Türk Annelerinin ve Özel Gereksinimli Çocuklarının Etkileşimsel Davranışlarının Araştırılması: Erken Müdahaleye Yönelik Öneriler

The present study explored 148 Turkish mothers’ styles of interaction and interactive engagement behaviors of their children who have special needs (speech and language delays, mild intellectual disabilities, and autism). Video recordings mother-child interactions were analyzed using the Turkish Version of Maternal Behavior Rating Scale (TV-MBRS; Diken, 2009) and the Turkish Version of Child Behavior Rating Scale (TV-CBRS; Diken, 2009). Results revealed that the groups differed in terms of sensitivity, praise, directiveness and pace of the TV-MBRS and all of the TV-CBRS items. Implications for early intervention in Turkey were provided. Bu çalışmada 148 Türk annenin özel gereksinimli çocukları (gecikmiş dil ve konuşma, hafif düzeyde zihinsel yetersizlik ve otistik bozukluk - otizm gösteren çocuklar) ile karşılıklı etkileşimsel davranışları araştırılmıştır. Annelerin çocukları ile etkileşimleri video kaydına alınmış, kaydedilen video kayıtları Ebeveyn Davranışını Değerlendirme Ölçeği-Türkçe Versiyonu (EDDÖ-TV; Diken, 2009) ve Çocuk Davranışını Değerlendirme Ölçeği-Türkçe Versiyonu (ÇDDÖ-TV; Diken, 2009) ile analiz edilmiştir. Bulgular EDDÖ-TV’de yer alan duyarlı olma, pekiştireç kullanma, yönlendirici olma ve etkileşim hızı davranışlarında ve ÇDDÖ-TV'de yer alan çocukların etkileşimsel davranışlarında gruplararası fark olduğunu göstermiştir. Erken müdahale uygulamalarına dönük öneriler sunulmuştur.

Otizm Spektrum Bozukluğu Gösteren Çocuklar için Eğitsel Değerlendirme ve Öğrenme Hızı Öngörüsü Kayıt Formlarının Psikometrik Niteliklerinin Belirlenmesi

Bu araştırmanın amacı “Eğitsel Planlama için Otizm Tarama Aracının (Autism Screening Instrument for Educational Planning-3, ASIEP-3)” üçüncü güncellemesinde yer alan Eğitsel Değerlendirme Kayıt Formu (EGİDEKAF) ve Öğrenme Hızı Öngörüsü Kayıt Formu (ÖHÖKAF) informel değerlendirme araçlarının Türkçe formlarının psikometrik niteliklerini incelemektir. Ülkemizde Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan öğrencilerin eğitsel değerlendirmelerinde kullanılmak kullanılabilecek standardizasyonu yapılmış informel değerlendirme araçlarının eksikliği araştırmanın gerekçesini oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 3 özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde eğitim almakta olan öğrenciler oluşturmaktadır. EGİDEKAF’ın çalışma grubunda OSB ve Zihinsel Yetersizlik (ZY) tanılı, 35’i kız ve 91’i erkek olmak üzere toplam 126 öğrenci yer almıştır. ÖHÖKAF’ın çalışma grubunda ise OSB ve ZY tanılı, 34’ü kız ve 97’si erkek olmak üzere toplam 131 öğrenci yer almıştır. Performans alımına dayalı veri toplamayı gerektiren çalışmadan elde edilen veriler araçların geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarının yapılması amacıyla analiz edilmiştir. Analiz bulguları her iki aracın da OSB’li çocukların eğitsel değerlendirmelerinde ve öğrenme hızlarının öngörülmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir araçlar olduğunu ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler. Otizm Spektrum Bozukluğu, İnformel Değerlendirme, Eğitsel Değerlendirme, Öğrenme Hızı Öngörüs

Özel gereksinimli kahramanı bulunan resimli çocuk kitaplarının incelenmesi

The purpose of this study was to determine the special needs characteristics in the content and layout features of children’s books. A descriptive survey method was employed. The sample comprised 17 illustrated story books, which contained 27 stories written for children aged eight years and younger. The researcher developed a data collection instrument that comprised two sections. The instrument evaluated the content and layout features of the books with 77 questions. Furthermore, the expertise of professors engaged in special education was obtained. The interrater reliability method was employed to assess the reliability of the instrument. The results revealed that of the items that assessed layout, 15 were sufficient, one was partially sufficient, and 15 items were insufficient. Furthermore, of the items that evaluated content, 25 were sufficient, two were partially sufficient, and 19 were insufficient. Recommendations for practice are made.Bu araştırmanın amacı, içinde özel gereksinimli karakteri olan 0-8 yaş arası çocuk kitaplarının iç ve dış yapı özelliklerinin bir çocuk kitabının taşıması gereken çocuk edebiyatı ölçütlerini ne derece karşıladığını belirlemeye çalışmaktır. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. İnternet üzerinden taranan kataloglarda ölçüt örneklem yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 0-8 yaş arası çocuklar için yazılmış 17 kitap içerisinde 27 hikaye oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, kitapların iç ve dış yapı özelliklerini değerlendiren 77 sorudan oluşan iki veri toplama aracı geliştirilmiş ve özel eğitim alanında uzman bir akademisyenin görüşleri alınarak gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Uygulama güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla puanlayıcılar arası kayıt güvenilirliği yöntemi kullanılmıştır. İnceleme sonunda dışÌ§ yapı özelliklerinden 15 madde yeterli, 1 madde kısmen yeterli, 15 madde yetersiz düzeyde bulunmuştur. İç yapı özelliklerinden 25 madde yeterli, 2 madde kısmen yeterli ve 19 madde yetersiz düzeyde bulunmuştur. Çalışmada ulaşılan bulgulardan yola çıkılarak uygulamaya yönelik öneriler sunulmaktadır

