DEDE KORKUT HİKAYELERİ’NDE YER ALAN KALIP SÖZLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Dede Korkut Stories are very important in terms of revealing the social, cultural values and language features of the period. Dede Korkut Stories were written on a date between the end of the 15th century and the beginning of the 16th century. In this study, 12 stories in "Dede Korkut Kitabı" published by Muharrem Ergin are analyzed. It was seen that these stories, which were fed by the life of the people, used the words used for communication, wishes and good wishes of that period. Today, it has an important place in the vocabulary of Turkish language and it is important to show that the words were used in the 15th century. So far, many studies have been made about Dede Korkut Stories. However, among these studies, a vocabulary study on words was not found. That is why the stories are examined with the assumption of the stereotypes that can be used. Stereotypes, also called communication words, have an important place in the vocabulary of Turkish language. In this study, the words such as “Vallah”, “Tanrınun buyruğı-y-ile Peygamberün kavli-y-ile”, “Hoş kalun”, “Sağ mısın esen misin”  in the Dede Korkut Stories are determined by revealing stereotypes.Dede Korkut Hikâyeleri, dönemin toplumsal, kültürel değerleriyle dil özelliklerinin ortaya konması açısından son derece önemlidir. Dede Korkut Hikâyeleri 15. yüzyılın sonu ile 16. yüzyılın başı arasında yer alan bir tarihte yazıya geçirilmiştir. Bu çalışmada Muharrem Ergin tarafından yayımlanan “Dede Korkut Kitabı”nda yer alan 12 hikâye incelenmiştir. Halkın yaşamından beslenen bu hikâyelerde o dönemin iletişim, temenni, iyi dilek gibi amaçlarla kullanılan kalıp sözlerin yer aldığı görülmüştür.  Bugün de Türk dilinin söz varlığı içinde önemli bir yere sahip kalıp sözlerin 15. yüzyılda da o kullanılmış olduğunun ortaya konması önemlidir. Bugüne değin Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışmaların arasında kalıp sözler üzerine yapılmış bir söz varlığı çalışmasına rastlanamamıştır. Bundan dolayıdır ki hikâyeler, kullanılabilecek kalıp sözlerin varsayımı ile irdelenmiştir. İletişim sözleri olarak da adlandırılan kalıp sözler, Türk dilinin söz varlığı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmayla Dede Korkut Hikâyelerinde geçen, “Vallah”, “Tanrınun buyruğı-y-ile Peygamberün kavli-y-ile”, “Hoş kalun”, “Sağ mısın esen misin” gibi kalıp sözler saptanarak ortaya konmuştu

KUTADGU BİLİG’DE YER ALAN KALIP SÖZLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Turkish language, VIII. Century, Orkhon Inscriptions known as the first written documents written on stones is a great language. There are many important works that have been written with the Turkish language, which are spread over a wide area as speech and writing language (due to sociological events such as migrations, wars etc.). One of these works is Kutadgu Bilig, which was written by Yusuf Has Hacip in Karahanli Turkish during the period of Turkish language called Middle Turkish. Kutadgu Bilig, which is also a didactic work, which has the feature of politics, has been researched so far. However, among these studies, there are no studies related to the structures known as molds (Bismillahirrahmairrahim, Nasılsın, Ömrün uzun olsun, Dikkat et, etc.). The subject matter of this study is the words in Kutadgu Bilig. The aim is to determine the pattern words used for communication, wishes and similar situations in Kutadgu Bilig, which is a highly valuable work in terms of Turkish language and to contribute to Turcology in this context.Türk dili, VIII. Yüzyılda Orhun Yazıtları olarak bilinen taşlara yazılan ilk yazılı belgelerini ortaya koymuş büyük bir dildir.  Konuşma ve yazı dili olarak geniş bir alana yayılmış olan (göçler, savaşlar vb. sosyolojik olaylar nedeniyle) Türk dili ile yazılmış günümüze ulaşan pek çok önemli eser vardır. Bu eserlerden bir tanesi de Türk dilinin Orta Türkçe olarak da adlandırılan döneminde, Yusuf Has Hacip’in Karahanlı Türkçesi ile kaleme almış olduğu Kutadgu Bilig’dir. Siyasetname özelliği taşıyan, aynı zamanda da didaktik bir eser olan Kutadgu Bilig üzerinde bugüne değin pek çok araştırma yapılmıştır. Ancak bu araştırmalar arasında kalıp söz olarak bilinen yapılar (Bismillahirrahmairrahim, nasılsın, Ömrün uzun olsun, dikkatli et, vb) ile ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanamamıştır. Bu çalışmanın konusunu Kutadgu Bilig’de yer alan kalıp sözler oluşturmaktadır. Amaç, Türk dili açısından değeri yüksek bir eser olan Kutadgu Bilig’de, iletişim, temenni ve benzeri durumlar için kullanılan kalıp sözleri saptamak ve bu bağlamda Türkoloji’ye katkı sunmaktır

