Rola markerów metabolizmu kostnego w kwalifikacji do leczenia osteoporozy. Wyniki programu POMOST

Introduction: Increased bone turnover markers (BTM) level is consider as independent risk factor of bone fracture. However, it was not used in 10-year probability of bone fracture method (FRAX) proposed by WHO, which helps in qualification of patients for pharmacological treatment of osteoporosis. The aim of the study was to evaluate the usefulness of BTM in qualification for pharmacological treatment of osteoporosis. Material and methods: The study was performed in 152 subjects (20 men and 132 women) referred to Krajowe Centrum Osteoporozy. One-hundred thirty two of them were qualified for pharmacological treatment and 20 for prophylaxis on the basis of qualitative method. The following BTM were examined in all patients: of bone formation - N-terminal propeptide of procolagen type I (PINP) and N-mid osteocalcin (OC) and of bone resorption - C-terminal cross-linked telopeptide of collagen type I (CTx). Results: The values over that considered as independent fracture risk (in women only, no data for men) were found in 39 women with PINP, 39 with OC and 41 with CTx. Part of women had decreased serum BTM (10 women 3 BTM and 35 with 1 at least). There were not significant differences in serum BTM depending on the presence of clinical fracture risk factors: osteoporotic fracture in past, osteoporotic hip fracture in parents, chronic treatment with glucocorticosteroids and qualification for pharmacological treatment on the basis of qualitative and FRAX method. There was no significant difference in the presence of fracture risk factors depending on increased or decreased serum BTM. Conclusions: Results of the study did not show the practical use of BTM in qualification for pharmacological treatment of osteoporosis.Wstęp: Za niezależny czynnik ryzyka złamania kości uważa się podwyższenie stężenia markerów metabolizmu kostnego (BTM, bone turnover markers). Nie uwzględniono tego jednak w metodzie oceny 10-letniego ryzyka złamania kości (FRAX) zaproponowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO, World Health Organization), która ma ułatwiać decyzję o farmakologicznym leczeniu osteoporozy. Celem niniejszej pracy była ocena przydatności oznaczania stężenia markerów metabolizmu kostnego w kwalifikacji do leczenia farmakologicznego osteoporozy. Materiał i metody: Badania wykonano u 152 osób (20 mężczyzn i 132 kobiet), skierowanych do Krajowego Centrum Osteoporozy (KCO), spośród których 132 były zakwalifikowane do leczenia, a 20 do profilaktyki osteoporozy na podstawie metody jakościowej stosowanej w KCO. U wszystkich pacjentów oznaczono stężenie w surowicy markerów tworzenia kości: N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I (PINP) i N-końcowy fragment osteokalcyny (OC) oraz resorpcji kości: C-końcowy usieciowany telopeptyd kolagenu typu I (CTx). Wyniki: Wartości powyżej progu uznanego za niezależny czynnik ryzyka złamania kości stwierdzono u 39 kobiet w przypadku PINP, 39 - OC i 41 - CTx (brak progowych wartości dla mężczyzn). Część chorych miała obniżone stężenie markerów w surowicy (10 kobiet 3 markery, 35 co najmniej 1). Nie stwierdzono istotnej różnicy stężeń markerów w zależności od obecności poszczególnych czynników ryzyka złamania kości (przebytego złamania osteoporotycznego kości, złamania biodra u rodziców i przewlekłego leczenia glikokortykoidami) oraz od kwalifikacji do leczenia osteoporozy na podstawie metody jakościowej i metody FRAX. Nie było istotnej różnicy w częstości występowania czynników ryzyka złamania kości w zależności od obniżenia czy podwyższenia stężeń (BTM). Wnioski: Nie wykazano praktycznego zastosowania oznaczania stężenia markerów metabolizmu kostnego przy podejmowaniu decyzji o konieczności leczenia farmakologicznego osteoporozy