Wpływ melatoniny, N-acetyloserotoniny i 6-hydroksymelatoniny na ultrastrukturę pinealocytów chomika syryjskiego (Mesocricetus auratus)

Objectives: The aim of this study was to examine the effects of melatonin as well as of its precursor (N-acetylserotonin) and metabolite (6-hydroxymelatonin) on the ultrastructure of the pinealocytes of the Syrian hamster. Material and methods: The pineal glands of 2-month-old male Syrian hamsters were examined. The animals were divided into the following groups of four animals each: group 1 - melatonin treatment; group 2 - N-acetylserotonin treatment; group 3 - 6-hydroxymelatonin treatment (all substances given subcutaneously at doses of 25 μg per animal between 16.00 and 17.00 h daily for seven weeks). Group 4 was given solvent treatment only and served as controls. The animals were killed by decapitation between 09:00 and 10.00 h. Routine electron microscopical techniques were used to obtain quantitative data on pinealocyte ultrastructure. Results: Melatonin administration did not influence the size of the hamster pinealocytes, whereas administration of N-acetylserotonin and 6-hydroxymelatonin caused a significant reduction in cell size in comparison to the melatonintreated and control groups. There were changes in the relative volumes of the mitochondria, Golgi apparatus and lysosomes in the pinealocytes of the studied groups, while the volumes of granular endoplasmic reticulum and lipid droplets were unchanged. The dense-core vesicles were more numerous in the pinealocytes of the melatonin and 6-hydroxymelatonin-treated groups in comparison to those of animals treated with N-acetylserotonin or the controls. Conclusions: The changes observed in the ultrastructure of hamster pinealocytes indicate that administration of melatonin as well as of its precursor or metabolite influences the morphology of these cells and also, perhaps, their secretory activity.Wstęp: Celem niniejszego badania była ocena wpływu melatoniny, a także jej prekursora (N-acetyloserotoniny) i metabolitu (6-hydroksymelatoniny) na ultrastrukturę pinealocytów chomika syryjskiego. Materiał i metody: Badano szyszynki 2-miesięcznych samców chomików syryjskich. Zwierzęta podzielono na następujące grupy, liczące po 4 zwierzęta każda: grupa 1. - otrzymująca melatoninę; grupa 2. - otrzymująca N-acetyloserotoninę; grupa 3. - otrzymująca 6-hydroksymelatoninę (wszystkie substancje podawano podskórnie przez 7 tygodni, w dawce 25 μg/zwierzę, między godz. 16. a 17.). Zwierzęta z grupy 4. otrzymujące jedynie rozpuszczalnik stanowiły grupę kontrolną. Zwierzęta zabijano przez dekapitację między godziną 9. a 10. W celu uzyskania ilościowych danych dotyczących ultrastruktury pinealocytów stosowano rutynowe techniki mikroskopowo-elektronowe. Wyniki: Podawanie melatoniny nie wpłynęło na wielkość pinealocytów, podczas gdy wstrzyknięcia N-acetyloserotoniny i 6-hydroksymelatoniny spowodowały znaczne zmniejszenie rozmiarów tych komórek w porównaniu z grupą kontrolną i zwierzętami otrzymującymi melatoninę. Stwierdzono istotne zmiany we względnych objętościach mitochondriów, aparatu Golgiego i lizosomów między badanymi grupami, natomiast objętości ziarnistej siateczki śródplazmatycznej i kropli lipidów nie wykazywały różnic między badanymi grupami. Pęcherzyki ziarniste były liczniejsze w pinealocytach chomików otrzymujących melatoninę lub 6-hydroksymelatoninę niż u zwierząt kontrolnych lub otrzymujących N-acetyloserotoninę. Wnioski: Obserwowane zmiany w ultrastrukturze pinealocytów chomika syryjskiego świadczą, że podawanie zarówno melatoniny, jak i jej prekursora lub metabolitu wpływa na morfologię tych komórek i prawdopodobnie także na ich aktywność wydzielniczą