Gilliam Otistik Bozukluk Derecelendirme Ölçeği-2 Türkçe Versiyonu’nun (GOBDÖ-2-TV) Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması: Türkiye Standardizasyon Çalışması

 This study aims at exploring the psychometric characteristics of the Turkish version of the Gilliam Autism Rating Scale-2 (TV-GARS-2) in order to standardize it into Turkish. Individuals diagnosed with autism, intellectual disability, hearing impairment and typically developing children were the participants of this standardization study (n=1191). After carrying out theTurkish translation procedure, the reliability and validity of TV-GARS-2 were examined by conducting a series of analyses such as construct validity, discriminant validity, item analysis,confirmatory factor analysis, internal consistency and test-retest reliability. Results yielded thatTV-GARS-2 is a reliable and valid assessment tool that can be used with individuals with autism in Turkey. Bu çalışmada Gilliam Otistik Bozukluk Derecelendirme Ölçeği-2 Türkçe Versiyonu’nun(GOBDÖ-2-TV) Türkçe standardizasyonu için GOBDÖ-2-TV’nin psikometrik özellikleri araştırılmıştır. Çalışmada 1191 otistik bozukluk (otizm) tanılı bireyden veri toplanırken,ayırt edici geçerlik için ayrıca zihinsel, işitme yetirsizliği olan ve yetersizliği olmayan/normalgelişim gösteren bireylerinden de veri toplanmıştır. Türkçe çeviri ve dil eşitliği çalışmalarındansonra, yapı geçerliğinin sınanması, ayırt edici geçerliğin sınanması, doğrulayıcı faktör analizi,iç tutarlılık ve test-tekrar test güvenirliği gibi bir seri analiz ile GOBDÖ-2-TV’nin geçerlik vegüvenirliği sınanmıştır. Bulgular, GOBDÖ-2-TV’nin Türkiye’de otistik bozukluk (otizm) gösterençocukların değerlendirme sürecinde kullanılabilecek yeterli geçerlik ve güvenirlik özelliklerine sahip olduğunu göstermiştir.  

Antisosyal Davranışları Önlemeye Yönelik “Başarıya İlk Adım Programı” Türkçe Versiyonu’nun Etkililiği

The purpose of this study was to examine the effectiveness of the Turkish version of the First Step to Success (TFSS) early intervention program on problem behaviors, social skills, and academic competence of at-risk students for antisocial behaviors in Turkey. Participants consisted of a total number of 102 students (53 students in experimental and 49 students in control group) and experimental group students’ teachers and mothers. Experimental group students were subjected to implementation of TFSS while control group students were not. Results revealed significant differences between the scores of two groups on problem behaviors and social skills. Moreover, significant decreases in experimental group students’ problem behavior scores and significant increases in their social skills and academic competence scores were observed. High levels of satisfaction were reported by experimental group students’ teachers and mothers. Results are being discussed.Bu çalışmanın amacı, Başarıya İlk Adım Programı Türkçe Versiyonu’nun (BİA-TV) antisosyal davranışlar açısından riskli olan öğrencilerin problem davranışları, sosyal becerileri ve akademik yeterlilikleri üzerindeki etkililiğini incelemektir. Çalışma 53’ü deney ve 49’u kontrol grubunda olmak üzere 31’i anasınıfından 37 birinci sınıf ve 34’ü ikinci sınıftan 102 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Deney grubu öğrencileri ile BİA-AV programı uygulanırken, kontrol grubu ile herhangi bir uygulama gerçekleştirilmemiştir. Bulgular iki grubun problem davranışları ve sosyal beceri puanları arasında anlamlı farklılıklar olduğunu göstermiştir. Programın deney grubu öğrencilerinin problem davranışlarında anlamlı düşüşe, sosyal beceri ve akademik yeterlilik puanlarında anlamlı artışa yol açtığı gözlenmiştir. Katılımcıların öğretmenleri ve annelerinin memnuniyet düzeyleri yüksek bulunmuştur. Bulgular tartışılmıştır

Transition to school process of children with disadvantages: A literature review

Transition to school can be described as an opportunity for children to experience a new social and educational environment. However, it also includes a loss of security area and fear of the journey into the unknown and it can be more difficult for children with disadvantages and their families. It is necessary to address the recent studies conducted on this period, in order to present different perspectives and to determine the tendency of the studies carried out on the transition to primary school in the current literature. In this way, it is possible to look at the transition to school for children with disadvantages from a broad perspective. The aim of this study is to review the research that addresses the transition process of children with disadvantages to primary school. Following the inclusion and exclusion processes carried out in this context, 15 studies related to the subject were examined and the studies were analyzed descriptively. According to the findings, it is seen that the studies mostly focus on revealing the existing situation. The findings of the studies examined in this context are interpreted under the themes of (a) factors affecting the transition of children, (b) problems experienced in the transition, (c) collaboration in the transition, and (d) advices for the process. Findings reveal the importance of each individual in a community at the same risk having their own characteristics, and of considering individual differences while addressing cultural differences. It is thought that new research is needed to improve the transition in terms of inclusivity