Assessment of water quality changes in selected lakes of Poznań Lakeland in 2004-2009

Po przystąpieniu do Unii Europejskiej Polska zobowiązana jest do wdrożenia Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/WE), której głównym celem jest osiągnięcie do roku 2015 dobrego stanu ekologicznego i chemicznego wód powierzchniowych. Niestety, jak wykazują wyniki monitoringu podstawowego i regionalnego wykonanego w latach 1999-2006 przez WIOŚ w Poznaniu spośród zbadanych 84 jezior (o powierzchni powyżej 100 ha lub mniejszych, ważnych dla regionu ze względu na walory gospodarcze, przyrodnicze i rekreacyjne), jedynie trzy charakteryzowały się bardzo dobrym stanem wód zaliczanym do I klasy czystości. Wody klasy II oznaczono w 28 jeziorach o łącznej powierzchni 4783,5 ha, tj. 27,7% powierzchni przebadanej w okresie ośmiu lat, natomiast wody III klasy czystości wyznaczono dla 55 zbiorników o łącznej powierzchni 7216,4 ha, tj. 41,9% powierzchni zbadanych jezior. W 38 zbadanych jeziorach jakość wód nie odpowiadała żadnej z klas czystości, dlatego zostały one uznane za pozaklasowe, silnie zanieczyszczone (Stan środowiska w Wielkopolsce, WIOŚ 2007). Większość zbiorników w tym okresie w ramach monitoringu badana była tylko raz, dlatego badania te nie są wystarczające do analizowania zmian jakości wody w ujęciu średniookresowym. Wymaga to bardziej szczegółowych obserwacji. Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy była ocena zmian jakości wody w wybranych jeziorach Pojezierza Poznańskiego w latach 2004-2009.The results described in this paper contain a fragment of longterm studies on water quality changes conducted since 1999 in selected lakes on the area of Poznań Lakeland. The research realized in 2004÷2009 covered three lakes: Niepruszewskie Lake, Pamiątkowskie Lake and Strykowskie Lake. These lakes are exposed to significant pollution because of agricultural character of the catchment areas and large number of residential and recreational buildings which are not connected to the sewage system. Water quality assessment was performed on the basis of the Decree of the Minister of Environment in 2004 (Journal of Laws No. 32, item. 284), which had been in force in water monitoring until 2008. Average annual values of the studied physical and chemical parameters of water quality were found among the "very good" and "good" classes in most cases. Poor and bad water quality in lakes was mainly determined by the adverse oxygen conditions and high values of biochemical oxygen demand (BOD5). It indicated a strong eutrophication level. The study showed a decrease in phosphates, nitrates and ammonia concentrations in the waters, however an increased trend was found in reference to the concentrations of sulphates and calcium. Other components showed an irregular variation in the individual years

SEASONAL VARIABILITY OF SELECTED NUTRIENTS IN THE WATERS OF LAKES NIEPRUSZEWSKIE, PAMIATKOWSKIE AND STRYKOWSKIE

The paper presents the evaluation of seasonal and long-term changes in selected nutrients of three lakes of the Poznań Lakeland. The lakes were selected due to the high risk of pollution from agricultural and residential areas. Water samples were taken in 6 control points in the spring, summer and autumn, from 2004 to 2014. Trophic status of the lakes was evaluated based on the concentration of nutrients (nitrates, nitrites, ammonium, nitrogen and phosphorus) and indicators of eutrophication. Studies have shown that the concentration of nutrients varied greatly both in individual years and seasons of the analyzed decades, especially in Lakes Niepruszewskie and Pamiątkowskie. The main problem is the high concentration of nitrates. In general, it showed an upward trend until 2013, especially in the spring. This may indicate that actions restricting runoff pollution from agricultural sources have not been fully effective. On the other hand, a marked downward trend in the concentrations of NH4 over the years from 2004 to 2014, especially after 2007, indicates a gradual improvement of wastewater management. Moreover, seasonal variation in NH4 concentrations differed from those of NO3 and NO2. The highest values were reported in the autumn season, the lowest in the summer. Concentrations of nutrients and eutrophication indexes reached high values in all analysed lakes, indicating a eutrophic or hypertrophic state of the lakes. The high value of the N:P ratio indicates that the lakes had a huge surplus of nitrogen, and phosphorus is a productivity limiting factor