Sexuological characteristics and lifestyle of patients hospitalised due to ischeamic heart disease and patients with chronic pancreatitis

Wstęp. Funkcjonowanie seksualne jest ważną sferą życia człowieka, a na jego jakość wpływa wiele czynników. Zainteresowanie badaczy wzbudziły 2 jednostki chorobowe: choroba wieńcowa (ChW) i przewlekłe zapalenie trzustki (PZT), których wspólnymi cechami są ból jako manifestacja choroby oraz częste hospitalizacje. Celem pracy była ocena funkcjonowania seksualnego i stylu życia pacjentów z ChW i z PZT.Materiał i metody. Badaniem objęto 60 pacjentów (21 K, 39 M) w wieku 55 ± 9 lat, w tym 30 z ChW i 30 z PZT. Do oceny wykorzystano ankietę personalną i Kwestionariusz Jakości Funkcjonowania Seksualnego.Wyniki. Liczba stosunków seksualnych u pacjentów z ChW zmniejszyła się po zachorowaniu o 50%, u pacjentów z PZT o 60%. Brak satysfakcji seksualnej wzrósł u pacjentów z ChW i PZT odpowiednio o 133% i 300%, a spadek satysfakcji wynosił odpowiednio 24% i 38%. Do zmian we współżyciu u pacjentów z ChW należały: spełnianie jedynie partnera (71%), wydłużanie fazy wstępnej i skrócenie fazy drugiej współżycia (71%), udawanie i unikanie orgazmu (67%). W grupie PZT najczęstszą zmianą było zmniejszenie liczby stosunków (u 63%) i obniżenie aktywności fizycznej w czasie współżycia (u 38%). U 46% pacjentów z ChW i 35% z PZT życie seksualne zmieniło się w ciągu ostatniego roku, w tym choroba wpłynęła na zmianę technik seksualnych u 36% pacjentów z ChW i 42% z PZT.Wnioski. 1. Główną przyczyną zmian funkcjonowania seksualnego był aktualny stan zdrowia respondentów. 2. Choroba miała wpływ na zmniejszenie częstości stosunków seksualnych oraz obniżenie satysfakcji seksualnej. 3. Choroba u pacjentów prowadzących hedonistyczny lub dionizyjski styl życia wywierała negatywny wpływ na aktywność seksualną. Introduction. Sexual functioning plays an important role in humans’ life and there are many known factors influencing it. Two diseases have raised interest of researchers: coronary artery disease (CAD) and chronic pancreatitis (CP), whose common feature are pain and frequent hospitalizations. The objective of the current study was to investigate the sexuological characteristics of patients hospitalised due to coronary artery disease and patients with chronic pancreatitis. The secondary endpoint was to assess their lifestyle.Material and methods. Investigated population comprised 60 patients (21 F, 39 M) in mean age 55 ± 9 years: 30 pts with coronary artery disease and 30 with chronic pancreatitis. Participants completed personal questionnaire and Questionnaire of Sexual Functioning.Results. Number of sexual intercourses decreased in 50% of population in patients with coronary artery disease and in 60% in patients with chronic pancreatitis. Lack of sexual satisfaction increased in patients with CAD and with CP in 133% and 300% respectively and decrease in sexual satisfaction was observed in 24% and 38% respectively. The changes in the way of intercourse in patients with CAD were as follows: sexual satisfaction only of the partner (71%), lengthening the initial phase and shortening the second phase of the intercourse (71%), pretending and avoiding orgasm (67%). In the group with CP the decrease in the frequency of sexual intercourses (in 63% of pts) and decrease in physical activity during intercourse (in 38% of pts) were the main change after the diagnosis of the disease. In 46% of pts with CAD and 35% in pts with CP the sexual functioning changed during last year. The disease was the cause of change in sexual techniques in 36% of pts with CAD and 42% of pts with CP.Conclusions. 1. The main cause of change in sexual functioning was current state of health in both groups of patients. 2. The disease was the cause of decrease in the frequency of sexual intercourses and decrease in sexual satisfaction. 3. In patients who led a hedonistic or Dionysian lifestyle the disease exerted a negative impact on sexual activity.

