Zafer Şenocak ve Alman basını

Taha Toros Arşivi, Dosya No: 111-Kütüphaneler. Not: Metin ekli dokümanın 15. sayfasında yer almaktadır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Türkçe Öğretiminde Çocuğa Görelik İlkesine Uygun Edebiyat Yapıtlarının Önemi

Bu çalışmada, çocukların anlama ve anlatma becerilerini geliştirerek onları düşünen ve duyarlı bireyler durumuna getirmek için Türkçe öğretiminde kullanılan yapıtların her yönüyle çocuğa göre olması gerektiği üzerinde durulmuştur. Bir yapıtın çocuğa göre olabilmesi için de öncelikle çocuk gerçekliğinin, yazınsal ölçütlerin ve sanatçı duyarlığının o yapıtın içerik, tasarım ve eğitsel özelliklerine yansıması gerekmektedir. Türkçe öğretimi ortamlarında, çocuğun gelişimsel düzeyine uygun, sanatçı duyarlığının yansıdığı yazınsal nitelikli metinlerin öncelenmesi, çocukların okuma kültürü sürecinde yer alarak duygu ve düşüncelerini doğru, açık, etkili ve estetik bir biçimde ifade etmelerine, Türkçenin yaratıcı anlatım olanaklarını sezinleyebilmelerine, sözcük dağarcıklarını geliştirebilmelerine, düş kurma ve üst düzey düşünme sorumluluğu alabilmelerine katkı sağlayabilir. Bu anlayış, çocuk ile kitap arasındaki ilişkiyi geliştirerek Türkçe öğretiminin niteliğini olumlu yönde etkileyebilir. Bu yönüyle, Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitapları ve okuma seçkilerinin (100 Temel Eser), nitelikli birer öğretim aracı olarak kullanılabilmesi için çocuğa görelik ilkeleri bakımından sorgulanması gerekmektedir. Bu durum, Türkçe öğretiminde hem metin sorununa çözüm olabileceği gibi hem de ders kitaplarının niteliğini geliştirebilir. Çocuğa göre metinlerin Türkçe öğretmenleri tarafından tanınarak etkili okuma stratejileriyle derslerde kullanılması da Türkçe öğretiminin veriminin istenilen düzeye gelmesini katkı sağlayabilir. Bütün bu yönleriyle, çocuğun gelişimsel düzeyine uygun sanatçı duyarlığıyla hazırlanmış yazınsal nitelikli çocuk edebiyatı yapıtlarının Türkçe öğretiminde başat bir uyaranı olarak yer alması gerekmektedir

Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik masal kitaplarındaki illüstrasyonların incelenmesi