Wpływ pionowej plastyki żołądka na masę ciała, insulinooporność, adipocytokiny oraz na czynniki zapalne i wskaźniki zespołu metabolicznego u chorych z otyłością olbrzymią

Introduction: Diet, exercise, and pharmacological therapy have been shown to be unsatisfactory treatments for severe obesity in the long term. Bariatric surgery is the most effective means to achieve weight loss in morbidly obese subjects. The aim of this study was to evaluate the action of a number of adipocytokines, as well as the metabolic syndrome parameters of obese patients, before and after vertical banded gastroplasty (VBG). Material and methods: The test subjects comprised eight males and 20 females (total 28 patients) aged from 20 to 59 years (43.7 ± 10.0) with simple obesity and the presence of metabolic syndrome, both before and 3, 6, 12, and 24 months after bariatric surgery (six patients were also checked after 36 and 48 months). Results: After surgical treatment (at 24 months), the values of body weight, BMI, waist circumference, blood pressure (RR-S, RR-D), HOMA-IR and blood concentrations of CRP, TG, IRI, AUC-IRI, and AUC-GLU gradually decreased. We did not observe any significant differences of fasting glucose, leptin, total cholesterol and LDL-cholesterol concentrations before or after surgery. The blood levels of HDL, adiponectin, resistin, and ghrelin gradually increased after treatment. Conclusions: The significant decrease of body weight after vertical banded gastroplasty, as well as improvement of the main metabolic syndrome parameters and some adipocytokine blood levels, indicate the use of bariatric surgery as a valuable method of treating morbidly obese patients. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (2): 109–119)Wstęp: Dieta, ćwiczenia fizyczne i zastosowanie leczenia farmakologicznego nie powodują długotrwałej redukcji masy ciała u pacjentów otyłych. Skuteczne w tym zakresie okazały się natomiast bariatryczne zabiegi operacyjne. Celem pracy była ocena zmian w zakresie parametrów zespołu metabolicznego i stężenia niektórych adipocytokin u chorych ze znacznego stopnia otyłością leczonych za pomocą pionowej plastyki żołądka (VBG). Materiał i metody: Dwudziestu ośmiu chorych (8 mężczyzn i 20 kobiet) w wieku 20–59 lat (43,7 ± 10,0) z otyłością prostą powikłaną zespołem metabolicznym badano przed i po 3, 6, 12 i 24 miesiącach (6 chorych oceniano także po 36 i 48 miesiącach) od operacji bariatrycznej. Wyniki: Po leczeniu operacyjnym (po 24 miesiącach) zaobserwowano stopniowe zmniejszanie masy ciała, BMI, obwodu talii, skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego (RR-S, RR-D), wartości wskaźnika insulinooporności (HOMA-IR) oraz stężeń we krwi: CRP, triglicerydów (TG), insuliny (IRI), glikemii (AUC-GLU) oraz mobilizacji wydzielania insuliny po glukozie (AUC-IRI). Nie stwierdzono zmian w zakresie stężeń glukozy (0’), leptyny, cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL. Natomiast po operacji stopniowo narastały stężenia: cholesterolu frakcji HDL, adiponektyny, rezystyny oraz greliny we krwi żylnej. Wnioski: Po pionowej plastyce żołądka zaobserwowano znaczną redukcję masy ciała i poprawę w zakresie parametrów zespołu metabolicznego oraz profilu wydzielania niektórych adipocytokin. Uzyskane wyniki potwierdzają przydatność tego typu operacji bariatrycznej w leczeniu chorych z otyłością olbrzymią. (Endokrynol Pol 2011; 62 (2): 109–119

Overexpression of prothymosin alpha is related to pituitary adenoma recurrence but not to adenoma invasiveness and proliferation

