6 research outputs found
์ ์๋ฐฑ๊ฐ์์ ๋น๊ต๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก
ํ์๋
ผ๋ฌธ(๋ฐ์ฌ)--์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ :์ธ๋ฌธ๋ํ ์ฒ ํ๊ณผ(๋์์ฒ ํ์ ๊ณต),2020. 2. ์ฅ์ํ.During the last century, research on the philosophy of Gongsun Long has centered mostly on whether his most famous sophistry, White Horse is Not a Horse ็ฝ้ฆฌ้้ฆฌ, is a proclamation of the Chinese version of a theory of universals. This paper aims to analyze and understand the true meaning of Gongsun Longs sophistries by analyzing all six chapters of his eponymous book, Gongsun Longzi, and comparing them to the terms and metaphors often used by Gongsun Long's contemporaries.
There is no scholar of the Spring and Autumn or the Warring States era who has been known to write a purely academic or logical dissertation, with no interest in the human nature or the ideal state. Rectification of names, or the relation between names and realities in ancient Chinese philosophy always signify much more than philosophy of language. A theory of language is always an extension of their theories of how a person should behave or how a society should function. Should Gongsun Long be the only exception?
Contemporaries of Gongsun Long, namely Xunzi, the latter Mohists and Zhuangzi, had an active discussion on how to change human behavior in order to make society a better place. This dissertation is an effort to prove that Gongsun Long, albeit through different vocabulary, shared this interest and expressed it through analogies.
For example in the Zhiwulun ๆ็ฉ่ซ, Gongsun Long claims that zhi ๆ may signify two different things - zhi before and after its addition to external things. This dual-definition of key terms in human nature is found in both Xunzi and the later Mohists; a single character is used to signify human faculty before and after its contact with external stimulus. For example, the ability to see is called to see, and when the ability is actually focused on an external thing it is also called to see. This pattern is repeated in the Baimalun -Horse may be used to refer to a horse of a certain color in some cases, while its essential meaning is horse in general with no decided color. The addition of external stimulus to human faculty of awareness and the addition of the color white to the form horse is both expressed with the term ่. In the chapters ้่ฎ่ซ and ๅ
็ฝ่ซ the pattern can also be seen to repeat itself. Finally it is recapped in the last chapter, ๅๅฏฆ่ซ, with a new theory of rectifying names - that a correct ไฝ is necessary in order to complete the correct name-reality relation. ไฝ is a term that may mean many different levels of significance in a vocabulary, which in this instance indicates the dual meaning of the thing itself, and its combination with an external stimulus.
While Xunzi or the later Mohists stop at pointing out the dual meaning of the key terms, embracing its ambiguity and even incorporating it in their theories, Gongsun Long strongly argues against this ambiguity - therefore "white horse is not horse". His inclination to emphasize the non-identity of the thing itself and the combination of it with an outside influence/factor may provide a valuable clue to Gongsun Long's true agenda hidden behind his sophistries.
By claiming that terms such as xing ๆง or zhi ็ฅ may be ambiguous, Xunzi or the later Mohists seem to have concluded that a person may dramatically change from being completely devoid of morals to becoming a perfect sage โ as humankind itself and humankind in combination with education can both be called humankind. On the other hand, Gongsun Long, when insisting that the person before and after an outside stimulus are completely different beings and that one should stick to the self before the stimulus, may be implying that an incommunicative, unresponsive and enigmatic leader is the leader itself, or a correct, ideal leader. This theory is quite close to that of Hanfeizi, who was influenced by Laozi. Hanfeizi believed in a strong ruler who did not share power, show his feelings or compromise his orders, all three conditions befitting Gongsun Longs description of the leader itself.
Gongsun Long's justification of the enigmatic, uncompromising leader may have been the political theory all the new self-crowned kings of the late Warring States era might have been waiting for. His dogmas, although too cryptic to be deciphers by the laymen, were reflected in the doctrines of Hanfeizi, thus indirectly contributing to uniting all under Heaven.๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ถค๋ณ์ฒ๋ผ ๋ณด์ด๋ ใ๊ณต์๋ฃก์ใ์ ์ฃผ์ฅ ์ด๋ฉด์ ๊น๋ ค์๋ ๊ณต์๋ฃก์ ์ธ๊ฐ ์ดํด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ทธ์ ์ ๋ช
๋ก ์ ํ๊ตฌํ๋ คํ๋ค.
