Czy awaria elektrowni w Czarnobylu miała wpływ na zapadalność na nowotwory złośliwe gruczołu tarczowego w województwie olsztyńskim?

Material and methods: A study of incidence rates of thyroid carcinoma was conducted in Olsztyn province from 1 January 1994 to 31 December 2003 within its former boundaries, in spite of Poland’s new administrative division. The criteria for register entry were as follows: residence in Olsztyn province, newly-diagnosed case of thyroid malignancy in the given calendar year, and histopathological verification in the Department of Anatomical Pathology of the District Specialist Hospital in Olsztyn. The study of selected risk factors comprised patients included in the register of thyroid carcinoma. For that purpose a questionnaire was prepared which covered information about the Chernobyl accident: place of residence, time of carcinoma diagnosis after the accident, and iodine prophylaxis during the accident. The control group consisted of 589 healthy subjects selected based on age and place of residence. Results: In the years 1993-2003, 462 (395 women and 67 men) cases of thyroid cancer were registered. The questionnaire study comprised 297 patients with thyroid carcinoma and 589 healthy subjects. Study subjects from both the affected and control groups stayed mainly in their place of residence during the Chernobyl accident (97.28% v. 94.24%). Thyroid carcinoma was diagnosed on average 13.58 ± 2.61 years after irradiation. There were no significant differences in iodine prophylaxis during the Chernobyl accident. Lugol’s solution was given to 31% of patients and 34% of healthy respondents. Conclusions: 1. It cannot be stated that the Chernobyl disaster had any influence on the incidence rate of thyroid carcinoma in the province of Olsztyn. 2. Iodine prophylaxis using Lugol’s solution could have an influence on lack of significant increase of the thyroid carcinoma incidence rate in the age group 1–18 years. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (5): 437-442)Materiał i metody: Badanie nad zapadalnością na nowotwory złośliwe tarczycy prowadzono w województwie olsztyńskim od 01.01.1994 do 31.12.2003 roku w jego dawnych granicach pomimo nowego podziału administracyjnego Polski. Do rejestru włączono chorych spełniających kryteria: zachorowanie nastąpiło w omawianym okresie, dotyczyło stałych mieszkańców województwa, rozpoznanie ustalono na podstawie pooperacyjnego badania histopatologicznego w Zakładzie Patomorfologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie. Wybrane czynniki ryzyka badano wśród chorych za pomocą specjalnie skonstruowanej ankiety, w której zawarto dane związane z awarią w Czarnobylu: miejsce zamieszkania, czas zachorowania na nowotwory złośliwe gruczołu tarczowego po awarii, stosowanie profilaktyki jodowej podczas awarii. Grupę kontrolną stanowiło 589 zdrowych osób dobranych pod względem wieku oraz miejsca zamieszkania. Wyniki: W latach 1994-2003 rejestrem objęto 462 chorych na nowotwory złośliwe gruczołu tarczowego: 395 płci żeńskiej i 67 płci męskiej. W badaniach ankietowych wzięło udział 297 osób z grupy chorych oraz 589 osób z grupy kontrolnej. Chorzy, jak i osoby z grupy kontrolnej w czasie awarii w Czarnobylu przebywali głównie w miejscu stałego zamieszkania (97,28% v. 94,24%). Chorzy na nowotwory złośliwe zachorowali średnio w 13,58 ± 2,61 lat po ekspozycji na promieniowanie jonizujące. Nie wykazano statystycznie istotnych różnic w zastosowanej podczas awarii profilaktyce jodowej. Płyn Lugola otrzymało 31% chorych i 34% osób z grupy kontrolnej. Wnioski: 1. Nie udowodniono jednoznacznie wpływu awarii w Czarnobylu na zapadalność na nowotwory złośliwe tarczycy. 2. Zastosowana profilaktyka płynem Lugola mogła mieć wpływ na niewielką zapadalność obserwowaną w grupie wiekowej 0-18 lat. (Endokrynol Pol 2010; 61 (5): 437-442

Wpływ nawyków żywieniowych i używek na zapadalność na nowotwory złośliwe tarczycy w województwie olsztyńskim