Wstęp: Protymozyna alfa (ProTα) jest peptydem początkowo uważanym za hormon grasicy, jednak późniejsze badania wykazały jej występowanie w różnych tkankach i narządach. Dominująca lokalizacja wewnątrzjądrowa ProTα sugeruje jej udział w kontroli proliferacji komórkowej i apoptozy, a najnowsze badania wykazały jej nadekspresję w wielu ludzkich nowotworach, w tym gruczolakach przysadki. Celem prezentowanej pracy było ustalenie związku pomiędzy ProTα a fenotypem hormonalnym, proliferacją, nawrotowością i inwazyjnością gruczolaków przysadki.Materiały i metody: Zbadano 62 gruczolaki przysadki. Inwazyjność guzów oceniono na podstawie przedoperacyjnego badania rezonansu magnetycznego. Skrawki parafinowe gruczolaków przysadki zbadano immunohistochemicznie, stosując przeciwciała skierowane przeciwko C-końcowemu fragmentowi (101-109) ludzkiej ProTα i przeciwciała przeciw antygenowi Ki-67. Fenotyp hormonalny gruczolaków został ustalony w oparciu o badanie immunohistochemiczne z użyciem przeciwciał przeciw hormonom przysadkowym (GH, PRL, FSH, LH, TSH, ACTH i α podjednostce).Wyniki: Silny dodatni odczyn immunohistochemiczny dla ProTα stwierdzono w jądrach komórkowych gruczolaków i w ścianie wewnątrzguzowych naczyń krwionośnych. Indeks ProTα był wyższy w klinicznie nieczynnych gruczolakach przysadki niż w guzach wykazujących klinicznie czynność hormonalną. Stwierdzono znamienne nasilenie odczynu jądrowego dla ProTα w nawrotowych gruczolakach w porównaniu z guzami pierwotnymi, natomiast nie obserwowano różnic w nasileniu odczynu dla ProTα w guzach nieinwazyjnych i inwazyjnych. Ponadto w gruczolakach somatotropowych leczonych analogami somatostatyny obserwowano niższy indeks ProTα niż w guzach nieleczonych. Pozytywny odczyn jądrowy dla ProTα nie korelował jednakże ze wskaźnikiem proliferacji komórkowej Ki-67.Wnioski: Nadekspresja jądrowa ProTα w gruczolakach przysadki jest związana z nawrotowością guzów, a nie z nasileniem ich proliferacji komórkowej i inwazyjnością. (Endokrynol Pol 2014; 65 (5): 382–386)Introduction: Prothymosin alpha (ProTα) is a peptide initially considered as a thymic hormone, but further studies have shown its wide distribution in different tissues and organs. It has a prevalent nuclear localisation and is thought to be involved in the control of proliferation and apoptosis. In earlier studies, the overexpression of ProTα was found in several human tumours, including pituitary adenomas. The present study deals with the relations of ProTα to the pituitary adenoma hormonal phenotype, proliferation, recurrence and invasiveness. Material and methods: Sixty two pituitary adenomas were included in the study. The invasiveness of the tumours was estimated before surgery by means of magnetic resonance imaging. The paraffin sections of the tumours were immunostained with an antibody against the C-terminal fragment (101-109) of ProTα and with anti-Ki-67 antibody. The hormonal phenotype of the investigated pituitary adenomas had been established previously by means of immunostaining with antibodies to pituitary hormones (GH, PRL, FSH, LH, TSH, ACTH and α-subunit). Results: Strong immunostaining with anti-ProTα antibody occurred in the subpopulation of cell nuclei and the walls of intratumoural blood vessels. ProTα index is higher in clinically non-functioning pituitary adenomas (CNFPA) compared to any type of functioning adenomas. There was no difference in the percentage of ProTα- positive cell nuclei in non-invasive vs. invasive adenomas, but it was significantly more frequent in recurrent than in primary tumours. Moreover, the decrease of ProTα index was found in somatotroph tumours treated with somatostatin analogues vs. untreated ones. The percentage of ProTα nuclei did not correlate with Ki-67 index. Conclusions: The overexpression of nuclear ProTα in pituitary adenomas is related to tumour recurrence, but not to proliferation or invasiveness. (Endokrynol Pol 2014; 65 (5): 382–386

