Dynamics of changes in terms of socio-economic municipalities district Krakow in the years 2010-2014

Artykuł przedstawia dynamikę zmian społeczno-gospodarczych w gminach powiatu krakowskiego. Dla potrzeb analiz zdefiniowano zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego przy pomocy zmiennych skupionych w czterech grupach informacyjnych. Do analiz wybrano czynniki demograficzne, czynniki o charakterze ekonomicznym, zmienne opisujące infrastrukturę społeczną oraz techniczną. Analizę zmian w badanym okresie przeprowadzono w oparciu o procedurę typologiczną dokonując delimitacji gmin powiatu krakowskiego, oraz określając grupy gmin homogenicznych. Wartości zmiennych przyjętych do analiz pochodzą ze źródeł statystyki publicznej (GUS) z lat 2010-2014. W wyniku przeprowadzonej procedury typologicznej określono typy gmin jednorodnych pod kątem warunków społeczno-gospodarczych w badanych latach, opierając się na wybranych cechach diagnostycznych. Przedstawiono ranking gmin, a także porównano dynamikę zmian rozwoju społeczno-gospodarczego w badanym okresie w poszczególnych gminach powiatu krakowskiego.The article presents the dynamics of socio-economic changes in the rural district of Krakow. For the purposes of analysis defined the phenomenon of socio-economic development with the help of variables clustered in four groups of information. Analyzes selected demographic factors, factors of an economic variables describing the social infrastructure and technical support. The analysis of changes in the analyzed period was based on the procedure for making typological delimitation of the communes of the district of Krakow and the municipalities homogeneous group. The values of the variables taken for analysis from sources of Official Statistics (GUS) from the years 2010-2014. As a result of the procedure typological defined types of municipalities homogeneous in terms of socio-economic conditions in the studied years, based on the selected diagnostic features. It presents the ranking of municipalities, and compared the dynamics of socio-economic development in the period in each rural district of Krakow

Level of socio-economic conditions of municipalities and effectiveness and quantity of procurement of support with EU funds for projects infrastructure investment - case studies

Fundusze pomocowe UE umożliwiły gminom realizację kosztownych inwestycji infrastrukturalnych podnoszących standard życia mieszkańców, a co za tym idzie ich konkurencyjność. Realizowane inwestycje wpływają na rozwój społeczno-gospodarczy, co szczególnie widoczne jest w przypadku gmin wiejskich. Wynika stąd, że środki pomocowe UE stanowią instrument polityki rozwoju zarówno w wymiarze regionalnym, jak i lokalnym. Sprzyjają bowiem realizacji inwestycji powiększającej potencjał rozwojowy gmin. Gminy z różną aktywnością i skutecznością sięgają po fundusze unijne. Stąd celem artykułu jest próba znalezienia zależności pomiędzy wysokością pozyskanego wsparcia finansowego na inwestycje infrastrukturalne a poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego gmin. Badaniami objęto pięć gmin wiejskich zlokalizowanych w trzech regionach statystycznych Polski (NUTS 1) - północnym, północno-zachodnim oraz wschodnim. Analizy przeprowadzono bazując na kwerendzie literatury, a także przy użyciu prostych metod statystycznych. Badania przeprowadzono w kilku etapach, dokonując analizy realizowanych projektów inwestycyjnych współfinansowanych ze środków UE, a także metawskaźnika ukazującego w sposób syntetyczny uwarunkowania społeczno-gospodarcze gmin. Analizę zależności pomiędzy poziomem uzyskanego wsparcia UE a rozwojem społeczno-gospodarczym przeprowadzono przy pomocy wskaźnika korelacji Pearsona.EU aid funds enabled the municipalities to the realization of costly infrastructure investments to raise the standard of living, and hence their competitiveness. Implemented investments affect the socio-economic development, which is particularly evident in case of rural communities. It follows that EU assistance funds are an instrument of development policy, both in the regional and local levels. They will lead to a widening of the investment potential of the development of municipalities. Municipalities with different activity and effectiveness reach for the EU funds. Hence the purpose of this article is to attempt to find a relationship between the amount collected financial support for infrastructure investment and the level of socio-economic development of municipalities. The study included five rural municipalities located in three regions of Polish statistics (NUTS 1) - the northern, north-western and eastern. The analysis based on literature query, and using simple statistical methods. The study was conducted in several stages in the analysis of investment projects co-financed from EU funds, as well as the indicator showing synthetically socio-economic conditions of communities. The analysis of the relationship between the levels obtained the support of the EU and the socio-economic development was carried out using the Pearson correlation index

Implementation of land consolidation in rural areas in the years 2004-2013. Quantitative analysis