Wpływ kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej na wydolność fizyczną i jakość życia chorych z upośledzoną czynnością lewej komory

Wstęp: Dane z ostatnich lat świadczą o występowaniu epidemii niewydolności serca (HF). Mimo istotnego postępu w diagnostyce i leczeniu rokowanie w przypadku rozpoznania tej choroby jest bardzo niekorzystne. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej chorych z HF na tolerancję wysiłku i jakość życia.Materiał i metody: Zbadano 61 pacjentów z HF (54 mężczyzn, 7 kobiet) w wieku 60,3 &plusmn; 9,9 roku, w klasie II-III wg NYHA z frakcją wyrzutową lewej komory mniejszą lub równą 40%. Czterdziestu trzech pacjentów (REHAB) poddano 3-tygodniowemu programowi ambulatoryjnej rehabilitacji kardiologicznej; 18 chorych (NREHAB) odmówiło wzięcia udziału w programie. Pacjenci z grupy REHAB kontynuowali program rehabilitacji ruchowej w warunkach domowych przez 9 tygodni. Maksymalny test wysiłkowy przeprowadzono przed rozpoczęciem programu, po 3 tygodniach i po jego zakończeniu. Jakość życia mierzono na początku badania i pod koniec obserwacji. Wyniki: Czas wysiłku wzrósł istotnie w grupie REHAB z 521 &plusmn; 189 s przed włączeniem do programu do 657 &plusmn; 208 s po treningu nadzorowanym (p < 0,05). Po ćwiczeniach domowych czas trwania wysiłku wzrósł do 685 &plusmn; 232 s (NS). Produkt podwójny przy obciążeniu 50 W zmniejszył się z 13 517 &plusmn; 3104 do 12 029 &plusmn; 3110 (p < 0,001), jednak nie uległ dalszej znamiennej redukcji po ćwiczeniach domowych i wynosił 11 683 &plusmn; 2795 (NS), co stanowiło wartość mniejszą od wyjściowej (p < 0,001). Tętno spoczynkowe zmniejszyło się istotnie z 74,4 &plusmn; 12,7/min do 69,1 &plusmn; 11,3/min po treningu kontrolowanym (p < 0,01). Akcja serca w spoczynku po treningu domowym była niższa, ale nieistotnie statystycznie w porównaniu z tętnem na początku programu i wynosiła 70,3 &plusmn; 13,2/min (p = 0,051). Ciśnienie skurczowe w spoczynku zmniejszyło się z 117,2 &plusmn; 14,2 mm Hg na początku programu do 111,4 &plusmn; 15,2 mm Hg po rehabilitacji nadzorowanej (p < 0,01) i uległo dalszej znamiennej redukcji do 106,4 &plusmn; 14,8 mm Hg po rehabilitacji domowej (p < 0,05). Poprawiła się jakość życia. Wnioski: Po 12 tygodniach ambulatoryjnej i domowej rehabilitacji kardiologicznej wykazano istotne korzystne zmiany adaptacyjne układu krążenia do wysiłku i poprawę jakości życia u pacjentów z niewydolnością serca. Trening fizyczny w warunkach ambulatoryjnych poprawił wydolność fizyczną, a kontynuacja ćwiczeń w domu była wystarczająca do podtrzymania niektórych korzyści uzyskanych podczas treningu nadzorowanego

Wpływ kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej na wydolność fizyczną i jakość życia chorych z upośledzoną czynnością lewej komory