The effect of bottom sediments on the content of heavy metals in meadow soils

The objects of the study were grasslands situated along the watercourse that collect matter directly from surface runoff from the surrounding fields and ditches. Therefore, the chemical composition of the bottom sediments can be varied. The aim of the study was to determine the content of anthropogenic fractions of selected heavy metals in meadow soils where the material from the watercourse maintenance was stored. Soil samples were collected along the banks of the Witonia “A” Channel (soil with sediment), and 30 meters from the watercourse (soil without sediment). The pH of soils without sediment was in the range 6.2–6.6, whereas the soil with sediment had a pH >7.0. The content of organic matter was 5.7–31.5%. The concentration of anthropogenic fractions of elements was determined by atomic absorption spectrometry after extraction with a (1 + 4) HCl solution. The anthropogenic enrichment coefficients (AEC) calculated in relation to the geochemical background level, were within the range: 0.9–2.8 for Zn, 1.2–3.5 for Cu, 0.7–3.1 for Pb, 1.0–2.8 for Ni and 0.3–0.9 for Cd. The AEC values for lead, copper, cadmium and nickel were usually higher in samples without sediment. A significant correlation between the metal and organic content (R2 =0.7–0.9) was found. On two sites, the level of heavy metals under investigation shows a significant local influence from anthropogenic pressure

Wykrywanie makroprolaktyny za pomocą metody precypitacji i ultrafiltracji

Background: Prolactin (PRL) exists in human blood in several molecular forms. Macroprolactin (MaPRL), which most often consists of monomeric PRL and immunoglobulin G, has the highest molecular weight but no biological activity. Immunoassays do not distinguish MaPRL from monomeric PRL, what can lead to an incorrect diagnosis of hyperprolactinaemia. The most commonly used technique to separate the isoforms of PRL is precipitation with polyethylene glycol (PEG). Another technique — ultrafiltration — seems to be useful in MaPRL detection. The aim of this study was to evaluate the occurrence of MaPRL in hyperprolactinaemic patients and to compare the results obtained by precipitation and ultrafiltration. Material and methods: The study was conducted on 120 sera obtained from patients hospitalised in the Department of Clinical Endocrinology, Medical University of Lodz, in whom PRL concentration was above 30 ng/mL Of these 120 patients, 25 had pituitary adenoma, 52 had polycystic ovary syndrome (PCOS), and 43 had idiopathic hyperprolactinaemia (HPRL). Macroprolactin was detected using two methods: precipitation with PEG and ultrafiltration. Concentration of PRL was measured by Immulite 1000 immunoassay (Siemens). Results: We detected a predominance of MaPRL in ten patients (three with macroprolactinoma, three with PCOS and four with HPRL) using precipitation and ultrafiltration. Positive correlation and diagnostic concordance between the results of precipitation and