Postać dziedziczna choroby prionowej w Polsce

Background and purpose The aim of the study was to perform molecular analysis in a group of patients affected with prion disease. Diagnosis was based on results of clinical and/or histopathological examination of the brain. This is the largest investigation of this type performed so far in Poland. Material and methods Analysed material contained 36 cases of prion disease, including 35 cases of Creutzfeldt-Jakob disease and one case of Gerstmann-Sträussler-Scheinker disease, as well as two familial cases initially suspected of Huntington disease and Alzheimer disease. The control group consisted of 87 subjects. The most frequent known mutations in the PRNP gene were looked for, namely those in codons 102, 117, 178, 200, 217 and OPRI; the polymorphism Met/Val in codon 129 was also analysed. The methods applied were PCR-RFLP and DNA sequencing. Results The following mutations were found: E200K in 5 families, P102L in one family (previously identified), D178N in one family and 6OPRI in one family. Overall, mutations were detected in 17 persons (including 8 preclinical ones) from 8 pedigrees. Highly significant difference of codon 129 Met/Val heterozygosity frequencies was found between the affected subjects and the controls. Frequency of the familial form of prion disease in the material analysed was 14%. Conclusions Screening for mutations in the PRNP gene should be performed in all diagnosed cases of prion disease and cases of familial occurrence of early onset dementia of unknown aetiology. Families with identified mutations should be offered genetic counselling and informed of risks of blood and organs’ donation.Wstęp i cel pracy Celem pracy była analiza molekularna w grupie osób dotkniętych chorobą prionową, rozpoznaną na podstawie objawów klinicznych i/lub wyniku badania neuropatologicznego mózgu. Było to największe tego typu badanie przeprowadzone dotychczas w Polsce. Materiał i metody W skład analizowanego materiału weszło 36 przypadków choroby prionowej, w tym 35 przypadków choroby Creutzfeldta-Jakoba i jeden przypadek choroby Gerstmanna-Sträusslera-Scheinkera, a także dwa przypadki rodzinne podejrzane o chorobę Huntingtona i chorobę Alzheimera oraz grupa kontrolna (87 osób). Poszukiwano najczęstszych mutacji w genie PRNP: wkodonach 102, 117, 178, 200, 217 i OPRI. Kodon 129 analizowano również pod kątem zygotyczności (walina/metionina). Stosowano metodę PCR-RFLP i sekwencjonowanie. Wyniki Wykryto mutacje: E200K – pięć rodzin, P102L – jedna rodzina (wcześniej zidentyfikowana), D178N – jedna rodzina, 6OPRI – jedna rodzina. Łącznie stwierdzono mutację w 8 rodowodach u 17 osób, w tym u 8 osób w fazie przedobjawowej. Zaobserwowano także bardzo istotną różnicę w częstości występowania heterozygotyczności Met/Val pomiędzy grupą badaną i grupą kontrolną. Częstość dziedzicznej postaci choroby prionowej w analizowanym materiale wynosi 14%. Wnioski Mutacji w genie PRNP należy poszukiwać we wszystkich przypadkach choroby prionowej oraz w przypadkach rodzinnie występującego otępienia o wczesnym początku i niewyjaśnionej etiologii. Przebieg kliniczny i zmiany neuropatologiczne w niektórych przypadkach dziedzicznych chorób prionowych mogą się różnić od spotykanych najczęściej w sporadycznej postaci choroby. Rodziny ze stwierdzoną mutacją winny być objęte poradnictwem genetycznym i poinformowane o zagrożeniu związanym z dawstwem krwi i narządów do przeszczepienia