Tez (yüksek lisans) - Anadolu ÜniversitesiAnadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim DalıKayıt no: 552469Okul öncesi dönem, çocuğun yaşamının temelidir. Bu dönem çocuğun görsel gelişimi açısından önemli bir süreçtir. Çocuk konuşmaya başlamadan önce bakıp tanımayı öğrenir. Nitekim çocuk gelişiminde görme ile öğrenme arasında çok yakın bir bağ kurulur.Henüz okumayı bilmeyen çocuk için kitapta ilgi çekici ilk şey kapak ve illüstrasyondur. Kitaplarda kullanılan illüstrasyonlar çocuğun öğrenmesini ve algılamasını geliştirir, çocuğun güzellik beğenisini geliştirerek sanat zevkinin oluşmasında etkiliolur. İyi illüstrasyonlar çocuğun anlamasını kolaylaştırarak, çocukta okuma isteğini arttırıcı etki oluşturmaktadır. Çocuğun kitap ile ilişkisinin başlamasında, okuma alışkanlığını oluşmasında illüstrasyonun etkisi büyüktür. İyi bir biçimde hazırlanmış resimli kitaplar, çocuğun zihin ve duygularını uyararak estetik değerleri kazanmasında etkili olacaktır. Bu nedenle bu dönem çocuklarına yönelik kitaplarda yer verilen illüstrasyonlar çocuğun gelişim özelliklerine uygun olmalıdır (Tuğrul ve Feyman, 2006, s.387; Tür ve Turla, 1999, s.13; Zembat ve Unutkan, 2001, s.5).Çocuğun gelişim sürecinde önemli bir yeri olan 0-6 yaş döneminde çocuğa sunulan her materyalin dikkatli bir biçimde seçilmesi gerekmektedir. Masal kitapları bu dönemde hem dil ve anlatımıyla hem de görsel ögeleriyle çocuğun yaşamında önemli bir rol oynamaktadır. Okul öncesi dönem, çocuğun estetik beğenisinin temellerinin atıldığı ve görsel birikiminin oluşmaya başladığı bir dönemdir. Bu nedenle masal kitaplarında bulunan illüstrasyonlar, iyi bir şekilde hazırlanmış ve çocuğun gelişim özelliklerine hitap eden özellikte olmalıdır.Bu araştırmada, okul öncesi dönem eğitimi veren kurumlarda kullanılan masal kitaplarındaki illüstrasyonlar incelenmiştir. Okul öncesi dönem çocuğunun gelişim özellikleri doğrultusunda anaokullannda kullanılan masal kitaplarındaki illüstrasyonların uygunluğu uzman görüşleri doğrultusunda ortaya konulmaya çalışılmıştır.Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Verileri elde etmek için 13 ölçütten oluşan bir veri toplama materyali hazırlanmıştır. 10 uzman görüşü alınarak veri toplama materyalinin kapsam geçerliği sağlanmıştır. Araştırmanın örneklemi amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Elde edilen verilerin güvenirliği "Uyuşum Yüzdesi Formülü" kullanılarak hesaplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılarak elde edilen bulguların frekansları belirtilmiş, kitaplardan alınan örneklerledesteklenerek yorumlanmıştır.Araştırmanın örneklemini, 2007-2008 öğretim yılında Eskişehir il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 5 devlet okulu, 4 özel okul olmak üzere toplam 9 anaokulunda kullanılan kitaplardan 20 adet masal kitabı oluşturmaktadır. 13 ölçütü bulunan veri toplama materyali kullanılarak incelenen 20 masal kitabına göre sayısal verilere ulaşılmıştır. Her masal kitabı, içerisinde bulunan illüstrasyon sayısı kadar form kullanılarak incelenmiştir. Veri toplama materyalinde "Evet", "Kısmen" ve "Hayır" olmak üzere üç seçenek bulunmaktadır. inceleme, araştırmacı dahil olmak üzere, 3 alan uzmanı tarafından yapılmıştır. Daha sonra 3 alan uzmanının ortak görüşleri doğrultusunda, masal kitaplarında bulunan her illüstrasyon için bir form oluşturulmuştur. Verilerin çözümlenmesi için bu formlar kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda; illüstrasyonlarda vurgunun yerinde kullanımı, illüstrasyonların biçemlerinin birbiriyle uyumluluğu ve illüstrasyon boyutlarının işlevsellik bakımından yeterliliği açısından uygun bulunurken, kitabın kapağındaki illüstrasyonun dikkat çekiciliği, illüstrasyonlarda karakterlerin hareketlerinin (jest, mimik, duygu vs.) doğru yansıtılması, illüstrasyonlardaki öğelerin renklerinin gerçeğe uygun kullanımı, illüstrasyonlarda figürlerin mekan ile ilişkisinin kurulması, illüstrasyonlardaki öğeler arasındaki oran-orantı ilişkisinin doğru resmedilmesi, kitabın kapağındaki illüstrasyonun metni yansıtabilmesi, illüstrasyonların metnin içeriğiyle uyumluluğu, illüstrasyonlarda kullanılan renklerin metne uygun seçilmesi, illüstrasyonlarda kullanılan renklerin çocuğun ilgisini çekecek şekilde kullanılması ve illüstrasyonların çocuğun yaş seviyesine uygunluğu açısından kısmen uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Image-text relationship in children’s picture books and evaluations of some taxonomies: a meta-synthesis study

Geçmişten günümüze resimli çocuk kitapları ile ilgili yapılmış olan çalışmalarda resimli çocuk kitaplarının kritik düşünme becerilerini geliştiren, karmaşık olan kavramların anlaşılmasını sağlayan, kelime hazinesi üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülen araçlar olduğu belirtilmiştir. Literatürde kitaplarda yer alan illüstrasyonlar ve metnin karşılıklı etkileşimi ya da anlatılan bir hikâyenin görsel ve metin ile desteklenmesi şeklinde tanımları olan resimli çocuk kitaplarında önemli olan noktalardan birisi kitapta yer alan görsel ve metinlerin sahip olduğu ilişki türüdür. Yapılan araştırmalarda birçok araştırmacı birbirinden farklı resim-metin ilişkisinden bahsetmektedir. Kitaplarda yer alan resim-metin ilişkileri basit şekilde olabildiği gibi, yorum yapmaya müsait olan, zıtlıklar barındıran ögelere de sahip olabilmektedir. Bu araştırma, çocuk edebiyatı, resimli çocuk kitapları ve yararları, resimli çocuk kitaplarında resim-metin ilişkisi ve önemi, uluslararası literatürde çeşitli araştırmacılar tarafından oluşturulmuş resim-metin ilişkilerine dair sınıflandırmaların incelenmesi, hangi tür ilişkilerin düşük düzey becerilerin kazanımını sağlarken, hangi tür ilişkilerin daha üst düzey beceriler kazanmada etkili olduğu konuları üzerinde durmakta ve incelenen sınıflandırmalardan yola çıkarak yeni ortak bir sınıflandırma oluşturmayı amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden meta-sentez kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Oluşan yeni sınıflamada yer alan başlıklar “örtüşüm”, “iyileştirme”, “bütünlük”, “çelişki”, “görsellik” ve “yoruma dayalı” ilişkilerdir.It has been stated in the studies about children's picture books from past to present that picture books are tools that develop critical thinking skills, enable understanding of complex concepts, and are thought to have positive effects on vocabulary. In the literature, one of the important points in children's picture books, which are definitions such as the interaction of illustrations and text in the books or the support of a story with visual and text, is the type of relationship that the visuals and texts in the book have. In the researches, many researchers talk about different image-text relationships. The image-text relationships in the books can be simple, as well as have elements that are suitable for interpretation and contain contrasts. This study, children literature, picture books and their benefits, image-text relationship and its importance in children’s picture books, the examination of the classifications of image-text relationships created by various researchers in the international literature, which types of relationships provide the acquisition of low-level skills, which types of relationships are It focuses on the subjects that it is effective in gaining level skills and aims to create a new common classification based on the classifications examined. Metasynthesis, one of the qualitative research methods, was used in the research. Content analysis was used in the data analysis process