Wstęp: Celem pracy było zbadanie wpływu nawyków żywieniowych i używek na zapadalność na raka tarczycy. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród chorych objętych rejestrem raka tarczycy. W przygotowanej ankiecie zawarto dane osobowe, wywiady i osobnicze czynniki ryzyka: nawyki żywieniowe, spożycie alkoholu i palenie papierosów. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej. Wyniki: Badaniem objęto 297 chorych na raka tarczycy (89% kobiet) i 589 zdrowych ochotników. Czterdzieści sześć procent badanych często spożywało mleko i jego przetwory. Pacjenci chorzy na raka tarczycy istotnie częściej niż grupa kontrolna spożywali warzywa krzyżowe (p = 0,0001), spożycie jaj było podobne w obu grupach. Niskie spożycie ryb oraz średnie spożycie soli i podobne spożycie alkoholu charakteryzowało obie grupy. Chorzy na raka tarczycy rzadziej palili papierosy. Na podstawie modelu regresji logistycznej wykazano, że częste spożywanie warzyw krzyżowych 1,5-krotnie zwiększało ryzyko wystąpienia nowotworu złośliwego tarczycy (95% CI 1,19–1,96) w stosunku do osób spożywających te warzywa niezbyt często. Osoby niepalące w stosunku do palących miały 0,54-krotne większe ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe tarczycy. Wnioski: 1. Nie można jednoznacznie określić czynników sprawczych wzrostu zapadalności na raka tarczycy w województwie olsztyńskim. 2. Wydaje się, że jednym z czynników środowiskowych mających wpływ na wzrost zapadalności na raka tarczycy w tym regionie są nawyki żywieniowe w postaci nadmiernego spożycia warzyw krzyżowych. (Endokrynol Pol 2011; 62 (2): 145–150)Introduction: The aim of this study was to investigate the roles of nutritional habits and addictions in the incidence of thyroid carcinoma. Material and methods: The study of risk factors affecting the incidence of thyroid carcinoma was conducted in patients included in a register of thyroid carcinoma. For that purpose, a questionnaire was prepared. The questionnaire covered: personal information, medical history, individual risk factors of thyroid carcinoma such as nutritional habits, alcohol consumption and smoking. Statistical analysis was conducted. Results: The register comprised 297 patients with thyroid carcinoma (89% women) and 589 healthy subjects. 46% of patients declared frequent consumption of milk and dairy products. The patients with thyroid carcinoma consumed cruciferous plants significantly more often than healthy subjects (p = 0.0001) whereas egg consumption among both groups of patients was similar. Low consumption of fish and average table salt consumption was typical of both groups. Alcohol consumption was similar in both groups and was, respectively, 42.18% and 47.59%. The patients with thyroid cancer smoked less frequently than subjects from the control group. Logistic regression analysis showed that carcinoma risk increased in patients who consumed cruciferous vegetables (brassicas). Their regular intake was related to a 1.5-fold (CI 1.19–1.96) higher risk of thyroid carcinoma incidence. Despite the demonstrated decreased risk of thyroid cancer, smoking (OR 0.54) was not considered a protective factor. Conclusions: 1. It is not possible to determine unequivocally the causative factors for the growth in the incidence of thyroid cancer in Olsztyn province. 2. It appears that one of the environmental factors causing the increase is overconsumption of cruciferous vegetables.(Pol J Endocrinol 2011; 62 (2): 145–150

Effect of individual and socio-economic risk factors on the incidence of thyroid carcinoma in Olsztyn province