ultrafiltration were noted, especially in the group with functional hyperprolactinaemia. In half of the patients with macroprolactinaemia, and in 12 of the 110 subjects without significant amounts of MaPRL, real PRL concentration was within the reference range. Conclusions: MaPRL is not a significant clinical problem in the studied population. However, in patients with hyperprolactinaemia, especially non-organic, screening for macroprolactinaemia should be performed. The effectiveness of the precipitation and ultrafiltration methods for detecting MaPRL is comparable in functional hyperprolactinaemia, but the usefulness of ultrafiltration in patients with pituitary adenoma requires further examination. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (6): 529–536)Wstęp: We krwi ludzkiej występuje kilka izoform prolaktyny (PRL). Największą z nich, ale niewykazującą aktywności biologicznej jest makroprolaktyna (MaPRL). Stanowi ona połączenie monomerycznej PRL z immunoglobuliną G. Zestawy diagnostyczne do pomiaru stężenia PRL nie odróżniają MaPRL od postaci monomerycznej, co może prowadzić do błędnego rozpoznania hiperprolaktynemii. Najczęściej stosowaną techniką rozdziału izoform PRL jest precypitacja za pomocą glikolu polietylenowego (PEG). Przydatną w wykrywaniu MaPRL wydaje się też być technika ultrafiltracji. Celem pracy była ocena częstości występowania MaPRL u pacjentów z hiperprolaktynemią oraz porównanie wyników uzyskanych za pomocą metody precypitacji i ultrafiltracji. Materiał i metody: Surowice do badania uzyskano od 120 osób hospitalizowanych w Klinice Endokrynologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, u których stężenie PRL było wyższe niż 30 ng/mL — 25 chorych z gruczolakiem przysadki, 52 kobiety z zespołem policystycznych jajników (PCOS) i 43 osoby z hiperprolaktynemią idiopatyczną (HPRL). Do wykrywania MaPRL zastosowano metodę precypitacji PEG-iem i technikę ultrafiltracji. Stężenie PRL oznaczano na analizatorze Immulite 1000 (Siemens). Wyniki: Za pomocą metod precypitacji i ultrafiltracji znaczące ilości MaPRL wykryto u 10 osób (3 z macroprolactinoma, 3 z PCOS i 4 z HPRL). Zaobserwowano dodatnią korelację oraz wysoką zgodność diagnostyczną pomiędzy wynikami obu metod, szczególnie w grupie osób z hiperprolaktynemią czynnościową. U połowy osób ze stwierdzoną makroprolaktynemią oraz u 12 spośród 110 osób bez znaczącej ilości MaPRL we krwi rzeczywiste (po usunięciu makroform hormonu) stężenie PRL mieściło się w zakresie wartości referencyjnych. Wnioski: Makroprolaktyna nie stanowi znaczącego problemu klinicznego w badanej populacji. Jednakże u osób z hiperprolaktynemią, szczególnie pochodzenia nieorganicznego, powinno się wykonywać badania przesiewowe w kierunku makroprolaktynemii. Skuteczność precypitacji i ultrafiltracji w wykrywaniu MaPRL jest porównywalna u osób z hiperprolaktynemią czynnościową, natomiast do określenia przydatności metody ultrafiltracji u pacjentów z gruczolakiem przysadki potrzebne są dalsze badania. (Endokrynol Pol 2011; 62 (6): 529–536