Natural and cultural elements in Sezai Karakoç’s poems

Türk şiirinin önde gelen şairlerinden Sezai Karakoç, İkinci Yeni akımı içinde yerini alarak şiirlerini yazmış ve şiire getirdiği yeniliklerle adından söz ettirmiştir. Körfez, Şahdamar, Hızırla Kırk Saat, Sesler, Taha’nın Kitabı, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler, Ayinler, Leyla ile Mecnun, Ateş Dansı ve Alınyazısı Saati adlı kitapları vardır. Karakoç bu kitaplarda belli bir edebi kıymete sahip olan şiirlerini okuyucuya sunar. Şiirlerini oluştururken doğduğu coğrafyadan ve kültürden yararlanarak doğa-kültür karşıtlığını ön plana çıkaran Karakoç’un her kesimden okuyucuya ulaştığı söylenebilir. Toplumun anlayabileceği imgelerle şiirlerini ören Karakoç hem şiirlerini zenginleştirir hem de ait olduğu İkinci Yeni kuşağından farklı bir şair olarak değerlendirilir. Sezai Karakoç’un anlaşılmak noktasında oluşturduğu bu farklılık, ilk şiirlerini dine, tasavvufa ve divan şiiri geleneğine dayamasıyla iyice belirginleşir. Sonraki şiirlerinde Batı şiirini izleyen ve dil ile biçimde modernleşmeyi isteyen Karakoç, serbest şiire geçer. Herkesin anlayabildiği kelimeleri kullanarak modernleşmeye ulaşmayı isteyen Karakoç, şairlerin sırça köşklerde yaşadığı fikrini de eserleriyle yok eder. Şiirlerinde kullandığı anne, rüzgâr, bülbül gibi herkesin bildiği imgeler, psikanaliz açısından da ele alınabilir. Şiirlerinin çoğunda değişen kent yaşamı nedeniyle sıkışıp kalan insanların doğaya özlemini dile getiren Sezai Karakoç, her halükarda doğaya dönüleceğini vurgular. Gül, bülbül, anne, rüzgâr, kuzgun, bağ, dağ, gök, deniz şairin şiirlerinde sıklıkla kullandığı doğa ve kültür unsurlarıdır. Bu unsurlarla şiirini ören şair, karşıtlıklardan edebi eser meydana getirerek adından söz ettirir.Sezai Karakoç, one of the prominent poets of Turkish poetry, has written his poems within the trend called “Second New Poetry” and has a remarkable role incident thereto through the significant innovations brought thereby to poetry. He is the author of the books named The Gulf, The Main Vessels, Forthy Hours with Hızır, The Voices, The Book of Taha, The Good News from the Rose, Words Dedicated to the Time, Rites, Leyla and Mecnun, The Fire Dance and The Clock of the Faith. Karakoç offers poems with certain literary value to the readers in these books. It can easily be said that Karakoç reaches out to readers from all walks of life when creating his poems by highlighting the contrast of nature and culture through taking advantage of the geography and culture that he belongs. Karakoç creates his poems by images that can be understood by the society thereby both enriching his poems and by being different from the other poets of the “Second New Poetry” trend to which he belongs. This difference created by Sezai Karakoç in terms of being understood is accentuated by basing his poems on religion, Sufism and Divan poetry tradition. Karakoç, in his subsequent poems, follows the Western poem tradition and shows his desire germane to modernization in terms of language and form by writing his poems in Freestyle poetry. Karakoç, who wants to reach modernization by using words that can be understood by everyone, wipes out the idea that poets live in glass houses thanks to his works. Images such as mother, wind and nightingale employed in his poems that are familiar to everyone can be discussed in terms of psychoanalysis. Sezai Karakoç who expresses the longing of people who are trapped due to the changing urban life to nature in most of his poems stresses that people will return to nature under any conditions. Roses, nightingales, mother, wind, raven, vineyards, mountains, sky and sea are the natural and cultural elements often used in the poems of the famous poet. Karakoç, who creates his poems through these elements has his name rather frequently mentioned due to the creation of the literary Works thereof by using contrasts