Wstęp: Celem pracy było zbadanie osobniczych i socjoekonomicznych czynników ryzyka zapadalności na raka tarczycy. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród chorych objętych rejestrem raka tarczycy na podstawie przygotowanej ankiety. Ankieta zawierała: informacje osobnicze, historię medyczną oraz czynniki socjoekonomiczne. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej. Wyniki: Rejestrem objęto 297 chorych (89% kobiet) i 589 zdrowych ochotników dobranych odpowiednio pod względem wieku i miejsca zamieszkania. Najczęstszą grupę stanowili chorzy w wieku 50-54, z dominującą grupą kobiet. Kobiety chore na raka tarczycy rodziły tak samo często, jak kobiety z grupy kontrolnej; 10% stosowało leki antykoncepcyjne. Większość chorych urodziło się w województwie olsztyńskim (obszar umiarkowanego niedoboru jodu). U 9,72% w dzieciństwie rozpoznano chorobę tarczycy. Rodzinne obciążenie chorobami tarczycy miało 32,41%. Wykształceniem podstawowym legitymowało się 36%, 14% zawodowym, 38% średnim i 13% wyższym. Na podstawie modelu regresji logistycznej wykazano, że ryzyko raka tarczycy wzrastało 0,98-krotnie u każdej osoby młodszej o rok i 0,98-krotnie z masą ciała niższą o 1 kg. Wnioski: Czynniki ryzyka zapadalności na raka tarczycy to: płeć żeńska, wiek rozpoznania raka tarczycy, niska masa ciała. (Endokrynol Pol 2010; 61 (5): 671-682)Introduction: The aim of this study was an investigation into the individual and socio-economic risk factors of the incidence of thyroid carcinoma. Material and methods: Our study was into risk factors affecting the incidence of thyroid carcinoma conducted in patients included in a register of thyroid carcinoma. For that purpose, a questionnaire was prepared which covered personal information, medical history and socio-economic factors. A statistical analysis was conducted. Results: The register comprised 297 patients (89% female) with thyroid carcinoma and 589 healthy subjects. Age group distribution was similar for both groups. The largest group was aged 50-54. The number of children born to women with carcinoma and women in the control group did not differ significantly. 10% of the women with carcinoma had used contraception. Patients were most frequently born in Olsztyn province, an area of relative iodine deficiency. 9.72% had suffered from thyroid disease in childhood. 32.41% had a family history of thyroid disease. Mothers of patients most frequently also came from regions of similar iodine level. The fathers most frequently came from Warsaw province (17.08%). The origin of the remainder was the same as of the mothers. 36% of patients had elementary, 14% vocational, 38% secondary and 13% higher education. Logistic regression showed that the risk of carcinoma increased 0.98 times in each person younger by a year. Individuals with body mass lower had 0.98 times greater risk of the disease by each kilogram. Conclusions: The risk factors for the incidence of thyroid carcinoma: female sex, age at onset, low body mass (Pol J Endocrinol 2010; 61 (5): 671-682

Thyroid dysfunction in patients with diabetic retinopathy

Thyroid disease and diabetes mellitus (DM) are the most common endocrinopathies in clinical practice that interact with each other. On the one hand, thyroid hormones regulate carbohydrate metabolism and pancreas functions, and on the other hand DM affects the function and work of the thyroid gland. Diabetic retinopathy (DR) is a highly specific neurovascular complication of both type 1 and type 2 DM, which is a significant cause of vision loss on a global scale. In DM, the internal blood-retinal barrier is the earliest to be damaged, and changes in neuroretina result from the loss of its adaptation to metabolic disorders. Patients with DM have a higher incidence of thyroid disease compared to people without DM. The coexistence of DM with thyroid disease leads to endothelial damage, and the degree of its dysfunction has a significant impact on the course of macro- and microangiopathic complications in patients. There are few reports in the literature about the impact of thyroid disease and substitution of levothyroxine preparations on the development and course of DR in patients with DM. It is unknown whether the fact that patients with unrecognised hypothyroidism are not treated with levothyroxine preparations disrupts thyroid hormone homeostasis to the extent that it may contribute to a higher incidence of DR. This review discusses recent clinical trials for thyroid dysfunction in patients with DR.

Pierwotna nadczynność przytarczyc w ciąży — wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne

Hypercalcaemia during pregnancy is uncommon, and mostly associated with primary hyperparathyroidism (pHPT). If unrecognised, it poses a significant risk for the mother and the foetus. Maternal symptoms include: hyperemesis, muscle weakness, pancreatitis, nephrolithiasis, bone disease, mental status changes, and hypercalcaemic crisis. Untreated disease complicates foetal development and foetal death is a significant risk. Our case illustrates the difficulty in detecting pHPT during pregnancy, serious complications connected with severe hypercalcaemia, and difficulties in preparing the patient for surgical treatment. Our review of the medical literature did not identify any previous case of a pregnant woman with hypercalcaemic crisis (total calcium 17 mg/dL, parathyroid hormone 2302 pg/mL), acute pancreatitis caused by pHPT, and with hyperthyroidism, who had undergone a successful surgical treatment. (Endokrynol Pol 2015; 66 (3): 270–274)Hyperkalcemia w ciąży jest rzadko spotykanym zaburzeniem. Jej główną przyczyną jest pierwotna nadczynność przytarczyc (pHPT). Brak prawidłowo postawionego rozpoznania stanowi ryzyko zarówno dla matki, jaki płodu. Wśród objawów występujących u matki wymienia się wymioty, osłabienie siły mięśniowej, ostre zapalenie trzustki, kamicę nerkową, objawy kostne, zaburzenia psychiczne i przełom hiperkalcemiczny. Nieleczona hiperkalcemia może być przyczyną ograniczenia wzrostu, a także obumarcia płodu. Przedstawiony przypadek ukazuje trudności w rozpoznaniu pHPT w ciąży, poważne powikłania ciężkiej hiperkalcemii oraz trudności w przygotowaniu pacjentki do leczenia operacyjnego. W dotychczas opublikowanej literaturze według wiedzy autorów pracy nie przedstawiano przypadku ciężarnej z przełomem hiperkalcemicznym (całkowite stężenie wapnia 17 mg/dl, parathormon 2302 pg/ml), ostrym zapaleniem trzustki z towarzyszącą nadczynnością tarczycy, u której przeprowadzono skuteczne leczenie operacyjne. (Endokrynol Pol 2015; 66 (3): 270–274