๊ณต์๋ฃก์ ๋ค๋ฅธ ์ ์๋ฐฑ๊ฐ์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ธ๊ฐ์ ๋ด๋ฉด์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํํ๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ๊ฐ์ ์ด๋ป๊ฒ ํ๋ํด์ผํ๋์ง์ ๊ด์ฌ์ ๋๊ณ ์์์ผ๋ฉฐ, ๋น๋์ ๋ด๋ก ์์ ์์ ์ ์ ๋ช
๋ก ์ ๋ฐ์ ์์ผฐ๋ค.
ใ๊ณต์๋ฃก์ใ์ ์ฌ๋ฌ ํธ๋ค์ ็ฝ๊ณผ ้ฆฌ, ๆ์ ็ฉ, ไธ๊ณผ ไธ, ็พ๊ณผ ็, ้๊ณผ ็ฝ ๋ฑ์ด ์๋ก ๊ฒฐํฉํ์ฌ ํจ๊ปํ๊ฒ ๋๋ฉด ๋ณํํ๋ค๋ ๋ด์ฉ์ ๋ด๊ณ ์๋ค. ๋ง์น ์๋ก ๊ด๋ จ ์๋ ๋ด์ฉ๋ค์ด ์ ๊ฐ๋๋ ๋ฏ ๋ณด์ด์ง๋ง ๊ฐ๊ฐ ์ฑ์ง-์ฌ๋ฌผ, ์ธ๊ฐ-์ฌ๋ฌผ, ์ธ๊ฐ-์ธ๊ฐ์ด๋ผ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ๊ด๊ณ์์ ์๋ก ๋ํด์ง๊ณ (่), ๋ํด์ง ๊ฒ๊ณผ ๋ํด์ง์ง ์์ ๊ฒ์ ์๋ก ๋ค๋ฅด๋ฉฐ(้), ๊ทธ์ค ๋ถ๋ฆฌ๋ ๊ทธ ์์ฒด(่ช)๋ถํฐ ๊ทธ ์ฑ์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ ๋ถ๋ฆฌ๋์ด ์๋ ์ํ๋ง์ด ์ฌ๋ฐ๋ฅด๋ค(ๆญฃ)๋ ๋ค ๊ฐ์ง ํค์๋๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋๊ณ ์๋ค.
ใ๋ฐฑ๋ง๋ก ใ์ ์๋ก ๋ค์์ ๋, ้ฆฌ๋ผ๋ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅผ ์ ์๋ ๊ฒ์ ๋ง์ด๋ผ๋ ์ข
์ ์ฒด์ผ ์๋, ็ฝ ๋ฑ์ ํน์ง๊ณผ ๊ฒฐํฉํ ํ์ ๋ ๋ง์ผ ์๋ ์์ง๋ง, ๋น๋ก ๊ฐ์ ๋ช
์นญ์ผ๋ก ๋ถ๋ฆฐ๋ค๊ณ ํด๋ ํน์ ์ฑ์ง๊ณผ ๋ํด์ ธ์ ํ์ ๋ ๊ฒ์ ํ์ ๋๊ธฐ ์ด์ ์ ๋ถ๋ฆฌ๋ ๊ฒ๊ณผ ์๋ก ๋ค๋ฅด๋ฉฐ, ๊ทธ์ค ้ฆฌ ๊ทธ ์์ฒด๊ฐ ์ฐ์ ์ ์ด๊ณ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ณต์๋ฃก์ ์ด๋ฅผ ํน์ ์ ์ ๋ช
๋ก ์ผ๋ก ํ์ด๋ด์ด ํ์ ๋ ๊ฒ๊ณผ ํ์ ๋์ง ์์ ๊ฒ์ ํ๋์ ์ด๋ฆ์ด ๊ฐ์ง ๋ ๊ฐ์ ์ธต์(ไฝ)๋ก ๋ณด๊ณ , ๊ทธ์ค ํ์ ๋์ง ์์ ์ธต์๋ง์ด ์ ๋ช
์ ์ด๋ฃฐ ์ ์๋ค๊ณ ๋ณด์๋ค.
