Wpływ intensywnej opieki pooperacyjnej na śmiertelność i chorobowość wśród pacjentów po zabiegach chirurgicznych jelita grubego i odbytnicy

Background. Old age is often associated with significant medical conditions and unfavorable physical status that is related to higher rates of morbidity and mortality. The aim of the study was to compare postoperative morbidity and mortality rates in patients 80 years of age or older, who have undergone elective or emergency major colorectal surgery, with and without an intensive care unit (ICU) setting. Material and methods. A retrospective study covering the years 1991-1996. The files of eighty-seven patients aged 80 years or older (mean age 83.7) following emergency or elective colorectal surgery were studied. Preoperative physical status was evaluated according to the American Society of Anesthesia (ASA) physical status classification system. Medical or surgical complications, including perioperative death were recorded. The morbidity and mortality rates with and without postoperative monitoring in an ICU setting were compared within the elective and the emergency groups. Results. There were 71 elective and 16 emergency operations. Eight emergency and 47 elective procedures were performed in the era when an intensive care unit was not available in our hospital. The mean overall hospital stay was 10.5 days. Morbidity rates for the elective and emergency groups were 28% and 31%, respectively. Overall mortality rate was 13.8%, with 4.2% and 56.3% in the elective and emergency groups, respectively. Mortality rates among the emergency operations with and without postoperative intensive care was 12.5% and 100%, respectively (p < 0.001). Routine postoperative care in the ICU had no advantage in the elective group (p = 1). Conclusions. Although morbidity, mortality and overall hospital stay are acceptable among elderly patients undergoing elective colorectal surgery, mortality rates could be tremendously high in the emergency cases. Postoperative care in ICU may decrease the mortality rate among the emergency cases, but it does not seem to provide any advantage in elective cases.Wstęp. Podeszły wiek często wiąże się z rozwojem poważnych schorzeń i niekorzystnym stanem zdrowia, co skutkuje wyższymi współczynnikami zachorowalności i umieralności. Celem badania było porównanie współczynników zachorowalności i umieralności pooperacyjnej pacjentów w wieku 80 lat i starszych, poddanych najczęstszym operacjom okrężnicy i odbytnicy, leczonych lub nieleczonych na oddziale intensywnej terapii. Materiały i metody. Badanie miało charakter retrospektywny i obejmowało lata 1991-1996. Wykorzystano dokumentacje medyczne 87 pacjentów w wieku 80 lat lub starszych (średnia wieku: 83,7 lat) poddanych zabiegom okrężnicy i odbytnicy. Na podstawie klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Anestezjologicznego (ASA) dokonano przedoperacyjnej oceny stanu fizykalnego pacjentów. Odnotowano wszystkie powikłania opieki medycznej i chirurgicznej, uwzględniając zgony śródoperacyjne. Porównano także współczynniki zachorowalności i śmiertelności pacjentów poddanych operacjom w trybie planowym i nagłym, leczonych lub nieleczonych pooperacyjnie na oddziale intensywnej terapii. Wyniki. W badaniu uwzględniono 71 zabiegów planowych i 16 przeprowadzonych w trybie nagłym. Osiem operacji w trybie nagłym i 47 planowych przeprowadzono przed utworzeniem w ośrodku badawczym oddziału intensywnej terapii. Średnia długość pobytu w szpitalu wyniosła 10,5 dnia. Współczynniki zachorowalności w grupie chorych poddanych zabiegom planowym i zabiegom w trybie nagłym wyniosły odpowiednio 28% i 31%. Współczynnik umieralności całkowitej wyniósł 13,8% (4,2% w grupie poddanej zabiegom planowym i 56,3% w grupie poddanej zabiegom w trybie nagłym). Współczynniki umieralności w grupie poddanej operacjom w trybie nagłym przed utworzeniem oddziału intensywnej terapii i po utworzeniu wyniosły odpowiednio 12,5% i 100%, (p < 0,001). Rutynowa opieka pooperacyjna na oddziale intensywnej terapii nie miała wpływu na wyniki w grupie poddanej zabiegom planowym (p = 1). Wnioski. O ile zachorowalność, śmiertelność oraz długość pobytu w szpitalu starszych pacjentów poddanych planowym operacjom okrężnicy i odbytnicy są możliwe do przyjęcia, o tyle współczynniki śmiertelności wśród chorych przyjętych w trybie nagłym mogą być znacznie podwyższone. Zapewnienie opieki pooperacyjnej w oddziale intensywnej terapii zmniejsza współczynnik umieralności wśród pacjentów poddanych zabiegom w trybie nagłym; nie ma natomiast wpływu na wyniki w grupie poddanej zabiegom planowym