Stężenia gonadotropin i α podjednostki w surowicy krwi u pacjentów z gruczolakami gonadotropowymi przysadki w zależności od immunoreaktywności guza

Introduction: Although active gonadotropin-secreting pituitary adenomas are considered very rare, the vast majority of pituitary tumours diagnosed as “non-functioning” express gonadotropins or their free β or α subunits. However, systemic investigations comparing the serum concentrations of follitropin (FSH), lutropin (LH), and α–subunit (αSU) before surgery with the immunoreactivity of the respective substances in the excised tumours are still lacking. Material and methods: Immunostaining of FSH, LH, and αSU was compared in 43 surgically removed gonadotropin — expressing pitu­itary adenomas with serum concentrations of the above-mentioned substances before surgery in the same patients. Results: The serum concentrations of FSH were elevated (> 11.6 mU/mL) in 8/12 (66.7%) cases of FSH-positive adenomas. By contrast, in FSH–negative tumours the elevation of FSH is absent. Moreover, only 1/25 (4%) patients with LH–positive adenoma had the elevated serum concentration of LH (51.5 mU/mL). The overproduction of LH was not observed in adenomas expressing free β LH or in LH-negative tumours. In patients with αSU-positive adenomas elevated serum levels of αSU were observed in 3/15 (20%) cases. No αSU elevations were observed in patients with αSU–negative adenomas. The mean serum FSH, LH, and αSU concentrations were higher in patients with FSH, LH, and/or αSU immunopositive tumours in comparison with immunonegative. However, the differences are not statistically significant. Conclusions: Although “silent” gonadotropinomas constitute a frequent subtype of pituitary adenomas, the “active” subtype (i.e. manifesting by gonadotropin excess) are rare (approx. 4% of all pituitary adenomas). Gonadotropinomas are difficult to diagnose before surgery. The measurement of gonadotropins including αSU is needed but often not sufficient for presurgical diagnosis.Wstęp: Jakkolwiek „aktywne” gruczolaki przysadki wydzielające gonadotropiny uważane są za bardzo rzadkie to większość guzów przy­sadki rozpoznawanych jako „nieczynne wydzielniczo” w rzeczywistości wykazuje ekspresję gonadotropin lub ich wolnych podjednostek β lub α. Brak jednak dotąd systematycznych badań, które porównywałyby przedoperacyjne stężenia folitropiny (FSH), lutropiny (LH) i ich podjednostki α (αSU) w surowicy krwi z immunoreaktywnością usuniętych operacyjnie guzów. Materiał i metody: W usuniętych operacyjnie 43 gruczolakach gonadotropowych przysadki, porównano odczyny immunohistochemiczne na FSH, LH i αSU ze stężeniami tych hormonów oznaczonymi we krwi pacjentów przed operacją. Wyniki: Podwyższone stężenie FSH we krwi (> 11,6 mU/mL) stwierdzono u 8/12 (66,7%) pacjentów z dodatnim odczynem na FSH w guzie. W grupie chorych z gruczolakami ujemnymi dla FSH nie obserwowano podwyższonego stężenia FSH w surowicy w żadnym przypadku. W przypadku gruczolaków LH-pozytywnych, podwyższenie LH we krwi stwierdzono tylko w 1 przypadku na 25 (4%) (51,5 mU/mL). Podwyższonego stężenia LH nie obserwowano także w przypadkach gruczolaków z ekspresją wolnej podjednostki β-LH oraz LH-negatywnych. W przypadkach gruczolaków αSU-pozytywnych podwyższone stężenia αSU w surowicy krwi (> 1 mU/mL), stwierdzono w 3 przypadkach na 15 (20%), natomiast w guzach αSU-negatywnych podwyższonych stężeń nie obserwowano w żadnym przypadku. Średnie stężenia FSH, LH i a αSU w surowicy krwi były wyższe u pacjentów z guzami odpowiednio FSH, LH i αSU pozytyw­nymi w porównaniu z pacjentami z guzami immunonegatywnymi dla tych hormonów; różnice nie były jednak statystycznie znamienne. Wnioski: Jakkolwiek „ciche” gonadotropinoma stanowią częsty podtyp gruczolaków przysadki, to „aktywne” (tj. manifestujące się nad­miarem gonadotropin) gonadotropinoma są rzadkością (ok. 4% wszystkich gruczolaków przysadki). Gruczolaki gonadotropowe są trudne do zdiagnozowania przed operacją. Oznaczenie gonadotropin oraz αSU są konieczne, lecz najczęściej niewystarczające do rozpoznania przedoperacyjnego

Gonadotropins and steroid hormones in older people: their mutual connections and relations to body mass indices

Introduction: Aging in mammals, including man, is accompanied by deep changes in hormone secretion. In the majority of cases, hormone secretion (mostly of gonadal steroids and adrenocortical hormone dehydroepiandrosterone — DHEA) undergoes pronounced decrease. This decrease is thought to contribute to the progression of aging. In contrast, the secretion of gonadotropins is sharply increased in older adults, as a result of gonadal deficiency. Recent data indicate that gonadotropin excess may also, by itself, influence the aging process. The aim of the present study was to investigate the mutual relation between steroid hormones and gonadotropins and their effect on body mass indices in older people. Material and methods: In a group of 100 patients (61 women and 39 men) aged over 75 years, blood serum concentrations of folliclestimulating hormone (FSH), luteinising hormone (LH), oestradiol (E2), testosterone, dehydroepiandrosterone sulphate (DHEAs), and cortisol were measured. All the patients were measured for the following: body weight (kg), body mass index (BMI) (kg/m2), and waist-to-height ratio (WtHR). The differences of the numerical data were evaluated by Student’s t-test and the correlations between them by means of Pearson’s test. Results and conclusions: The most interesting finding of this study was to show that FSH and LH are negatively correlated with body mass and indices such as BMI and WtHR in older women. Because in older women the mediation of ovary is unlikely, we conclude that gonadotropins may influence the body mass by their direct extra-gonadal action

Effectiveness evaluation of new disinfection substances - Kloracid, Desinoxid, Syrlicid in cultivation mushroom