์ธ๊ฐ๊ณผ ์ธ๊ฐ์ ๊ด๊ณ์ธ ์์๋ก ์ด๋ ์ฒ์ธ์ ์ ์ด๋ฌํ ์ ๋ช
๋ก ์ ์ ์ฉํ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ธ๊ฐ์ ํน์ ํ ์ญํ ์ด๋ ๊ด๊ณ์ ํ์ ๋์ง ์์ ์ฑ ๋ด๋ฉด์ ๋ชจ์ต์ ์ต๋ํ ๊ทธ๋๋ก ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ด ์ด์์ ์ด๋ค.
ใ๊ณต์๋ฃก์ใ์ ์ด๋ฌํ ๋ด์ฉ์ ์ ์๋ฐฑ๊ฐ์ ๋ด๋ก ๋ด์์ ํ์ฑ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋น์ทํ ์๊ธฐ์ ํ๋ํ๋ ํ๊ธฐ๋ฌต๊ฐ, ์์์ ์ฅ์ ๋ฑ์ ๋ชจ๋ ์ธ๋ถ ์ฌ๋ฌผ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ๋ณํํ๋ ์ธ๊ฐ์ ๋ํด ๊ณ ๋ฏผํ๊ณ ์์๊ณ , ็ฅ๋ ๆง ๋ฑ ์ธ๊ฐ ๋ด๋ฉด์ ์ฐ๊ด๋ ์ฉ์ด๋ค์ด ์ด์ง์ ์ธ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐํฉํ๊ธฐ ์ด์ ๊ณผ ์ดํ๋ผ๋ ๋ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ์ธ์งํ๊ณ ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๋ค์ ์ด ๋ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ ์ ์์์ผ๋, ํ๋์ ๋จ์ด๋ก ๋ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ๋ฅผ ํํํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ชป๋์๋ค๊ณ ์ฌ๊ธฐ์ง๋ ์์๋ค. ๊ณต์๋ฃก์ ์ด๋ฌํ ์ ์ ์ง์ ํ๊ณ ๋นํํ๋ ค๊ณ ํ ๋ฏํ๋ค.
๊ณต์๋ฃก๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ด์ง์ ์ธ ์ธ๋ถ ์๊ทน์ ์ํ ๋ด๋ฉด์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ ์ ์ผ๋ก ๋ณด๋ ์ด๋ก๋ ๋
ธ์์ ํ๋น์๋ฅผ ๊ผฝ์ ์ ์๋ค. ๋
ธ์๋ ์ด๋์๋ ํต์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ ค๋ฉด ํ๋์ ๋ชจ์ต์ผ๋ก ๊ณ ์ ๋์ด์๋ ์ ๋จ์ ๊ฐ์กฐํ๋ค. ๋ํ ํ๋น์๋ ์ ํ๋ค๊ณผ ๊ฒฌํด๋ฅผ ๋๋๊ฑฐ๋ ํธ์ค๋ฅผ ๋๋ฌ๋ด์ง ์์ผ๋ฉฐ ํ๋์ ์ญํ ์ ๊ณ ์ ๋์ง ์๋ ๊ตฐ์ฃผ์ผ๋ง๋ก ์์ ์ ์ง์๋ฅผ ์ต๋ํ ๋๋ฆด ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค. ํน์ ์ฑ์ง์ ํ์ ๋๊ฑฐ๋ ์ธ๋ถ ์๊ทน์ ๋ํ ํธ์ค๋ฅผ ๋๋ฌ๋ด๋ ๊ฒ์ ๋ชจ๋ ๊ณต์๋ฃก์์ ์ด์ง์ ์ธ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐํฉํ๋ ๊ณผ์ ์์ ์๊ธฐ๋ ๋ฐ์์ ํด๋นํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ฌ์ ์ ํ ๋๋ก ํ๋จํ์๋ฉด, ๊ณต์๋ฃก ๋ํ ์ง์๋ฅผ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋๋์ฑ์ด๋ ์ ํต์ฑ๋ณด๋ค๋ ๊ถ๋ ฅ์ ๋
์ ์ด ๋์ฑ ์ค์ํ๋ค๋ ์ฒ์ธ์ ์ ์ ๋ฌํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
๋น๋ก ๋ณต์กํ ๋ฌธ๋ต์ ํํ๋ก ์ ํ ์์ด์ ๊ทธ์ ์ง์๋ฅผ ์์๋ณด๋ ์ด๊ฐ ๋ง์ง ์์๋ ๊ฒ์ด ์์ฝ์ง๋ง, ๋น๋์ ํ์๋ค์ ๊ทธ์ ์ ๋ช
