Rozpoznawanie i leczenie chorych na chłoniaka Hodgkina

Hodgkin lymphoma (HL) is a rare B-cell derived lymphoid malignancy. Its typical feature is the presence of small number of tumor cells surrounded by immune cell infiltrate of immunosuppressive character. Two entities of HL are distinguished: classical HL and nodular lymphocyte predominant HL. Assessment of clinical advancement stage and prognostic factors is important for tailoring appropriate therapy based on chemotherapy and radiotherapy. Prognosis in HL is good with cure rate reaching almost 80%. About 10% of patients (especially in advanced stages) does not achieve complete remission. In 20–30% patients, who initially achieved a response, relapses occur. For these patients’, besides chemotherapy, treatment with brentuximab vedotin, PD-1 inhibitors, autologous or allogeneic hematopoietic stem cell transplantation, or participation in clinical trial comprise poten¬tial therapy options. In this publication, we discuss the guidelines of diagnosis and treatment of HL.Chłoniak Hodgkina (HL) należy do rzadkich nowotworów układu chłonnego pochodzenia B-ko-mórkowego. Cechą charakterystyczną HL jest obecność niewielkiej liczby komórek nowotworowych otoczonych przez naciek komórek układu immunologicznego o immunosupresyjnym charakterze. Wyróżnia się dwie postacie HL — postać klasyczną oraz postać guzkową z przewagą limfocytów. Ocena stadium zaawansowania oraz czynników rokowniczych stanowi istotną kwestię w doborze odpowiedniego leczenia opartego na chemioterapii oraz radioterapii. Rokowanie w HL jest dobre, a odsetek wyleczeń sięga 80%. Około 10% chorych (szczególnie w zaawansowanych stadiach) nie osiąga całkowitej remisji. U 20–30% pacjentów, którzy początkowo uzyskali odpowiedź na leczenie, dochodzi do nawrotu choroby. Dla tej grupy chorych opcję terapeutyczną, poza chemioterapią, sta¬nowią brentuksymab wedotin, inhibitory PD-1, przeszczepienie autologicznych lub allogenicznych krwiotwórczych komórek macierzystych lub udział w badaniu klinicznym. W niniejszym artykule omówiono wytyczne diagnostyki i leczenia HL

Rola wenetoklaksu w leczeniu chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową

The ability to avoid apoptosis is regarded as one of the main hallmarks of neoplastic diseases and is often related to therapy resistance. Proteins of the BCL2 family are known as key regulators of apoptosis. Numerous research points to their expression deregulation in lymphoid derived neoplastic diseases. BCL2 was shown to be upregulated in chronic lymphocytic leukemia (CLL) cells and identified as key mechanism responsible for resistance towards apoptosis. Up until now, conducted trials aimed at targeting the proteins expression or its activity with oligonucleotides or unspecific inhibitors did not meet the expectations. Development of a specific BCL2 inhibitor, venetoclax, may be a potential breakthrough in the therapy of relapsed and refractory CLL. In this publication the mechanism of action, clinical effectiveness and adverse event profile of BCL2 inhibitors treatment is discussed.Zdolność do unikania apoptozy jest zaliczana do głównych cech charakterystycznych chorób nowotworowych i często wiąże się z występowaniem oporności na leczenie. Białka z rodziny BCL2 uważa się za kluczowe regulatory apoptozy. Liczne badania wskazują na deregulację ekspresji tych białek w nowotworach wywodzących się z układu chłonnego. W komórkach przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL) wykazano nadekspresję antyapoptotycznego białka BCL2 stanowiącego jeden z głównych mechanizmów oporności komórek nowotworowych na apoptozę. Dotychczasowe próby zahamowania ekspresji bądź aktywności tego białka z wykorzystaniem antysensownych oligonukleotydów lub niespecyficznych inhibitorów nie przyniosły jednak spodziewanych rezultatów. Opracowanie specyficznego inhibitora białka BCL2, wenetoklaksu, może być przełomem w leczeniu opornych i nawrotowych postaci CLL. W niniejszej publikacji omówiono mechanizmy działania, aktywność kliniczną i profil działań niepożądanych leków z grupy inhibitorów BCL2

Rozpoznawanie i leczenie chorych na chłoniaka rozlanego z dużych komórek B

Diffuse large B-cell lymphoma (DLBCL) is the most common type of lymphoma that affects patients at all ages and is characterized by an aggressive clinical course. Besides lymph node involvement, DLBCL may affect various organs presenting with differentiated clinical manifestations, therefore constituting an important entity in differential diagnostic of numerous diseases. Approximately 60% of patients may be cured with rituximab and cytotoxic drug based immunochemotherapy, however the prognosis of relapsed and refractory cases is poor. Recent progress in molecular biology enabled better definition of this heterogeneous lymphoma group what might result in treatment individualization and improvement of prognosis. In this publication we discuss the recommendations concerning the diagnosis, treatment and monitoring of patients with DLBCL.Chłoniak rozlany z dużych komórek B (DLBCL) jest najczęściej występującym typem chłoniaka u chorych w różnych grupach wiekowych oraz charakteryzującym się agresywnym przebiegiem klinicznym. Poza lokalizacjami węzłowymi DLBCL może również dotyczyć innych narządów, prowadząc do zróżnicowanych manifestacji klinicznych, dlatego stanowi on istotny element w diagnostyce różnicowej wielu chorób. Około 60% chorych, mimo zaawansowania choroby, może zostać wyleczonych za pomocą immunochemioterapii rytuksymabem oraz lekami cytotoksycznymi. Jednak rokowanie w przypadkach nawrotowych i opornych jest niekorzystne. Ostatnie postępy w dziedzinie biologii molekularnej pozwoliły na lepsze zdefiniowanie tej heterogennej grupy chłoniaków, co, być może, przyczyni się do indywidualizacji leczenia oraz poprawy rokowania chorych. W niniejszej publikacji przedstawiono zalecenia odnośnie do diagnostyki, leczenia oraz monitorowania chorych na DLBCL

Rozpoznawanie i leczenie chorych na nowotwory z dojrzałych komórek T i NK

Mature T-cell and NK-cell neoplasms comprise a heterogenous group of diseases of lymphoid origin. Approximately 10–15% of the diagnosed lymphomas make up to this category. These neoplasms are characterized by differentiated clinical and pathomorphological traits, frequent extranodal mani¬festations and poor outcome. Given their relatively rare occurrence, high heterogeneity and lack of randomized clinical trials, work out of unified recommendations is difficult. Nevertheless, chemo¬therapy and hematopoietic stem cell transplantation seem to be effective in up-front and relapsed and refractory setting. In this publication we discuss the guidelines of diagnosis and treatment of this heterogenous malignancy group.Nowotwory z dojrzałych komórek T i NK stanowią heterogenną grupę chorób wywodzących się z układu chłonnego. Do tej kategorii zalicza się 10–15% chłoniaków. Charakteryzuje je zróżnico¬wany obraz kliniczny i patomorfologiczny, częste lokalizacje pozawęzłowe oraz niekorzystne roko¬wanie. Ich stosunkowo rzadkie występowanie, duża heterogenność oraz brak randomizowanych badań klinicznych utrudniają opracowanie ujednoliconych standarów terapeutycznych. Niemniej chemioterapia oraz przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych zdają się być skuteczną metodą w leczeniu pierwszej linii oraz przypadków opornych i nawrotowych. W niniejszym artykule omówiono wytyczne diagnostyki i leczenia tej zróżnicowanej grupy nowotworów