Wstęp: Dane z ostatnich lat świadczą o występowaniu epidemii niewydolności serca (HF). Mimo istotnego postępu w diagnostyce i leczeniu rokowanie w przypadku rozpoznania tej choroby jest bardzo niekorzystne. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej chorych z HF na tolerancję wysiłku i jakość życia.Materiał i metody: Zbadano 61 pacjentów z HF (54 mężczyzn, 7 kobiet) w wieku 60,3 &plusmn; 9,9 roku, w klasie II-III wg NYHA z frakcją wyrzutową lewej komory mniejszą lub równą 40%. Czterdziestu trzech pacjentów (REHAB) poddano 3-tygodniowemu programowi ambulatoryjnej rehabilitacji kardiologicznej; 18 chorych (NREHAB) odmówiło wzięcia udziału w programie. Pacjenci z grupy REHAB kontynuowali program rehabilitacji ruchowej w warunkach domowych przez 9 tygodni. Maksymalny test wysiłkowy przeprowadzono przed rozpoczęciem programu, po 3 tygodniach i po jego zakończeniu. Jakość życia mierzono na początku badania i pod koniec obserwacji. Wyniki: Czas wysiłku wzrósł istotnie w grupie REHAB z 521 &plusmn; 189 s przed włączeniem do programu do 657 &plusmn; 208 s po treningu nadzorowanym (p < 0,05). Po ćwiczeniach domowych czas trwania wysiłku wzrósł do 685 &plusmn; 232 s (NS). Produkt podwójny przy obciążeniu 50 W zmniejszył się z 13 517 &plusmn; 3104 do 12 029 &plusmn; 3110 (p < 0,001), jednak nie uległ dalszej znamiennej redukcji po ćwiczeniach domowych i wynosił 11 683 &plusmn; 2795 (NS), co stanowiło wartość mniejszą od wyjściowej (p < 0,001). Tętno spoczynkowe zmniejszyło się istotnie z 74,4 &plusmn; 12,7/min do 69,1 &plusmn; 11,3/min po treningu kontrolowanym (p < 0,01). Akcja serca w spoczynku po treningu domowym była niższa, ale nieistotnie statystycznie w porównaniu z tętnem na początku programu i wynosiła 70,3 &plusmn; 13,2/min (p = 0,051). Ciśnienie skurczowe w spoczynku zmniejszyło się z 117,2 &plusmn; 14,2 mm Hg na początku programu do 111,4 &plusmn; 15,2 mm Hg po rehabilitacji nadzorowanej (p < 0,01) i uległo dalszej znamiennej redukcji do 106,4 &plusmn; 14,8 mm Hg po rehabilitacji domowej (p < 0,05). Poprawiła się jakość życia. Wnioski: Po 12 tygodniach ambulatoryjnej i domowej rehabilitacji kardiologicznej wykazano istotne korzystne zmiany adaptacyjne układu krążenia do wysiłku i poprawę jakości życia u pacjentów z niewydolnością serca. Trening fizyczny w warunkach ambulatoryjnych poprawił wydolność fizyczną, a kontynuacja ćwiczeń w domu była wystarczająca do podtrzymania niektórych korzyści uzyskanych podczas treningu nadzorowanego

The effects of pulmonary rehabilitation on the quality of life in patients with COPD

Wstęp: Spośród chorób układu oddechowego przewlekła obturacyjna choroba płuc jest jedną z najczęstszych przyczyn zachorowalności, hospitalizacji i inwalidztwa. Jej przewlekły, postępujący charakter oraz okresowe zaostrzenia mają istotny niekorzystny wpływ na jakość życia chorych na POChP i na rokowanie. W ostatnich latach znacznie wzrosła rola rehabilitacji w leczeniu chorych na POChP. Stała się ona skutecznym i coraz bardziej rozpowszechnionym narzędziem w leczeniu zarówno choroby podstawowej, jak i jej powikłań. W niniejszej pracy przedstawiono 3-tygodniowy program rehabilitacji chorych na POChP i jego wpływ na jakość życia tych pacjentów. Materiał i metody: Analizą objęto 132 chorych na POChP; do badania zakwalifikowano 70 osób (53%). Program rehabilitacji trwał 15 dni treningowych. Skuteczność rehabilitacji oceniano na podstawie kwestionariusza Szpitala Św. Jerzego, badania spirometrycznego i próby wysiłkowej. Wyniki: Stwierdzono znamienną poprawę jakości życia u chorych oraz wydłużenie czasu trwania testu wysiłkowego, zarówno bezpośrednio po zakończeniu rehabilitacji, jak i 3 miesiące później. Nie stwierdzono istotnej różnicy parametrów ocenianych na podstawie badania spirometrycznego. Wnioski: Trzytygodniowy program rehabilitacji chorych na POChP poprawił ich wydolność fizyczną i jakość życia, a poprawa ta utrzymywała się przynajmniej przez 3 miesiące.Introduction: Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is a leading cause of morbidity, hospitalization and disability among lung diseases. Its chronic, progressive nature and acute exacerbations influence the quality and expectancy of life of COPD patients. The pulmonary rehabilitation is a basic non-pharmacological intervention in COPD and its role is increasing in recent years. The goal of this work was to evaluate the impact on quality of life patients undergoing 3 weeks pulmonary rehabilitation program. Material and methods: 132 patients with COPD were admitted to pulmonary rehabilitation program; 70 completed the 3 weeks long program. Pulmonary function tests, exercise endurance, quality of life (St. George&#8217;s Respiratory Questionnaire) were measured at baseline, 3 weeks, and 3 months. Results: There was significant improvement in quality of life in St. George&#8217;s Respiratory Questionnaire and exercise endurance (treadmill) measured at 3 weeks and at 3 months. Parameters of lung function tests did not improved after completion of rehabilitation. Conclusions: 3 weeks pulmonary rehabilitation program of patients with COPD was effective in improving exercise endurance and the quality of life. The improvement was noted as well at 3 months post rehabilitation