๋ก ์ ์ดํดํ๊ณ ์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ทธ์ ๋นํ์ ์ฃผ๊ณ ๋ฐ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๊ณต์๋ฃก์ ๋น๋์ ๋ด๋ก ์์ ์์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์๊ณ , ๋ ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ์๋ฐฑ๊ฐ์ ํ์๋ค์๊ฒ ์ํฅ์ ์ค ์ธ๋ฌผ์ด์๋ ๊ฒ์ด๋ค.I. ์๋ก 1
II. ๊ณต์๋ฃก์ ์ ์น๋ก ์ ์ดํด์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 15
1. ๊ธฐ์กด ๊ณต์๋ฃก์ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๋ฆ๊ณผ ๋ฌธ์ ์ 15
2. ๊ณต์๋ฃก์ ํ๋ ์๊ธฐ์ ์๋์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 26
3. ์ฌ์์ ์ธ ๋ฐฐ๊ฒฝ 31
3.1 ๋ด์ธ์ ๊ตฌ๋ถ๊ณผ ์ํธ ์ํฅ 32
3.2 ์์์ ํ๊ธฐ ๋ฌต๊ฐ์ ็ฅ ์ดํด 34
III. ๊ณต์๋ฃก์ ์ฃผ์ฅ - ๋ถ๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ด ์ฌ๋ฐ๋ฅด๋ค 43
1. ๊ณต์๋ฃก์ ์๋ฌธ ๋ฒ์ญ ๋ฐ ํด์ 45
2. ๊ณต์๋ฃก์ ์ ๋ฐ๋ถ์์ ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ ํจํด 74
2.1 ็ฐ์ ์๋ฏธ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ้ 77
2.2 ์ฃผ์ ๋จ์ด๋ค์ ์ค์์ฑ - ่ ํน์ ๆช่ ์ํ 86
3. ๊ณต์๋ฃก์์ ํ๋ฐ๋ถ์์ ๋ณด์ด๋ ํจํด์ ํ์ฅ๊ณผ ๊ต์ฐจ 108
3.1 ้ข - ์๋ฌด ๊ฒ๋ ํจ๊ปํ์ง ์์ ๊ฒ 108
3.2 ํ๊ณผ ํ์ ๊ด๊ณ์์ ๊ตฐ์ฃผ์ ์ ํ์ ๊ด๊ณ๊น์ง 121
3.3 ไฝ - ์ฌ๋ฐ๋ฆ์ ํจ๊ปํ๋๊ฐ ์ฌ๋ถ์ ๋ฌ๋ ค์๋ค 139
4. ๊ณต์๋ฃก์ ์ ๋ช
๋ก ๊ณผ ๊ตฐ์ฃผ๋ก 147
4.1 ์ธ ๊ฐ์ง ๊ด๊ณ์์ ๊ณตํต์ ์ผ๋ก ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ ๋ค ๊ฐ์ ํค์๋ 147
4.2 ํผํต์น์์๊ฒ์ ๋ถ๋ฆฌ๋์ด ์๋ ๊ตฐ์ฃผ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๋ค 155
IV. ์ ์๋ฐฑ๊ฐ์ ๋ด๋ก ๋ด์์ ํ์ธํ๋ ๊ณต์๋ฃก์ ์์น 162
1. ์์์ ํ๊ธฐ๋ฌต๊ฐ์ ๊ณต์๋ฃก ๋นํ 165
1.1 ์์์ ๊ณต์๋ฃก ๋นํ๊ณผ ์ธ๊ฐ ๋ณํ์ ๋ํ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์ดํด 167
1.2 ๋ฌต๊ฐ์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ๋ ์ธ๊ฐ์ ๋ํ ์ ์
ํ๋จ 179
2. ๋งน์์ ์ฅ์ ๊ด์ ์์ ๊ณต์๋ฃก ๋นํ 191
2.1 ๋งน์ - ์ธ๋ถ ์๊ทน ์ด์ ์๋ ์ธ๊ฐ์ ์ ํ๋ค 192
2.2 ๋
ธ์์ ์ฅ์ - ํ์ ๋์ง ์๋ ์ธ๊ฐ์ด ์ฐ์ํ๋ค 205
3. ํ๋น์๊ฐ ๋งํ๋ ๊ตฐ์ฃผ์ ํ๋๊ฐ๋ น๊ณผ ๊ณต์๋ฃก์ ๊ตฐ์ฃผ๋ก 222
3.1 ํ๋น์์ ๋ช
์ค๋ก 222
3.2 ๋ถ๋ฆฌ๋ ๊ตฐ์ฃผ๊ฐ ๊ฐ์ถ์ด์ผํ ์กฐ๊ฑด 227
3.2.1 ๊ตฐ์ฃผ๋ ์ ํ์ ์๋
ผํ์ง ์๋๋ค 227
3.2.2 ๊ตฐ์ฃผ๋ ํธ์ค๋ฅผ ๋๋ฌ๋ด์ง ์๋๋ค 230
3.2.3 ๊ตฐ์ฃผ๋ ์ญํ ์ด ํ์ ๋์ง ์๋๋ค 234