Zasady klasyfikacji i nazewnictwa amyloidoz

Amyloidosis is a heterogeneous group of diseases in which symptoms develop due to deposition of amyloid fibril proteins in the extracellular matrix of tissues and organs, as a result of protein misfolding. Because of the rareness, differential clinical manifestations and limited knowledge concerning the pathogenesis of amyloidoses of particular types, multiple medical terms developed in the professional literature to describe the same disease entity. However, with the increasing understanding of molecular basis of amyloidosis, it has become possible to standardize the terminology according to the structure of their chemical precursors. Currently recommended terminology of amyloid fibril proteins and amyloidosis is based on a regularly updated classification of the International Society of Amyloidosis (ISA). In accordance with the ISA definition, amyloid fibril protein deposits in the extracellular matrix in the form of amyloid, prone to Congo red staining and characterized by biofringence under polarized light. The current work presents the classification of so far identified amyloid fibril proteins and amyloidoses related to these proteins. General use of standardized amyloidosis terminology may be a significant facilitation in clinical practice, as well as in research.Amyloidozy to heterogenna grupa chorób, których objawy są konsekwencją odkładania się w przestrzeni pozakomórkowej tkanek i narządów włókienkowych białek amyloidowych powstałych wskutek wadliwego składania białek. Ze względu na rzadkość występowania, zróżnicowany obraz kliniczny i ograniczoną wiedzę o patogenezie poszczególnych typów amyloidoz w literaturze medycznej powstało wiele terminów dotyczących tych samych biologicznie jednostek chorobowych. Wraz z lepszym rozumieniem podstaw molekularnych amyloidoz możliwe stało się ujednolicenie ich nazw na podstawie struktury chemicznej prekursorów amyloidu. Zalecane obecnie nazewnictwo włókienkowych białek amyloidowych oraz amyloidoz jest oparte na regularnie aktualizowanej klasyfikacji Międzynarodowego Towarzystwa Amyloidozy (ISA). Zgodnie z przyjętą przez ISA definicją włókienkowe białko amyloidowe powinno się odkładać w postaci zewnątrzkomórkowych złogów, wybarwiać czerwienią Kongo oraz powodować charakterystyczną dwójłomność w świetle spolaryzowanym. W niniejszej pracy przedstawiono klasyfikację poznanych dotychczas włókienkowych białek amyloidowych oraz związanych z nimi amyloidoz. Powszechne stosowanie ujednoliconego nazewnictwa amyloidoz może być istotnym ułatwieniem zarówno w praktyce klinicznej, jak i badaniach naukowych

Znaczenie oceny minimalnej choroby resztkowej u chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową

Chronic lymphocytic leukemia (CLL) is a lymphoproliferative disorder of mature B lymphocytes characterized by a heterogenous clinical course. Approximately 60% of cases require treatment initiation due to disease advancement. Immunochemotherapy enables achievement of durable remissions in some of the patients, however despite the observed complete responses relapses occur. These are explained by the persistence of residual leukemic cells in blood, bone marrow and lymph nodes, defined as minimal residual disease (MRD). Use of flow cytometry and molecular methods in assessment of treatment response allows for more detailed response quantification and detection of leukemic cells with ≥ 10-5 sensitivity. Elimination of MRD is an important prognosticator of durable remissions following immunochemotherapy. Furthermore, the significance of MRD assessment increases due to its possible role in CLL treatment individualization and potential surrogate marker of response without the need of long lasting observations. Herein in this publication, the clinical significance of MRD assessment emphasizing flow cytometric methodology is summarized.Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL) jest chorobą limfoproliferacyjną o zróżnicowanym prze­biegu klinicznym wywodzącą się z dojrzałych limfocytów B. W około 60% przypadków ze wzglę­du na zaawansowanie choroby konieczne jest rozpoczęcie leczenia. Zastosowanie intensywnej immunochemioterapii pozwala uzyskać długotrwałe remisje u części pacjentów, niemniej mimo uzyskania całkowitych odpowiedzi dochodzi do wznowy choroby. Jej nawrót tłumaczy się obecnością rezydualnych komórek białaczkowych w szpiku kostnym, krwi obwodowej czy węzłach chłonnych, określanych mianem minimalnej choroby resztkowej (MRD). Zastosowanie cytometrii przepły­wowej (FLC) oraz metod molekularnych umożliwia wykrycie pozostałych komórek białaczkowych z czułością sięgającą co najmniej 10–5, co pozwala na dokładniejsze określenie odpowiedzi na lecze­nie. Eliminacja choroby resztkowej stanowi istotny czynnik rokowniczy długotrwałej odpowiedzi na immunochemioterapię. Ponadto znaczenie oceny MRD zwiększa się w związku z możliwością in­dywidualizacji leczenia CLL oraz oceny jego skuteczności bez konieczności długoletniej obserwacji chorych. W niniejszej pracy podsumowano znaczenie kliniczne oceny MRD w CLL ze szczególnym uwzględnieniem metodyki opartej na FLC

