Çitlenbik (Celtis australis L.) Odun Çeliklerinin Köklendirilmesi: IBA Dozlarının ve Çitlenbik Tiplerinin Etkileri

Özet Çalışmada çitlenbiğin (Celtis australis L.) Mart ayında alınan odun çeliklerinin köklenme olanakları araştırılmıştır. Çalışmanın ilk yılında çitlenbiğin odun çelikleri 2, 4, 6, 8 veya 10 g/l IBA uygulandıktan sonra cam serada alttan ısıtmalı köklendirme tezgahında perlitte köklendirilmiştir. Çalışmanın ikinci yılında ise 5 farklı çitlenbik tipinin çeliklerinin köklenme potansiyeli incelenmiştir. Her iki yılda da 100 günlük köklenme periyodu sonunda köklenme oranı (%), kök sayıları (adet/bitki çelik), kök uzunluğu (cm) ve adaptasyon aşamasındaki yaşama oranları (%) belirlenmiştir. Köklenen çelikler toprak-torf-perlit (1:1:1/2) karışımına dikilerek cam serada gelişmeye bırakılmış, 2 aylık gelişme periyodu sonrasında yaşama oranları (%) belirlenmiştir. Büyük saksılara alınarak fidanlık koşullarında bir yıl süre ile büyütülen bitkilerin boy (cm), gövde çapı (mm) ve yaprak sayısı (adet) belirlenerek, tiplerin gelişme farklılıkları ortaya konmuştur. İlk yıl çalışmalarında en yüksek köklenme oranı 6 g/l IBA uygulanan çeliklerden (%83.33) sağlanmış ve bu çeliklerde en fazla kök (9.34 adet/çelik) oluşmuştur. IBA dozunun artması kök gelişimini olumsuz etkilemiştir. Tiplerin köklenme durumunun incelendiği ikinci yıl çalışmalarında ele alınan çitlembik tiplerin köklenme potansiyeli farklılık göstermiş ve en yüksek köklenme T5 çeliklerinde (%86.67) oluşmuştur. Çalışmada elde edilen köklü bitkilerin adaptasyonundaki başarı köklenme aşamasındaki kök kalitesine bağlı olarak artmıştır. Bir yaşlı fidanlarda uzama (125.85 cm), gövde çapı (18.30 mm) ve yaprak sayısı (170.81 adet) bakımından en iyi gelişmeyi yine T5 bitkileri göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Çitlenbik, Celtis australis L., Vegetatif üretim, Çelik, Köklenme, Fidan gelişim