Hittemetingen door inwoners in Amersfoort – inzichten in stedelijke hitte op basis van het meetnetwerk ‘Meet je stad!’

De effecten van de opwarming van het klimaat worden steeds beter zichtbaar. Het onderwerp krijgt daardoor meer aandacht en ook de burger wil er graag de vinger op leggen. Immers, de nieuwsberichten in de media lijken soms tegenstrijdig of komen niet overeen met hoe men de warmte zelf ervaart. Om te zien wat de temperaturen zijn in eigen stad, wijk en achtertuin, plaatsten deelnemers van het burgerwetenschapsproject ‘Meet je stad!’ te Amersfoort vanaf 2016 zelf ontworpen meetkastjes met daarin temperatuursensoren. Deze meetkastjes zijn mogelijk niet alleen voor burgers interessant. Ook de gemeente Amersfoort ziet namelijk kansen om dit meetnetwerk dat zich met hoge dichtheid heeft uitgespreid over de stad in te zetten voor het klimaatadaptatiebeleid op het gebied van hitte. Vanaf 2020 zijn Nederlandse gemeenten namelijk aan zet om straten en wijken te toetsen en in te richten op klimaatbestendigheid, en dus ook hittebestendigheid (Deltaprogramma, 2018). De meetkastjes zijn mogelijk een uniek handvat om te leren over hitte in de haarvaten van de stad, maar daarvoor moeten er eerst een aantal vragen beantwoord worden wat betreft de kwaliteit, ordegrootte en ruimtelijke verschillen van de metingen. Welke temperatuurwaarden registreren meetkastjes in een stedelijke omgeving? Wat is het effect van de stedelijke omgeving op de hitte? Wat zijn de ruimtelijke verschillen binnen de stad? In dit artikel analyseren we de ‘Meet je stad!’ temperatuurgegevens in de zomer van 2018 van in totaal 148 meetkastjes verspreid door Amersfoort om antwoorden te geven op bovenstaande vragen

Zelf hitte meten

Als professionals en burgers gaan samenwerken ontstaan er nieuwe inzichten. In Amersfoort leidde samenwerking tussen burgers en professionals tot een completer beeld van het hitteprobleem in de stad en de aanpassingen die nodig zijn. Informatie uit de haarvaten van de stad wordt hiermee toegevoegd aan bestaande kennis

Risicodialoog hitte - maar dan net even anders: met burgers en van onderaf: Tips voor professionals die werken aan de hittebestendige stad

De meeste risicodialogen worden gevoerd met professionals en op basis van kaarten en modellen. Burgers hebben tot nu toe in Nederland nog maar amper een rol in de risicodialogen die gehouden worden binnen het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie . Dat is wonderlijk, want zij ervaren aan den lijve waar het heet is in de stad en wat dat met hen doet. Zij zijn als het ware de ultieme graadmeters en ervaren dus ook welke maatregelen effectief zijn tegen hitte. Door burgers te betrekken bij het thema hitte en ze hun ervaringen en ideeën voor oplossingen te laten delen, kunnen zij een bijdrage leveren aan de risicodialoog en uiteindelijk ook aan de realisatie van een hittebestendige stad. Bovendien, wat het klimaatvraagstuk vraagt, is de EXTRA aandacht voor groepen mensen die je normaal gesproken niet betrekt of bereikt, mensen die je echt moet gaan opzoeken en waarvoor je de tijd moet nemen. Daar zitten ook vaak de meest kwetsbare groepen tussen die hun eigen beleving hebben van de zaken die professionals (wel of niet) bedreigingen noemen. Daarnaast wordt er in een risicodialoog met burgers veel minder binnen de lijntjes gekleurd en binnen hokjes gedacht dan wanneer deze met professionals wordt gehouden. Een dialoog met professionals bestaat veel meer uit antwoorden die in lijn zijn met de mores van het werkveld

Hoe heet vond u het afgelopen zomer?

Afgelopen zomer was het heet. Als Meteorologica-lezer kent u de feiten waarschijnlijk wel. Nog nooit was in Nederland zo’n hoge temperatuur waargenomen. De zomergemiddelde temperatuur in De Bilt was 1.4 °C hoger dan normaal en tijdens de hittegolf van 22 tot 27 juli werden maximumtemperaturen gemeten van 35 tot 40 °C. Langstaande hitterecords sneuvelden op diverse locaties. Ook de zomer van 2018 was opvallend warm en vooral droog. De zomergemiddelde temperatuur van De Bilt lag toen 1.9 °C hoger dan normaal en het aantal zomerse dagen in De Bilt was dat jaar maar liefst 37, ten opzichte van normaal 21. Thermometers kunnen dan wel hoge waarden registreren, maar wat doen die hoge temperaturen eigenlijk met ons als inwoners van een stad of dorp? Hebben we daar last van? Ervaren we de hitte als een probleem? Passen we ons gedrag aan? Nemen we maatregelen in en om het huis om de hitte tegen te gaan? De antwoorden op deze vragen zijn extra belangrijk voor professionals bij gemeenten, omdat zij vanaf 2020 wat betreft de ruimtelijke inrichting van straten en wijken klimaat- en dus ook hittebestendig moeten handelen (Deltaplan Ruimtelijke adaptatie: https://deltaprogramma2019.deltacommissaris.nl/5.html)

Dealing with uncertainties in fresh water supply: experiences n the Netherlands

Developing fresh water supply strategies for the long term needs to take into account the fact that the future is deeply uncertain. Not only the extent of climate change and the extent and nature of its impacts are unknown, also socio-economic conditions may change in unpredictable ways, as well as social preferences. Often, it is not possible to find solid ground for estimating probabilities for the relevant range of imaginable possible future developments. Yet, some of these may have profound impacts and consequences for society which could be reduced by timely proactive adaptation. In response to these and similar challenges, various approaches, methods and techniques have been proposed and are being developed to specifically address long-term strategy development under so-called deep uncertainty. This paper, first, offers a brief overview of developments in the field of planning under (deep) uncertainty. Next, we illustrate application of three different approaches to fresh water provision planning under uncertainty in case studies in the Netherlands: a resilience approach, oriented to (re) designing fresh water systems in such a way that they will be less vulnerable, resp. will be able to recover easily from future disturbances; a robustness approach, oriented to quantitative assessment of system performance for various system configurations (adaptation options) under a range of external disturbances, and an exploratory modeling approach, developed to explore policy effectiveness and system operation under a very wide set of assumptions about future conditions