OXFORD DICTIONARY OF IDIOMS ADLI SÖZLÜKTEKİ DEYİMLER VE DEYİM OLMAYAN SÖZ ÖBEKLERİYLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME (III)

Idioms are phrases that are found in the vocabulary of the Turkish language and increase their meaningful wealth. However, other languages are not as broad as Turkish language, but they are the structures encountered. “Oxford Dictionary Of Idioms” dictionary prepared for English is also a dictionary of idioms. From the idioms in this dictionary, the idioms given under the letter A and B with the article “An Evaluation on Idioms and Non-Idiotic Phrases in the Dictionary of Idioms” written by Necmi Akyalçın and Sercan Hamza Bağlama; The terms given under the letter C were analyzed by Necmi Akyalçın and Damla Aydoğan with the paper titled “An Evaluation on Idioms and Non-Idiotic Phrases in the Dictionary of Oxford Dıctıonary Of Idıoms” presented at the conference named “III International conferance of Awarenessa”. Since this study is a continuation of the others, the structures given as D and E per item in the dictionary mentioned in the direction of previous studies and with the same target were examined. The structures that are thought to be real idioms were determined and put together with numerical data and an evaluation was made.Deyimler, Türk dilinin söz varlığı içerisinde çok fazla bulunan ve anlamsal olarak zenginliğini arttıran söz öbekleridir. Ancak başka dillerde de Türk dili kadar geniş bir anlam zenginliğine sahip olmamakla birlikte karşılaşılan yapılardır. İngilizce için hazırlanan “Oxford Dictionary Of İdioms” adlı sözlük de bir deyimler sözlüğüdür. Bu sözlükteki deyimlerden A ve B harfleri altında madde başı olarak verilen deyimler daha önce Necmi Akyalçın ve Sercan Hamza Bağlama tarafından yazılan “Oxford Dictionary Of İdioms Adlı Sözlükteki Deyimler ve Deyim Olmayan Söz Öbekleri Üzerine Bir Değerlendirme I” adlı makale ile; C harfi altında madde başı olarak verilen deyimler ise Necmi Akyalçın ve Damla Aydoğan tarafından “III İnternational conferance of Awarenessa” adlı konferansta sunulan “Oxford Dıctıonary Of Idıoms Adlı Sözlükteki Deyimler ve Deyim Olmayan Söz Öbekleri Üzerine Bir Değerlendirme II” adlı bildiri ile incelenmiştir. Bu çalışma da diğerlerinin bir devamı olduğu için, daha önce yapılan çalışmalar doğrultusunda ve aynı hedefle adı geçen sözlükteki D ve E   madde başı olarak verilen yapılar incelenmiştir.  Gerçek deyim olduğu düşünülen yapılar saptanarak sayısal veriler ile birlikte ortaya konmuş ve bir değerlendirmeye gidilmiştir

