Hydrogeology of Triassic karst-fractured aquifer in Tarnowskie Góry area

W rejonie miejsko-przemysłowej aglomeracji Tarnowskich Gór głównym zbiornikiem wód podziemnych o znaczeniu użytkowym jest kompleks wodonośny w utworach serii węglanowej triasu. Powyżej występują przypowierzchniowe warstwy wodonośne w utworach czwartorzędu. Szczelinowo-krasowo-porowy kompleks wodonośny triasu jest porozcinany licznymi kamieniołomami oraz sztolniami i szybami pozostałymi po eksploatacji górniczej rud ołowiu, srebra i żelaza. Rozwój miasta i przemysłu spowodował zarówno intensywną eksploatację wód, jak również związaną z tym zmianę systemu krążenia wód. Nastąpiły zmiany w bilansie wodnym, zostały wywołane nowe lub zintensyfikowane dotychczasowe źródła zasilania i drenażu wód. Znaczącym składnikiem zasilania kompleksu wodonośnego triasu jest zintensyfikowane drenażem przesączanie pionowe wód z przypowierzchniowych poziomów wodonośnych czwartorzędu poprzez utwory słabo przepuszczalne do kompleksu wodonośnego triasu. Nieoczyszczone ścieki miejskie i przemysłowe, przesączające się z kanalizacji lub odprowadzane w sposób niekontrolowany do gruntu, oraz odpady doprowadziły do degradacji wód podziemnych obydwu pięter wodonośnych. Obserwuje się podwyższone koncentracje azotanów, siarczanów, chlorków, boru oraz węglowodorów halogenowanych: trichloroetylenu i tetrachloroetylenu. Z tych powodów wiele ujęć zostało już zamkniętych, a dalsze mogą być wyłączone z eksploatacji w niedalekiej przyszłości.In the range of Tarnowskie Góry urbanized area the main usable aquifer is the Triassic carbonate complex. This complex is overlain by shallow Quaternary aquifer. This karst-fractured-porous complex is intersected by number of old shafts, galleries of the abandoned Pb-Ag and Fe ore mines. There are also quarries of dolomites. Urban and industrial impact has led to a parallel expansion of groundwater abstraction and to significant modifications of groundwater flow system and water budget. The new sources of groundwater recharge and discharge are induced or existed sources are intensified. Downward leakage of shallow Quaternary groundwater is a significant component of recharge to the carbonate aquifer. This has been induced by heavy abstraction of groundwater by wells and galleries. Seepage of municipal and industrial wastewaters and uncontrolled industrial disposals have produced substantial deterioration in the groundwater quality of the two aquifers. Groundwater of carbonate aquifer is contaminated with elevated concentrations of nitrates, sulphates, chloride and boron and with chlorinated hydrocarbon solvents; trichloroethen and tetrachloroethen. As a consequence, a number of wells are abandoned and some of another ones may be closed in the future