Realizując scalenie gruntów rolnych przebudowuje się bez wątpienia gruntownie strukturę wsi i wzbogaca ją o dodatkowe elementy projektowe np. nowe drogi czy ścieżki rowerowe. Jednocześnie poprawiana jest struktura obszarowa gospodarstw rolnych, zmniejszana liczba działek o nieregularnych kształtach, czy też zmniejszane są odległości pomiędzy siedliskiem a poszczególnymi działkami gospodarstw. Ponadto zapewniany jest każdej działce dostęp do drogi publicznej, urządzeń melioracyjnych, likwidowane są zaniedbane i nieuprawiane tereny wsi (tzw. nieużytki rolnicze). Jest więc scalenie dla obszaru wiejskiego przedsięwzięciem o charakterze innowacji rolniczej. Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki można zauważyć, że ważne jest ustalenie zakresu realizacji tych przedsięwzięć na terenie Polski i województwa lubelskiego. Przeanalizowano także wykorzystanie środków na to przedsięwzięcie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (skrót: EFRROW). W Badaniach zakresu prac scaleniowych uwzględniono okres 2004-2013. Dodatkowo uwzględniono prognozę realizacji scaleń na lata 2014-2020 dla województwa lubelskiego. Wybór jednostki badawczej wynikał z możliwości pozyskania danych do analizy oraz faktu, iż w województwie lubelskim realizowanych jest najwięcej tych prac urządzeniowo-rolnych. W badaniach wykorzystano metody analizy ilościowej oraz z grupy podejść przestrzenno-statystycznych.Land consolidation projects are perfect tools for rural development. Land consolidation can be described as planned readjustment of land ownership patterns with the aim of creating larger and more rational land holdings. Other goals of land consolidation include infrastructural improvements and the implementation of developmental and environmental policies. Such activities have been implemented all over the world for many years. Owing to those experiences, we contribute to development of rural areas in an increasingly efficient way. Definition of innovation as well as features of the consolidation procedure and their individual character permit calling consolidation an agricultural innovation. Consolidation of agricultural land should be realized in the areas which have flaws in surface structure but which are willing to carry out the activity in their areas. The fact that the procedure of consolidation of agricultural land in Poland (financed from the European Union funds and the Budget) is free of charge should be encouraging. Is it possible to explain the spatial distribution of implemented consolidations? The study area covered Poland in general analyses, particularly the Lubelskie voivodship. The research employed the following methods: analysis and synthesis of the literature, field inventory, and research from the group of spatial-statistical approaches

Analysis of Special Systems Elements of Chosen Villages in Drawski Landscape Park

Landscape parks were created to protect natural, cultural and landscape resources. Many resources very often contribute to the intensive touristic development of these areas. The landscape of Drawski Park was created by the carving activity of a glacier. There are many lakes and rivers in the studied area, which contributed to the development of villages. One of the most famous rivers in this area is the Drawa river. The Drawa river and numerous lakes created convenient conditions for active leisure. Tourist development could utilize the resources of cultural and natural heritage based on the principles of sustainable development. The aim of this paper is to estimate the transformation of chosen villages situated in Drawski Landscape Park and establish directions of further development, including genius loci

Jakość powietrza w rozlewni piwa w browarze

Przedstawione wyniki badań dotyczą jakości powietrza w rozlewni piwa. W trakcie normalnej pracy rozlewni mierzone były stężenia masowe i koncentracje ilościowe cząstek aerozolowych, stężenia bakterii i grzybów oraz stężenia związków karbonylowych w powietrzu. Stężenia aerozoli określano w sposób ciągły metodami spektrometrii optycznej. Zanieczyszczenia biologiczne oznaczano metodą sedymentacyjną wykorzystując płytki Petriego z odpowiednimi pożywkami. Stężenia związków karbonylowych w powietrzu określano metodą pasywną używając dozymetrów Radiello. Przy oznaczaniu stężeń zanieczyszczeń biologicznych i związków karbonylowych wykonano odpowiednio dwie i trzy serie pomiarowe w dwóch miejscach rozlewni piwa. Pomimo zautomatyzowania procesu rozlewania piwa do butelek zaobserwowano okresowe znaczące wzrosty stężeń mierzonych zanieczyszczeń. Średnie stężenia masowe wszystkich mierzonych frakcji cząstek aerozolowych miały podobne wartości i wynosiły ok. 0,2 mg/3. Maksymalnie ok. 5-cio krotne wzrosty koncentracji masowych cząstek obserwowano w nieregularnych odstępach czasu. Największe koncentracje ilościowe zmierzono dla cząstek drobnych. Średnie koncentracje cząstek o wielkościach 0,3-0,5 µm i 0,5-1 µm miały odpowiednio wartości 847 i 93 cząstki/c3. W przypadku zanieczyszczeń biologicznych średnie stężenie bakterii w powietrzu w rozlewni piwa wynosiło 1441 JTK/3, a średnie stężenie grzybów 557 JTK/3. Wartości te są niższe niż proponowane dopuszczalne poziomy stężeń bakterii i grzybów w budynkach użyteczności publicznej. Średnie stężenia mierzonych związków karbonylowych również nie przekraczały wartości, które są dopuszczalnych w środowisku pracy. Oprócz formaldehydu, którego okresowe stężenia wzrastały do prawie 800 µg/3 stężenia innych związków były w zakresie akceptowalnym dla pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Nieco wyższe stężenia niektórych związków karbonylowych odnotowano w punkcie pomiarowym w pobliży myjni butelek. Przedstawione wyniki wskazują, że istnieje potencjalne zagrożenie dla zdrowia pracowników rozlewni piwa związane z okresowymi wzrostami stężeń mierzonych zanieczyszczeń