YUSUF U ZÜLEYHÂ MESNEVİSİ’NİN KALIP SÖZ, DEYİM, ATASÖZÜ, İKİLEME BAĞLAMINDA SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Old Anatolian Turkish, that is, 13th and 15th centuries of Western Turkish; It is a period in which many translations and copyright works are important for the Turkish language. “Yusuf u Züleyhâ” mesnevi written by Şeyyad Hamza is one of the important works written in this period because it was the first love mesnevi written in Anatolia. The work reflects the language features of the period in which it was written and gives information about the vocabulary. Considering how rich the vocabulary of the Turkish language is, the “Göŋli düşer” in the vocabulary of this mesnevi written centuries ago. idioms, " Gėce gündüz " etc. reitratives, “Ṣabr ėden ḫayra ėrer öŋdin ṣoŋa” etc. proverbs, " Taŋrı’nuŋ taḳdìri ", etc. Pattern words were found. In the study, the vocabulary of the work examined in this framework is discussed in terms of idiom, dilemma, proverb, and word.Eski Anadolu Türkçesi, yani Batı Türkçesi’nin 13. ve 15. yüzyıllarI; Türk dili için önemli pek çok tercüme ve telif eserlerin yazıldığı bir dönemdir. Şeyyad Hamza tarafından kaleme alınan “Yusuf u Züleyhâ” mesnevisi de Anadolu’da yazılmış ilk aşk mesnevisi olması sebebiyle bu dönemde yazılmış önemli eserlerden birisidir. Eser, yazıldığı dönemin dil özelliklerini yansıtmakta ve söz varlığı hakkında bilgiler vermektedir. Türk dilinin söz varlığının ne kadar zengin olduğu göz önüne alındığında, söz konusu yüzyıllar önce yazılmış olan bu mesnevinin söz varlığında “Göŋli düşer” vb. deyimlere, “Gėce gündüz” vb. ikilemelere, Ṣabr ėden ḫayra ėrer öŋdin ṣoŋa vb. atasözlerine, “Taŋrı’nuŋ taḳdìri” vb. kalıp sözlere rastlanmıştır. Çalışmada, bu çerçevede incelenen eserin söz varlığı deyim, ikileme, atasözü, kalıp söz bakımından ele alınmıştır

Zastosowanie i porównanie różnych heurystycznych metod równoważenia linii produkcyjnych w przemyśle odzieżowym

The problem of assembly line balancing is extremely important for apparel companies. It indicates the necessity of a well-balanced assembly line since the process of the production of clothes is complicated and it consists of many processes. A well-balanced assembly line enables to produce a product in an optimum time, as a result of which it allows to use fewer machines as well as less material and labour during this production. In this article, studies performed on assembly line balancing were theoretically analysed, and then a time study of T-shirt production with respect to assembly line balancing was performed and data needed for assembly line balancing acquired. In parallel to these data obtained, firstly assembly line balancing was applied using 5 different heuristic methods, and then the assembly line was balanced using the classical method. The results of the solutions for the assembly line are compared. The aim of this study was to establish the assembly lines which have the highest line efficiency and to research the applicability of the methods examined in readyto-wear assembly lines.Problem równoważenia linii produkcyjnych jest niezwykle ważny dla odzieżowych zakładów produkcyjnych. Istnieje potrzeba balansowania linii produkcyjnej ponieważ produkcja odzieży jest bardzo skomplikowana i składa się z wielu procesów. Dobrze zrównoważona linia produkcyjna pozwala zrealizować produkt w optymalnym czasie przy zastosowaniu mniejszej ilości maszyn, mniejszej ilości materiałów oraz mniejszego nakładu pracy podczas produkcji. W artykule przeanalizowano proces teoretycznie, a następnie przeprowadzono analizę produkcji podkoszulek. Celem badania było ustawienie linii produkcyjnej o najwyższej wydajności i zbadanie możliwości zastosowania przedstawionej metody do produkcji gotowej odzieży