Zastosowanie kardiografii impedancyjnej w ocenie odpowiedzi hemodynamicznej podczas spiroergometrycznej próby wysiłkowej u pacjenta z niewydolnością serca - opis przypadku

The aim of the study was to evaluate the hemodynamic changes using the impedance cardiography during cardiopulmonary exercise test in a male patient with heart failure. Ramp protocol was performed. Target heart rate was achieved at 159 W of workload. The VO2 peak was 20 ml/kg/min; VO2 (AT) - 9 ml/kg/min; and V`E (V`CO2) slope - 33.1. Hemodynamic trends of stroke volume and contractility index showed that the deflection point was 100 s earlier than maximum workload. Monitoring of hemodynamic response during exercise test by impedance cardiography enables detection abnormalities in cardiac performance during exercise test before classic termination criteria are achieved

Wydolność fizyczna i jakość życia pacjentów w odległym okresie po kardiochirurgicznej korekcji wrodzonych wad serca

Background: The long-term impact of surgical correction of congenital heart defects (CHD) on exercise capacity and quality of life (QoL) has not been well established. Aim: To evaluate exercise capacity, QoL, physical activity and depression in young adult patients with a history of congenital heart defect surgery (GUCH) for simple left-to-right shunts, and to compare these parameters with those obtained in healthy volunteers. Methods: The study group consisted of 30 young adults with congenital heart defects (14 males, 16 females), aged 18&#8211;36 (mean 24.6) years who underwent corrective cardiac surgery at least 10 years earlier. The control group comprised 30 healthy students (15 males, 15 females), aged 21&#8211;28 (mean 24.4) years. We performed cardiopulmonary exercise testing on bicycle ergometer, QoL and physical activity tests, and depression inventory. Results: In young adult GUCH patients the exercise parameters were lower when compared to healthy peers. The Stanford questionnaire showed that physical activity was diminished as well as QoL in EuroQoL5 test. The Beck inventory showed more expressed depression in GUCH group. Conclusions: The exercise capacity, physical activity and QoL of young adults with a history of surgical treatment of CHD are worse than observed in healthy peers, and the health status does not fulfil the definition of complete recovery. Kardiol Pol 2011; 69, 8: 810&#8211;815Wstęp: Obiektywna ocena wydolności fizycznej i jakości życia młodych dorosłych w odległym okresie po kardiochirurgicznej korekcji wrodzonej wady serca (WWS) stanowi podstawę pełnego określenia ich aktualnego stanu zdrowia i może stanowić uzupełniające kryteria odległej oceny skuteczności leczenia. Cel: Celem pracy była ocena wydolności fizycznej młodych dorosłych pacjentów w odległym okresie po chirurgicznej korekcji prostej przeciekowej WWS, w porównaniu z parametrami wydolności fizycznej losowo wybranej grupy młodych dorosłych, ocena jakości życia, aktywności fizycznej i nasilenia depresji w obu grupach. Metody: Badaniem objęto 60 osób poddanych ocenie w okresie od 1.06.2008 do 30.06.2010 r. Grupę badaną stanowiło 30 młodych dorosłych pacjentów z WWS (14 mężczyzn, 16 kobiet) w wieku 18&#8211;36 lat (średnio: 24,6 roku) po przebytej operacji kardiochirurgicznej korekcji wady, a grupę kontrolną &#8212; 30 zdrowych studentów (15 kobiet, 15 mężczyzn) w wieku 21&#8211;28 lat (średnio: 24,43 roku). Przeprowadzono maksymalną próbę wysiłkową spiroergometryczną na cykloergometrze rowerowym, test jakości życia i aktywności fizycznej oraz oceniono nasilenie depresji. Uzyskane wyniki poddano szczegółowej analizie statystycznej. Wyniki: Na podstawie wyników testów spiroergometrycznych stwierdzono, że pacjenci po korekcji WWS charakteryzują się obniżonymi parametrami wydolności fizycznej w porównaniu z grupą zdrowych rówieśników. Na podstawie kwestionariusza Stanford wykazano, że pacjenci z WWS cechują się znamiennie niższą aktywnością fizyczną. Test EuroQoL5 wykazał, że jakość życia pacjentów z WWS jest niższa niż w grupie zdrowych studentów. Analiza kwestionariusza Becka wykazała większe nasilenie odczuć depresyjnych wśród pacjentów z WWS. Wnioski: Wydolność, aktywność fizyczna i szeroko rozumiana jakość życia młodych dorastających pacjentów w odległym okresie po operacji WWS jest niższa od analogicznych parametrów w populacji zdrowych młodych ludzi i nie spełnia kryteriów pełnego powrotu do zdrowia. Kardiol Pol 2011; 69, 8: 810&#8211;81