Diagnostyka i leczenie retinopatii cukrzycowej — rys historyczny

Przez tysiące lat do czasu odkrycia insuliny cukrzyca była chorobą śmiertelną. Niestety insulina, która przedłużyła czas życia chorych na cukrzycę, dała początek rozwojowi przewlekłych powikłań naczyniowych, a wśród nich retinopatii cukrzycowej. Zmiany oczne po raz pierwszy opisał John Rollo w 1798 roku. Ocena zmian na dnie oka była możliwa po skonstruowaniu oftalmoskopu, co w kolejnych latach dało możliwość powstania klasyfikacji cukrzycowej choroby oczu. Historia retinopatii cukrzycowej to nie tylko odkrycia metod diagnostycznych, jak angiografia fluoresceinowa, optyczna koherentna tomografia czy ultrasonografia, ale również historia jej leczenia. Zarówno początkowo, jak i obecnie najważniejsze było leczenie żywieniowe. Duże badania — DCCT i UKPDS — pokazały ogromną rolę dobrego wyrównania metabolicznego cukrzycy. W kolejnych badaniach odkryto rolę leków, takich jak fibraty czy inhibitory konwertazy angiotensyny. Przełomem w leczeniu retinopatii cukrzycowej było wprowadzenie fotokoagulacji laserowej, a współczesne leczenie makulopatii cukrzycowej odbywa się za pomocą leków hamujących odkryty w 1982 roku czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego

Niedobór witaminy D u kobiet z cukrzycą ciążową

Wstęp. Związki niedoboru witaminy D — 25(OH)D — z wystąpieniem cukrzycy ciążowej (GDM) pozostają nadal niewyjaśnione. Celem badania była ocena związku między matczynym stężeniem 25(OH)D a parametrami metabolicznymi i ciśnieniem tętniczym u kobiet z GDM. Materiał i metody. Badanie prospektywne przeprowadzono w Polsce północnej w okresie od września 2012 roku do lutego 2013 roku. GDM rozpoznawano na podstawie testu obciążenia 75 g glukozy (OGTT wg WHO), przeprowadzonego między 20. a 29. tygodniem ciąży. Wywiady obejmowały przedciążową masę ciała oraz przyrost masy ciała w ciąży. Obliczono przedciążowy wskaźnik masy ciała (BMI), zmierzono ciśnienie tętnicze oraz oznaczono glikemię, insulinę na czczo, lipidogram i 25(OH)D. Do oceny insulinooporności zastosowano HOMA-IR > 2,5. Kobiety ze stężeniem 25(OH)D ≤ 20 ng/ml przydzielono do grupy A, a ze stężeniem 25(OH)D > 20 ng/ml do grupy B. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki. Ocenie poddano 56 kobiet ciężarnych z GDM w wieku 30,3 ± 5,1 roku. Niedobór 25(OH)D stwierdzono u 25 (44,6%) kobiet ze stężeniem 13,8 ± ± 3,9 ng/ml (grupa A). W grupie B średnie stężenie 25(OH)D wynosiło 30,6 ± 9,3 ng/ml. Kobiety z niedoborem 25(OH)D charakteryzowały się wyższym skurczowym ciśnieniem tętniczym (p = 0,03) i insulinoopornością (p = 0,38). Hipowitaminoza częściej występowała w trzeciej i kolejnej ciąży (p = 0,047). Stężenie 25(OH)D wynosiło 22,8 ± 2,0 ng/ml w pierwszej i drugiej ciąży oraz 14,3 ± 3,9 ng/ml w trzeciej i kolejnych. Nie stwierdzono korelacji między 25(OH)D a pozostałymi ocenianymi parametrami. Wnioski. 1. Niskie stężenie 25(OH)D w grupie kobiet z GDM było istotnie związane z występowaniem insulinooporności i wyższym skurczowym ciśnieniem tętniczym. 2. Niedobór 25(OH)D występował istotnie częściej u wieloródek. 3. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność zastosowania zaleceń dotyczących suplementacji 25(OH)D w populacji kobiet w wieku prokreacyjnym w Polsce