DEYİM VE İKİLEME İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

            The idioms and reiteratives that have richness and power of Turkish language are the phrases that are used in our first written documents. In studies on idioms, some researchers; it also considers the reiteratives as idioms. However, while the idioms have gained meaning in change by exceeding the true meaning dimension as the phrase, while the reiteratives are the phrases which are used for reinforcement in the meaning of real meaning. Therefore, it is not a correct approach to consider all reiteratives as idioms alone. However, some reiteratives can be used in idioms. This should not mean that reiteratives alone can be considered as idioms. The ıssue of this study, he assumption is that the reiteratives cannot be a idiom alone, but are used in some idioms.  Türk Dilinin anlatım zenginliği ve gücü olan deyimler ile ikilemeler, ilk yazılı belgelerimizden günümüze kadar kullanılagelen söz öbekleridir. Deyimlerle ilgili yapılan çalışmalarda, kimi araştırmacılar; ikilemeleri deyim saymaktadır. Oysa ki deyimler söz öbeği olarak gerçek anlam boyutunu aşarak değişmece anlam kazanmış yapılarken ikilemeler çokçası gerçek anlam boyutunda pekiştirme amaçlı kullanılan söz öbekleridir. Bundan dolayıdır ki bütün ikilemelerin tek başlarına deyim olarak değerlendirilmeleri doğru bir yaklaşım değildir. Ancak bazı ikilemeler deyimlerin içerisinde kullanılabilmektedir. Bu durum ikilemelerin tek başlarına deyim olarak değerlendirilmesi anlamına gelmemelidir. Bu çalışmanın evrenini ikilemelerinin tek başlarına deyim olamayacakları, fakat bazı deyimlerin içerisinde kullanıldıkları varsayımı oluşturmaktadır

PEKİŞTİRME SÖZCÜKLERİ, SIFAT TAMLAMASI VEYA İKİLEME MİDİR?

This study focuses on the spellings, types and characteristics of emphatic (partial) reduplication words such as ‘very straight’ (dümdüz), ‘very green’ (yemyeşil) ‘dead ripe’ (opolgun), ‘pitch black’ (simsiyah), ‘entirely’ (büsbütün) and ‘hard as a rock’ (kaskatı) in Turkish. This study, investigating whether emphatic (partial) reduplications can be categorized as reduplication, also examines whether these words can separately be written like ‘düm  düz’ (dümdüz-very straight), ‘büs  bütün’ (büsbütün-entirely) and ‘op  olgun’ (opolgun-dead ripe)Bu çalışmada, dümdüz, yemyeşil, simsiyah, opolgun, büsbütün, kaskatı… gibi Türkçe pekiştirme sözcüklerinin yazımı, türü ve özellikleri üzerinde durulmuştur. Bu sözcüklerin ikileme söz öbeği olarak kabul edilip edilemeyeceği ve op  olgun,  büs  bütün, düm  düz… gibi  ayrı olarak yazılmalarının doğru olup olamayacağı değerlendirilmiştir

PALYNOLOGY OF TAXA BELONGING TO ANTHEMİS L., AND COTA J. GAY GENERA THAT GROW AT ÇANAKKALE PROVINCE

Pollen morphology of Anthemis L. and Cota J. GAY taxa that were collected from various localities at Çanakkale province in 2015 are examined in this article. Wodehouse (1935) and Asetoliz (1960) methods were used in this study. Pollen morphologies of 5 taxa (2 species and 1 subspecies of Anthemis L. genusand 1 species and 1 variety of Cota J. GAY genus) were identified according to LM and SEM. Pollen grains are monad, tricolparate, isopolar and they have radial symmetry under light microscope. Pollen grains are in the shape of suboblate and oblatae-spheroidae. Amb are in the shape of semiangular-circular and interhexagonal-subtriangular. Ornamentation of Anthemis L. and Cota J. GAY are echinate-reticulate under light micrograph. Also, in SEM micrograph, ornamentation of Anthemis L. and Cota J. GAY genera are echinate-microperforate. Morphological properties of pollen grains belonging to Anthemis L. and Cota J. GAY have some similarities. Sexine2 is more apparent in pollen grains of Cota genus. Base length of spine is longer than spine length in both genera. In addition, exines of Anthemis L. and Cota J. GAY prominently have laminarstructure. Palynological properties of Anthemis auriculata Boiss., Anthemis tomentosa L. subsp. tomentosa taxa are examined for the first time in this study. Also, according to type records in Flora of Turkey, Anthemis cotula L. is collected from Çanakkale for the first time