Zone-Related Variability of Radon Exhalations in Nałęczów Region

The studies on the radioactivity of waters in health resorts around the world have been conducted for over a hundred years. At first, they were strictly connected with the use of radioactive radon 222Rn for the purpose of treating patients. In Health Resort Nałęczów, the first studies on the content of radon in water were carried out in 1909. Encouraged by promising results, an attempt was made to expand the treatment possibilities/potential of this resort. Balneological treatment procedures were devised; however, they were not implemented in practice. In the following years, no research on the radioactivity of waters in Nałęczów was conducted. In 2005, pilot measurements of radon exhalations were carried out in the vicinity of Lublin. Their results showed no significant concentrations of radon in the air. The paper presents the results of radon studies performed in the years 2009-2011 in the water intake area of the resort and its proximity. The measurements of radon exhalations and its content in water were conducted. The former were carried out using the CR-39 passive dosimeters at the underground level, above the aquifer. Measurements of radon concentrations in soil air and water were performed in selected locations. In the areas in which abnormally high radon exhalations were detected, additional measurements were made using active methods by means of an Alpha GUARD PQ 2000 PRO meter. The performed studies enabled to determine the background exhalation values as 42-190 Bq/3. According to the contemporary knowledge, these values correspond to the concentrations detected in other regions of Lubelskie Voivodeship and the strip of Polish low- and highlands. In the water intake area of the resort, as well as selected parts of Bystra river valley and the Kocianow rift fault, the radon concentrations of 1130-4535 Bq/3 were detected. Such high concentrations should be considered abnormally high, and have not been previously noted in the Lubelskie Voivodeship. These concentrations are comparable to the ones in Sudety mountains and certain parts of Carpathian Mountains. Radon exhalations in the underground mining excavation measured with active method in open crevices and cracks of paleogene rocks reached the value as high as 14110 Bq/3. Locally, water in the zones of elevated radon exhalation levels (except for the resort) can be considered as radon-poor. Zone-related variability of radon exhalations connected with the local tectonic, lithological, and hydrogeochemical conditions of rock mass in this part of Lublin Upland, was determined in the paper. Most probably, the source of radon constitutes glauconite layers with phosphorites from the borderline of Cretaceous and Paleogene. The transportation of radon to the ground level and building cellars is induced and directed by the local tectonics, cracks in rock mass and the flow of water within. Significant difference in the 222Rn-saturation level of iron springs and normally-mineralized waters in similar hydrodynamic conditions, is an interesting phenomenon. Determining a possible influence of ferric ions on the emanation coefficient requires further research, especially as this issue has not been previously investigated. Another important problem is the detection of radon concentrations (over 200 Bq/3) in the existing and designed objects in Nałęczów and its vicinity. Repeating the research on the prospective balneological use of radon in Health Resort Nałęczów – which was conducted a hundred years ago – seems justified as well

The influence of air conditioning changes on the effective dose due to radon and its short-lived decay products

Most people spend the majority of their time in indoor environments where the level of harmful pollutants is often significantly higher than outdoors. Radon (222Rn) and its decay products are the example of radioactive pollutants. These radioisotopes are the main source of ionizing radiation in non-industrial buildings. The aim of the study was to determine the impact of air-conditioning system on radon and its progeny concentrations and thus on the effective dose. The measurements were carried out in the auditorium at the Environmental Engineering Faculty (Lublin University of Technology, Poland). Measurements of radon and its progeny (in attached and unattached fractions) as well as measurements of the following indoor air parameters were performed in two air-conditioning (AC) operation modes: AC ON and AC ON/OFF. The air supply rate and air recirculation were taken into consideration. The separation of radon progeny into attached and unattached fractions allowed for determining, respectively, the dose conversion factor (DCF) and the inhalation dose for teachers and students in the auditorium. A considerable increase of the mean radon progeny concentrations from 1.2 Bq/m3 to 5.0 Bq/m3 was observed in the AC ON/OFF mode compared to the AC ON mode. This also resulted in the increase of the inhalation dose from 0.005 mSv/y to 0.016 mSv/y (for 200 h/year). Furthermore, the change of the air recirculation rate from 0% to 80% resulted in a decrease of the mean radon concentration from 30 Bq/m3 to 12 Bq/m3 and the reduction of the mean radon progeny concentration from 1.4 Bq/m3 to 0.8 Bq/m3. This resulted in the reduction of the inhalation dose from 0.006 mSv/y to 0.003 mSv/y