Zasady klasyfikacji i nazewnictwa amyloidoz

Amyloidozy to heterogenna grupa chorób, których objawy są konsekwencją odkładania się w przestrzeni pozakomórkowej tkanek i narządów włókienkowych białek amyloidowych powstałych wskutek wadliwego składania białek. Ze względu na rzadkość występowania, zróżnicowany obraz kliniczny i ograniczoną wiedzę o patogenezie poszczególnych typów amyloidoz w literaturze medycznej powstało wiele terminów dotyczących tych samych biologicznie jednostek chorobowych. Wraz z lepszym rozumieniem podstaw molekularnych amyloidoz możliwe stało się ujednolicenie ich nazw na podstawie struktury chemicznej prekursorów amyloidu. Zalecane obecnie nazewnictwo włókienkowych białek amyloidowych oraz amyloidoz jest oparte na regularnie aktualizowanej klasyfikacji Międzynarodowego Towarzystwa Amyloidozy (ISA). Zgodnie z przyjętą przez ISA definicją włókienkowe białko amyloidowe powinno się odkładać w postaci zewnątrzkomórkowych złogów, wybarwiać czerwienią Kongo oraz powodować charakterystyczną dwójłomność w świetle spolaryzowanym. W niniejszej pracy przedstawiono klasyfikację poznanych dotychczas włókienkowych białek amyloidowych oraz związanych z nimi amyloidoz. Powszechne stosowanie ujednoliconego nazewnictwa amyloidoz może być istotnym ułatwieniem zarówno w praktyce klinicznej, jak i badaniach naukowych

Znaczenie oceny minimalnej choroby resztkowej w amyloidozie AL

Light chain amyloidosis (AL amyloidosis) is a systemic disease leading to organ damage due to deposition of amyloid fibers arising from accumulation of amyloid precursors – monoclonal immunoglobulin light chains produced by clonal bone marrow plasmocytes. The aim of AL amyloidosis therapy is the inhibition amyloidogenic immunoglobulin light chains, what should result in stabilization or often even improvement of involved organs’ function. Treatment effectiveness evaluation is based on hematological and organ response. Despite achievement of complete hematological remission, in some of the patients even a trace number of plasmocytes persisting following treatment may lead to production of low amount of monoclonal immunoglobulins capable of deepening organ damage. These plasmocytes remain undetectable to routine diagnostic approaches and are regarded as minimal residual disease (MRD). Considering the results of the so far published research, it is possible that MRD assessment based on flow cytometric technique may constitute a basic tool of response assessment of AL amyloidosis treatment in the future. In this publication the methodology and results of latest research concerning MRD assessment in AL amyloidosis are presented.Amyloidoza łańcuchów lekkich (amyloidoza AL) jest chorobą systemową, w której dochodzi do uszkodzenia narządów wskutek akumulacji złogów amyloidu powstałych w wyniku syntezy białek prekursorowych amyloidu — monoklonalnych łańcuchów lekkich immunoglobulin — przez klonalne plazmocyty szpiku kostnego. Celem leczenia jest powstrzymanie produkcji amyloidogennych łańcuchów lekkich poprzez eradykację klonu patologicznych plazmocytów, co w konsekwencji powinno prowadzić do stabilizacji, a często również poprawy funkcji zajętych narządów. Skuteczność leczenia określają dwie składowe — odpowiedź hematologiczna i narządowa. Mimo uzyskaniacałkowitej remisji hematologicznej, u części chorych nawet śladowa populacja klonalnych plazmocytów szpiku kostnego pozostała po leczeniu może produkować niewielkie ilości monoklonalnych immunoglobulin, prowadząc do dalszych uszkodzeń narządowych. Plazmocyty te nie są wykrywalne rutynowo stosowanymi metodami i określa się je mianem minimalnej choroby resztkowej (MRD). Zważywszy na wyniki dotychczas opublikowanych badań, jest prawdopodobne, że ocena MRD za pomocą cytometrii stanie się w przyszłości standardowym elementem oceny odpowiedzi na leczenie amyloidozy AL. W niniejszej pracy przedstawiono metodykę oraz wyniki najnowszych badań dotyczących oceny MRD w amyloidozie AL