekly cisplatin (40 mg/m2) concurrent with radiotherapy and brachytherapy. No toxicity was observed. During follow-up, two patients with inoperable cervical cancer were diagnosed with a recurrence 2 and 10 months after treatment, respectively. Conclusions. The management of pregnancy-related cervical cancer is mainly determined by the week of the pregnancy and the stage of the disease at diagnosis, but also by the patient choice. The general condition and follow-up of newborns from pregnancies complicated by cervical cancer are similar to those of newborns arising from non-complicated pregnancies. Treatment toxicity is similar in cases with pregnancy-related cervical cancer and in non-pregnant women with cervical cancer. The major prognostic factor in pregnancy-related cervical cancer remains the stage of the disease at diagnosis

Pooperacyjna radiochemioterapia - nowy standard w leczeniu glejaka wielopostaciowego?

A median survival in patients with glioblastoma multiforme after surgical resection and high dose radiation therapy is less than 1 year. Promising prospects in treatment these patients create phase III multicenter trials with concomitant usage of postoperative radiochemotherapy with themozolomid. This is an orally administered alkylating agent, that is able to cross the blood-brain barrier. In this agent case alkylation is the transfer of an alkyl group (in this particular case - methyl group) to the DNA and it usually concern a guanine as a target. The DNA-repair enzyme - O6-methylguanine-DNA methyltransferase (MGMT) removes a methyl group from methylated guanine and that way possibly inhibits the killing of tumor cells by alkylating agents. Methylation of the MGMT’s promoter makes impossible to procced with transcription, and the same inhibits producing of MGMT. It may results in lack of DNA repair which is alkylated by agent and the same may be associated with longer survival in patients with glioblastoma.U chorych na glejaka wielopostaciowego po leczeniu operacyjnym i radioterapii w wysokiej dawce mediana przeżycia jest krótsza niż rok. Obiecujące perspektywy w leczeniu tych pacjentów stwarza wieloośrodkowe badanie III fazy z jednoczesnym zastosowaniem pooperacyjnej radiochemioterapii z użyciem temozolomidu. Jest to alkilujący lek podawany doustnie, który ma zdolność przenikania bariery krew-mózg. W przypadku tego cytostatyku alkilacja polega na dołączaniu do DNA grup alkilowych (w tym metylowych) i dotyczy najczęściej guaniny. Enzym naprawiający DNA - metylotransferaza O6 metyloguaniny (MGMT) - usuwa grupę metylową ze zmetylowanej guaniny i tym samym może hamować śmierć komórek wywołaną przez lek alkilujący. Metylacja promotora genu MGMT uniemożliwia transkrypcję, czyli zahamowanie produkcji MGMT, co może skutkować brakiem naprawy DNA zalkilowanego lekiem, a tym samym jego większą skutecznością i dłuższym przeżyciem chorych na glejaka

Bone marrow sparing RT in era of immunotherapy

Recent advances in the field of immunotherapy have changed the perception of cancer treatment to complex model with host immunity in the spotlight. Potential synergy of immunotherapy drugs [aiming cytotoxic T cell antigen 4 (CTLA-4) or programmed cell death-1/ligand (PD-1/PD-L1)] and radiotherapy (RT) have established basis for ongo­ing clinical trials testing combined treatment. It was shown that complete blood cell counts (CBC) parameters may correlate with cancer survival, toxicity and outcomes of treatment. Therefore, reduction of hematologic toxicity of cancer treatment may gain in significance. Modern dose delivery techniques compromise dose reduction in critical organs (like bone marrow — BM) with adequate irradiation of target volumes. In addition, usage of modern imaging like positron emission tomography (PET), magnetic resonance imaging (MRI) allows to divide the volume of BM to active and inactive one. In this review, we discuss the synergy of RT and immunity and techniques of Bone Marrow Sparing RT (BMS-RT)

Radioterapia u pacjentów geriatrycznych

Increasing age is directly associated with the increasing rates of cancer. The over-65-year-old group will account for 70% of people with newly diagnosed cancer. The selection of treatment options should be based on the prolongation of life expectancy and overall increase in the quality of life. There is a limited number of radiation oncology clinical trials designed strictly for the elderly patients. Prospective clinical trials for the elderly are critical to develop relevant data that oncologists would apply in their everyday practice. Older patients have variable health status, thus it is crucial to integrate geriatric evaluation into oncology decision-making process. A comprehensive geriatric assessment is a multidimensional, interdisciplinary diagnostic process designed to improve the effectiveness and tolerance of the treatment in the elderly.W związku z szybkim starzeniem się społeczeństwa w najbliższych latach wykrywalność chorób nowotworowych będzie w 70% dotyczyć osób po 65 roku życia. Wybór leczenia w tej populacji powinien być ukierunkowany na wy­dłużenie życia oraz podniesienie jego jakości. Chorzy w wieku podeszłym rzadko są włączani do badań klinicznych. Istnieje pilna potrzeba przeprowadzenia badań klinicznych obejmujących pacjentów powyżej 65 roku życia, które po­mogłyby ustalić korzyści leczenia w tej grupie chorych. Podstawową zasadą leczenia onkologicznego u osób starszych powinien być wybór najlepiej tolerowanej metody leczenia. Ryzyko powikłań po radioterapii wzrasta wraz z liczbą chorób ogólnych pacjenta, dlatego ważna jest precyzyjna kwalifikacja do radioterapii w oparciu o odpowiednie skale oceny geriatrycznej. Całościowa ocena geriatryczna jest zintegrowanym procesem diagnostycznym pomagającym ustalić możliwości zapewnienia dalszego leczenia