Rehabilitacja kardiologiczna Bezpieczeństwo i skuteczność rehabilitacji kardiologicznej u chorych na cukrzycę po leczeniu operacyjnym choroby wieńcowej

Wstęp: Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna (RK) jest rutynowym postępowaniem po operacji pomostowania aortalno-wieńcowego (CABG), wydaje się jednak, że ryzyko związane z treningiem fizycznym u osób z cukrzycą jest podwyższone. Cel: Porównanie możliwości, bezpieczeństwa i skuteczności RK po CABG u osób z cukrzycą i bez cukrzycy typu 2. Metody: Do badania włączono 48 chorych poddanych RK po zabiegach CABG. Grupa badana (C) składała się z 18 osób (17 mężczyzn i jedna kobieta) w wieku 62 &#177; 7 lat, z cukrzycą typu 2. Grupę kontrolną (K) stanowiło 30 chorych (23 mężczyzn i 7 kobiet) w wieku 62 &#177; 8 lat, bez cukrzycy. Wydolność fizyczną oceniano w próbie wysiłkowej wg zmodyfikowanego protokołu Bruce&#8217;a, pomiar nasilenia odczuć depresyjnych za pomocą kwestionariusza Becka. Czterotygodniowy program RK obejmował trening interwałowy na cykloergometrze, ćwiczenia oporowe, oddechowe, ogólnousprawniające, nordic walking, poradnictwo psychologiczne oraz edukację. Wyniki: Wydolność fizyczna na początku rehabilitacji wynosiła 4,9 &#177; 1,3 MET w grupie C oraz 4,7 &#177; 1,3 MET w grupie K (p = 0,601). Po rehabilitacji wydolność wzrosła istotnie w obu grupach &#8211; do 7,5 &#177; 1,2 MET w grupie C (p < 0,001) oraz 7,2 &#177; 1,4 MET w grupie K (p < 0,001). Wartość spoczynkowej częstotliwości rytmu serca (HRrest) zmniejszyła się po rehabilitacji w grupie C 79 &#177; 8 vs 75 &#177; 13 min-1 (NS), a w grupie K istotnie 76 &#177; 10 vs 72 &#177; 10 min-1 (p < 0,01). Na początku i po rehabilitacji HRrest nie różniło się istotnie pomiędzy grupami. Spoczynkowe skurczowe ciśnienie tętnicze (SBPrest) istotnie wzrosło po rehabilitacji w grupie C 122 &#177; 15 vs 132 &#177; 15 mmHg (p < 0,05), a nieistotnie w grupie K 127 &#177; 16 vs 131 &#177; 16 mmHg. Nasilenie odczuć depresyjnych zmniejszyło się istotnie po RK w grupie C 9,5 &#177; 6,1 vs 3,2 &#177; 3,2 (p < 0,001) i w grupie K 13,2 &#177; 6,8 vs 4,2 &#177; 3,7 (p < 0,001). Wnioski: U chorych na cukrzycę typu 2 po niepowikłanych zabiegach CABG można bezpiecznie przeprowadzić rehabilitację wg tego samego protokołu co u pacjentów bez cukrzycy. Obie grupy odnoszą podobne korzyści w zakresie poprawy wydolności fizycznej i zmniejszenia poziomu odczuć depresyjnych

Wpływ hybrydowej rehabilitacji kardiologicznej na tolerancję wysiłku fizycznego u pacjentów z chorobą wieńcową z cukrzycą i bez cukrzycy