Frankfurt Kitap Fuarı

Taha Toros Arşivi, Dosya No: 111-Kütüphaneler. Not: Metin ekli dokümanın 12. sayfasında yer almaktadır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Yaşayan Nazım Hikmet

Taha Toros Arşivi, Dosya Adı: Nazım Hikmetİstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde gül imgesi

“Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Gül İmgesi” adlı bu tezde “gül”ün Türk şiirinde geçirdiği değişim ve dönüşümler, ayrıntılı bir şekilde incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmaya ilk olarak şiir sanatında önemli bir misyon yüklenen “imge/imaj” bahsiyle birlikte “hislerin geride kalan temsilcileri” olarak tanımlanan imgenin tasnifindeki farklılıkları ve bağlantılı olduğu sembol, metafor, mit, kinestezi, sinestezi, alegori, metonymy ve tropology gibi kavramları özlü bir biçimde tetkik ederek başladık. Tezdeki içerik tasnifinde, Anadolu Üniversitesince yayınlanan Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (Ed. H.Akay-M.Dayanç, Eskişehir 2012) eserindeki düzenlemeden istifade ettik. “Gül”, şiir sanatında pek çok şair tarafından sıkça kullanılmış gözde bir kavramdır. Bu seçkin tabiat varlığına şairler oldukça farklı ve değişik mânâlar yüklemişlerdir. Hz. Peygamber’e isnâd edilen “Kırmızı gül Allah’ın ihtişâmının tezahürüdür.” rivâyeti ile Yunus Emre’nin “Gül Muhammed teridir” dizesi,“gül”ün dînî ve tasavvufî açılımlarının bağdaştırıldığı en önemli kaynaklardandır. Halk Şiirinde “gül” Âşık Veysel, Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal gibi şairler başta olmak üzere daha birçok halk şairi tarafından sevgilinin güzelliği, gül-bülbül münâsebeti bağlamında aşkı ve sevgiyi anlatmak için çokça ele alınmıştır. Divan Şiirinde “gül” imgesi, hemen hemen her şair tarafından kullanılmıştır. Bu müstesnâ çiçek için Fuzûlî, Necatî Bey, Hayâlî Bey ve Nev’î’ gibi önemli isimlerin kasîdelerini, Bâkî’nin ise “gül” redifli beş gazelini önemli misâller olarak vermek yerinde olacaktır. Bu dönemde “gül” genellikle Hz. İbrahim, gül-bülbül, aşk, sevgi ve sevgilinin güzelliği ile alâkalı olarak şiirlerde konu edinilmiştir. Özellikle Birinci Tanzimat ve Millî Edebiyat dönemi şiirlerindeki fikrî zemin, şiir metinlerini sanatsal duyarlılıktan uzak tuttuğu için, bu dönem şiirlerinde“gül”ün çok büyük bir itibar konusu olarak işlendiğini söylemek doğru olmaz. Buna karşılık İkinci dönem Tanzimat şairlerinin belli şiirlerinde ve Servet-i Fünûn şiirinde bilhassa Cenab’ın sanatsal bir duyarlılıkla yazdığı metinlerde “gül” ün estetik kullanımı söz konusudur. Tezimizin esasını teşkil eden “Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Gül İmgesi” adlı bölümde, Anadolu Üniversitesince yayınlanan Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı eserindeki düzenlemeye bağlı olarak kurgulandığı üzere,“ İmgenin Tanımı Ve Tasnifi” adlı 1. Bölüm’de, “Mevcut İmge Tanımları Ve Bu Konudaki Görüşler” ele alınmış, 2. Bölüm’de, “Cumhuriyet Dönemine Kadar Türk Şiirinde Gül İmgesine Genel Bir Bakış”, 3. Bölüm’de “Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Gül” İmgesi işlenmiştir. Çalışmamızın amacı; “gül”ün geçmişten bu yana hangi şairler tarafından hangi anlamda ve hangi bağlamlarda kullanıldığını tespit etmek ve Cumhuriyet döneminde “gül”ü imgesel açıdan işleyen önemli isimlerin şiir metinleri üzerinde yapısal açıdan olduğu kadar semantik açıdan da tahliller yapmak suretiyle nasıl işlendiğini irdelemektir