V. ๊ฒฐ๋ก 244
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ ๋ชฉ๋ก 252Docto
ํนํ ์ธ์ฉ ์๋ฃ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(์์ฌ) -- ์์ธ๋ํ๊ต๋ํ์ : ์ฌํ๊ณผํ๋ํ ๊ฒฝ์ ํ๋ถ, 2021.8. ํฉ์ค์ฌ.๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๋ณธํ 50๊ฐ ์ฃผ๋ฅผ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ผ๋ก ํนํ ์ถ์ ํ๋์ ํ๋ฐํ ์ ๋์ ์ง์ญ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ผ ํนํ ์ธ์ฉ์ผ๋ก ๋๋ณ๋๋ ์ง์์ ํ์ฐ์ด ๊ธฐ๋์ฌํํ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋น๊ต๋ถ์ํ์๋ค. ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก 1976~2017๋
ํนํ ์ถ์ ์ ๊ธฐ์ค ์์ 5๊ฐ ์ฃผ์ธ California, New York, Texas, Massachusetts, New Jersey์์ ์ถ์๋ ํนํ์ ๋ํ ์ธ์ฉ ์๋ฃ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ, ํนํ ์ถ์ ํ๋์ด ํ๋ฐํ ์ฃผ๋ค๊ณผ ๋น๊ต์ ๋ ํ๋ฐํ ์ฃผ๋ค์ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๊ฐ 5๊ฐ ์ฃผ์ ํนํ๋ค์ด ์ ์๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ์ธ์ฉ ํ์์ ํ์๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ์ธ์ฉ ํ์๋ฅผ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์์์ ์ง์์ ํ์ฐ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ , ์์๊ฐ ๊ธฐ๋์ฌํํ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋น๊ตํ์๋ค. ์ด๋ ์ ์์ ํ์์ ์ํ๋ ์ฃผ๋ค์ ์๋ฅผ 5, 10, 20, 30, 40๊ฐ๋ก ๋ค์ํ๊ฒ ์ค์ ํ์ฌ ์ง์ญ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๋ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ์ํผ๋ชจ๋๋ผ ์ง๋ฐฐ๊ด๊ณ์ ํจ์์ ๋ํ ์ผ์น๊ฒ์ ์ ํ์ฉํ์ฌ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ง์์ ํ์ฐ์ด ๊ธฐ๋์ฌํํ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ์ฐ์ด ์ผ์ด๋๋ ์ง์ญ์์ ํนํ ์ถ์์ด ํ๋ฐํ ์ ๋๋ณด๋ค ์ง์ญ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ ๋จผ์ ์์กดํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. ์ฆ ํนํ ์ถ์์ด ํ๋ฐํ ์ข์ ์ง์ญ์์์ ์ง์์ ํ์ฐ๋ณด๋ค, ํนํ ์ถ์์ ๋น๋ก ๋ ํ๋ฐํ ์ง๋ผ๋ ๋ ๋์ ์ง์ญ์ผ๋ก ์ง์์ด ํ์ฐ๋๋ ๊ฒ์ด ๊ธฐ๋์ฌํํ์์๋ ๋ณด๋ค ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ํ์ธํ์๋ค. ๋ค๋ง ๋น๊ต๋์ ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ง์ญ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋น์ทํ๊ฒ ์กฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ํนํ ์ถ์์ด ํ๋ฐํ ์ง์ญ์ผ๋ก์ ์ง์์ ํ์ฐ์ด ๊ทธ๋ ์ง ์์ ์ง์ญ์ผ๋ก์ ์ง์์ ํ์ฐ๋ณด๋ค ๊ธฐ๋์ฌํํ์์ ๋ณด๋ค ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ด ํ์ธ๋์๋ค.This paper compares the effect of knowledge spillover, measured by patent citation, on expected social welfare based on the liveliness of the patent activity and the size of the region. Using the NBER patent database, we focus on citations to patents assigned in California, New York, Texas, Massachusetts, or New Jersey, which are the top five states with the largest number of patents assigned from 1967 to 2017. We divide the 50 contiguous U.S. states into two groups based on the total number of patents assigned, varying the size of each group, and compare the citations coming from each group to see if the implications of supermodular dominance hold between them. Using the consistent test proposed by Chung, Linton, and Whang (2021), we found that the size of the region matters more than the degree of patent activity when gauging the effect on expected social welfare of patent citations. In specific, knowledge spillover to large region with less lively patent activity might lead to greater expected social welfare than that within a small localized region where patent activities are more active. However, when adjusting the two groups to be similar in size, knowledge spillover to states where the degree of patent activity is high generally have higher expected social welfare.์ 1 ์ฅ ์๋ก 1
์ 2 ์ฅ ๋ณธ๋ก 3
์ 1 ์ ์ํผ๋ชจ๋๋ผ ์ง๋ฐฐ๊ด๊ณ์ ํจ์์ ๋ํ ๊ฒ์ 3
์ 2 ์ ์ง์์ ํ์ฐ์ด ๊ธฐ๋์ฌํํ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ๋น๊ต 6
์ 3 ์ฅ ๊ฒฐ๋ก 15
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 16
Abstract 17์
๊ณต์์ ์ฒ ์ฌ์
์ด๋ ์ฌํ์๋ ๊ทธ ๊ตฌ์ฑ์๋ค์ด ์๊ฐํ๋ ์ด์์ ์ธ ์ธ๊ฐ์์ ๋ํ ์๋ฌต์ ํฉ์๊ฐ ์๊ธฐ ๋ง๋ จ์ด๋ค. ์ด๋ ์ด์์ ์ธ ์ธ๊ฐ์ด๋ ์ด๋ ํ ์์๋ค์ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ๋๊ฐ๋ ๋ฌผ๋ก , ๊ทธ๋ฌํ ์ธ๊ฐ์ด ๋๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ด๋ ํ ๋
