Internationalisering van de Nederlandse economie: Samenhang tussen buitenlandse directe investeringen en internationale handel

In dit hoofstuk hebben we geprobeerd op basis van empirische gegevens een duidelijk patroon tussen internationale handel en investeringen te identificeren. Uit de regressiemodellen is gebleken dat karakteristieken van het partnerland en factoren zoals geografische afstand, de relatie tussen deze twee variabelen fundamenteel beïnvloeden.Debevindingen liggen in lijn met de theorie en zijn goed te verklaren. Landen die op grote geografische afstand van Nederland liggen, relatief onderontwikkeld zijn en relatief klein in omvang, ontvangen naar verhouding veel verticale BDI vanuit Nederland. De investeringen in deze landen worden gecomplementeerd door extra in- en uitvoer vanuit Nederland. Grote, hoogontwikkelde landen die op relatief korte afstand van Nederland liggen, ontvangen voornamelijk horizontale investeringen van Nederlandse ondernemingen. In plaats van te exporteren naar deze landen, worden er (nieuwe) lokale ondernemingen gecreëerd die op locatie en dichter bij de lokale markt kunnen produceren

Determinanten van bedrijfsinterne handel: Een analyse van Nederland’s grootste niet-financiële ondernemingen

Een groot deel van de Nederlandse internationale handel blijkt te bestaan uit bedrijfsinterne handel: internationale handel tussen groeps- en zustermaatschappijen. Deze handel kan een teken zijn van verticale specialisatie: intermediaire producten worden ingevoerd naar Nederland (of uitgevoerd naar andere locaties) om vervolgens verder te worden gebruikt in productie. Maar omdat de Nederlandse handel vooral plaatsvindt met andere ontwikkelde landen, zoals Duitsland, andere Europese landen en de Verenigde Staten, en omdat ook de groothandel en detailhandel een belangrijke rol spelen in het bepalen van bedrijfsinterne handel (samen telden zij in 2005 voor 44 procent van alle bedrijfsinterne exporten en 27 procent van alle bedrijfsinterne importen), is het grote aandeel bedrijfsinterne handel ook een teken van horizontale bedrijfsinterne uitwisseling van goederen (en diensten). Niet alle ondernemingen zijn even actief wat betreft bedrijfsinterne handel. Zo is de grootte van een onderneming van belang, met name bij bedrijfsinterne uitvoer: hoe groter een onderneming, hoe groter het bedrijfsinterne aandeel van diens totale uitvoer. Daarnaast blijken buitenlandse ondernemingen hogere percentages bedrijfsinterne handel te hebben. De functie van Nederland als doorvoerhaven, toegangspoort tot Europa en vestigingsplaats voor regionale hoofdkwartieren van ondernemingen buiten de Europese Unie wordt duidelijk uit de cijfers voor bedrijfsinterne handel van met name Japanse, en in mindere mate Britse of Amerikaanse ondernemingen in Nederland: met name de bedrijfsinterne importen nemen een groot deel van de totale invoer in, voor Japanse ondernemingen zelfs tot 83 procent in 2005