Introduction: Disinfection means any action aiming at the elimination of pathogenic microorganisms and has been commonly used not only in medicine, biology or food industry but also in mushroom cultivation as a means of prophylaxis and control of microbiological infections caused by bacteria, viruses and pathogenic fungi. In this study, new biodegradable disinfectants: Kloracid, Desinoxid and Syrlicid from Norenco, Poland were assessed. Materials and methods: Laboratory tests were carried out on growing media and were tested in selected mushroom cultivations. The isolates of pathogenic fungi: Trichoderma sp., Verticillium fungicola, Mycogene perniciosa, Cladobotryum dendroides, Penicillium sp., and bacteria Pseudomonas tolaasii as well as mycelium of Agaricus bisporus were used as bioindicators. Results: It was demonstrated that all of the tested substances were effective in destroying pathogens in mushroom cultivations. For general disinfection (surfaces, utensils, cabinet and packaging) Kloracid solution was effective at the concentration of 4.0%, Desinoxid solution – at the concentration of 1.4 % and Syrlicid – at 5.0%. For woodwork disinfection in the mushroom cultivation Kloracid worked effectively already at the concentration of 0.5%, Desinoxid and Syrlicid – at the concentration of 0.03%. Applying the tested disinfectants Norenco, Poland did not affect organoleptic properties of the cultivated mushrooms.Wstęp: Dezynfekcja jest to postępowanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych i stosowane jest powszechnie nie tylko w medycynie, biologii i przemyśle spożywczym, ale także w pieczarkarstwie. W pracy oceniono wpływ nowych biodegradowalnych środków dezynfekcyjnych firmy Norenco - Kloracidu, Desinoxidu i Syrlicidu na zapobieganie i niszczenie zakażeń biologicznych. Materiały i metody: Badania prowadzono w warunkach laboratoryjnych na podłożach hodowlanych i w warunkach uprawowych w wybranych pieczarkarniach na terenie Polski. Jako bioindykatory wykorzystano izolaty grzybów patogennych z rodzaju Trichoderma sp., Verticillium fungicola, Mycogene perniciosa, Cladobotryum dendroides, Penicillium sp., i bakterii Pseudomonas tolaasii, oraz grzybnię pieczarki Agaricus bisporus. Wyniki: Wykazano, że wszystkie trzy badane środki odkażające posiadają zdolność niszczenia patogenów występujących w uprawach pieczarek. Ustalono, że w pieczarkarniach do dezynfekcji ogólnej preparat Kloracid może być stosowany w stężeniu 4,0%, Desinoxid w stężeniu 1,4%, a Syrlicid w stężeniu 5,0%. Natomiast do dezynfekcji elementów drewnianych najniższe skuteczne stężenie Kloracidu wynosi 0,5%, a preparatów Desinoxid i Syrlicid - 0,03%. Ponadto oceniając aromat, smak i barwę pieczarek stwierdzono, że środki dezynfekcyjne firmy Norenco nie wpływają negatywnie na właściwości organoleptyczne grzybów

The morphology of hairs in species of Plantago L. Sections: Leucopsyllium Decne and Hymenopsyllium Pilger

The hairs of the following representatives of the genus Plantago were studied: Plantago ovata Forsk., P. hookeriana Fisch. et Mey. (sectio Leucopsyllium Decne) and P. bellardii All. (sectio Hymenopsyllium Pilger). The occurrence of 3 types of headed hairs and 4 types of headless hairs was observed. P. bellardii is characterized by the presence of hairs with an unicellular, flask-shaped head and a four-celled stalk on a calyx and bract. Until now this type of hair has not been described in the representatives of the genus Plantago. The presence of appendices joining particular cells of the hair is the common feature of the studied taxa, which at present seems to distinguish the above-mentioned sections from other sections of the genus Plantago. The results of our study, similarly as the chemotaxonomic studies of Gorenf1ot and Bourdu (1962) confirm Pilger's accuracy in excluding P. bellardii from the sectio Leucopsyllium and formation of a distinct sectio Hymenopsyllium Pilger