ธ๋ ฅ์ด ํ์ํ์ง, ๋ ๊ทธ๋ฐ ๋
ธ๋ ฅ์ ๊ธฐ์ธ์ฌ์ผ ํ๋ ์ด์ ๋ ๋ฌด์์ธ์ง์ ๋ํ ์๊ฐ๋ค์ ํฌํจํ๋ค. ํ๊ตญ์ธ์ ์ด์์ ์ธ ์ธ๊ฐ์์ ๅญๅญ๊ฐ ใ่ซ่ชใ๋ฅผ ํตํด ์ ์ํ ๊ตฐ์์ ๋ชจ์ต์์ ํฌ๊ฒ ๋ณํํ ๊ฒ์ด ์์ด ๋ณด์ธ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ ๊ฒ 2์ฒ 5๋ฐฑ๋
์ ๊ฑธ์ณ ์ด์ด์ ธ์จ ๅญๅญ์ ๊ฐ๋ฅด์นจ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์กฐ์ ์ค๊ธฐ๋ก๋ถํฐ 7-800๋
์ ํ๊ตญ์ธ์ ๋ฌธํ ๊ธฐ๋ฐ์ด ๋์ด์จ ์ ๊ต์ ์ด์์ ์ธ ์ธ๊ฐ์์ ํ๋๋ก ์ ์ด๋ค์ด ํฐ ์ํ์ ๋ฐ๊ณ ์๋ค. ํจ์ ๊ฐ์น๊ฐ ํ๋ค๋ฆฌ๊ณ , ํ๋ฌธ์ด ์์ ์ ๋งค๋ ฅ์ ๊ฐ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ ๋์งธ ์น๋๋ผ๋, ํ๊ตญ์ธ์ ๋ ์ด์ ๋๋์ ์ธ ์ด์์ ํฅํด ๋์๊ฐ ์ด์ ๋ฅผ ์ฐพ์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค
์์์ ๏ง์ ์์๋ก
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ชฉ์ ์ ์ฑ์
์ค์ ์ฃผ์ฅํ ์์์ ์์๋ก ์ ์์ด์ ์ง์ ๋ฅ๋ ฅ์ธ ๏ง๊ฐ ์ค์ฌ์ ์ธ ์ญํ ์ ํ๊ณ ์์์ ํ์ธํ๊ณ , ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๏ง๋ผ๋ ๋ฅ๋ ฅ๋ง์ผ๋ก๋ ์์ธ์ ์ฑ์ธ์ผ๋ก ๋ณํ์ํค๊ธฐ์๋ ๋ถ์กฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐํ์ผ๋ก์จ ์์์ ์ฑ์
์ค์ ์๋ฏธ๋ฅผ ๋์ง์ด ๋ณด๋ ๊ฒ์ด๋ค.
1์ฅ์์๋ ์ถ์ถ์ ๊ตญ ์๋์ ์ฌ๋ฌ ๋ฌธํ์์ ๏ง๊ฐ ์ด๋ค ๋ค์ํ ์๋ฏธ๋ก ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋์ง๋ฅผ ๋ฐํ๊ณ , ๏ง์ ์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง ์๋ฏธ๊ฐ ๋ชจ๋ ์์์์ ๋๋ฌ๋จ์ ๋ณด์ธ๋ค. ๏ง์ ์๋ฏธ๋ ํฌ๊ฒ ์ธ ๊ฐ์ง๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์๋๋ฐ 1)์ ์ฌ์ฑ์ ์์๋ณด๊ณ ์๋ก ์ํต์ ํ ์ ์๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ฒด์ ๋ฌด๋ฆฌ๋ผ๋ ์๋ฏธ 2)์ผ๋ถ๋ถ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ ์ฒด๋ฅผ ์ง์ํ๊ฑฐ๋ ํน์ ์ ์ฒด์ ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ถ์ ์ง์ํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ์ ์ถ์ ์์น 3)ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋นํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ๋ ์๋ณด ๊ด๊ณ์ ์ดํด์ด๋ค.
์์์ ้ก์ ์๋ฏธ์ ์์๋ก ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(์์ฌ) --์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ :์ฒ ํ๊ณผ(๋์์ฒ ํ์ ๊ณต),2009.2.Maste