Background: The effectiveness of stationary and ambulatory cardiac rehabilitation of patients with coronary artery disease (CAD) and diabetes has been proven by some authors, but data concerning the effects of hybrid forms of cardiac rehabilitation (HCR) in this population are lacking. A home-based telerehabilitation is a promising form of secondary prevention of cardiovascular diseases in this group of patients. Aim: The objective of the study was to compare the effects of HCR in CAD patients with and without diabetes mellitus (DM). The secondary endpoint was the assessment of CAD risk factors like low exercise capacity and obesity, in both groups of patients. Methods: This was a retrospective study, which comprised 125 patients with CAD aged 57.31 ± 5.61 years referred for HCR. They were assigned to Group D (with diabetes; n = 37) or Group C (without diabetes; n = 88). HCR was carried out as a comprehensive procedure that included all core components of cardiac rehabilitation according to guidelines. Before and after HCR all patients underwent a symptom-limited exercise test performed according to the Bruce protocol on a treadmill. Results: Before HCR the maximal workload was higher in Group C than in Group D (8.13 ± 2.82 METs vs. 6.77 ± 1.88 METs; p = 0.023), but after HCR the difference was not significant. In both groups an increase in the maximal workload after HCR was observed (Group D: before HCR 6.81 ± 1.91 METs, after HCR 8.30 ± 2.04 METs; p &lt; 0.001; Group C: before HCR 8.31 ± 2.71 METs, after HCR 9.13 ± 2.87 METs; p = 0.001). Resting heart rate, double product, and heart rate recovery 1 (HRR1) declined in both groups. No significant differences in changes in exercise test parameters between both groups’ parameters were found. Conclusions: HCR was effective in patients with DM. The adherence was high. Patients with DM had higher rates of obesity and significantly lower exercise tolerance than patients without DM. Patients from both groups gained similar benefit from HCR in terms of physical capacity, resting heart rate, and heart rate recovery.Wstęp: Przydatność i bezpieczeństwo ambulatoryjnej i stacjonarnej rehabilitacji kardiologicznej pacjentów z chorobą wieńcową (CAD) i cukrzycą zostało przez wielu autorów udowodnione, jednak brakuje w literaturze danych na temat skuteczności hybrydowej rehabilitacji kardiologicznej (HCR) w tej populacji. Rehabilitacja kardiologiczna w warunkach domowych poprzedzona rehabilitacją ambulatoryjną, której celem jest nauczenie pacjenta metod treningu fizycznego i edukacja w zakresie czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, jest obiecującą formą wtórnej prewencji. Cel: Celem głównym badania było porównanie efektów HCR u pacjentów z CAD z cukrzycą i bez cukrzycy. Celem szczegółowym była ocena czynników ryzyka CAD, m.in. niskiej wydolności fizycznej i otyłości w obu grupach pacjentów. Metody: Badanie polegało na retrospektywnej analizie danych 125 pacjentów w wieku 57,31 ± 5,61 lat z CAD skierowanych na HCR. Pacjentów zakwalifikowano do Grupy D (z cukrzycą; n = 37) lub Grupy C (bez cukrzycy; n = 88). Przed i po HCR u każdego pacjenta wykonano test wysiłkowy na bieżni ruchomej wg protokołu Bruce’a. Program rehabilitacji domowej był ustalany indywidualnie. Uczestnictwo oceniano jako liczbę opuszczonych dni ćwiczeń. Wyniki: Przed HCR maksymalne obciążenie uzyskane podczas testu wysiłkowego na bieżni ruchomej było wyższe w Grupie C niż w Grupie D (8,13 ± 2,82 METs vs. 6,77 ± 1,88 METs; p = 0,023), po HCR różnica nie była istotna statystycznie. Zarówno w grupie pacjentów z cukrzycą, jak i w grupie bez cukrzycy zaobserwowano wzrost maksymalnego obciążenia w czasie testu wysiłkowego mierzonego w MET (Grupa D: przed HCR 6,81 ± 1,91 METs, po HCR 8,30 ± 2,04 METs; p &lt; 0,001; Grupa C: przed HCR 8,31 ± 2,71 METs, po HCR 9,13 ± 2,87 METs; p = 0,001). Spoczynkowy rytm serca, produkt podwójny i czas powrotu rytmu serca (HRR1) obniżyły się istotnie po rehabilitacji w obu grupach. Nie stwierdzono istotnych zmian w różnicy parametrów ocenianych po HCR i przed HCR między grupami. Wnioski: Hybrydowa rehabilitacja kardiologiczna była efektywna u pacjentów z cukrzycą. Poziom uczestnictwa w programie był wysoki. U chorych na cukrzycę częściej niż u osób bez cukrzycy stwierdzano otyłość i niższą tolerancję wysiłku fizycznego w porównaniu z pacjentami bez cukrzycy. Chorzy z obu grup osiągnęli podobne korzyści z HCR mierzone podczas testu wysiłkowego na bieżni ruchomej, uzyskując istotny spadek spoczynkowego rytmu serca i czasu powrotu rytmu serca