Ці існуе фалькларызацыя? Да праблемы бытавання і трансфармацыі літаратурных тэкстаў у вуснай традыцыі

ЭТНАКУЛЬТУРНАЯ СПЕЦЫФІКА БЕЛАРУСКАГА ПАДЗВІННЯ Ў ДЫЯХРОННЫМ І СІНХРОННЫМ ВЫМЯРЭННЯ

Паднашэнні і абярэгі, звязаныя ў народнай свядомасці з млынарамі (паводле фальклорных матэрыялаў Піншчыны).

В данной статье рассматривается роль подношений и оберегов, связанных с деятельностью мельников. При этом значительное внимание уделяется исследованию истоков ранне языческих, по своей сути реликтов, почти в первозданном виде дошедших до наших дней. Путём сравнения прослеживается, какая роль вообще отводилась мельникам в жизни патриархальной деревни и в народном самосознании. Теоретическое осмысление данной проблемы предпринимается впервые в белорусской мифологии, в чём немаловажная ценность публикации, основанной на фольклорном материале Пинщины. = The article analyses the role of presents and protecting gifts connected with millers’ activity in Belarus. Much attention is paid to consideration of early pagan relics which have survived unchanged up to the present moment. By way of comparison the author traces the role of millers in the life of the patriarchal village and their influence on people’s self-сonsciousness. It is for the first time in Belarusian mythology that the problem is posed and interpreted, what enhances the value of the publication based on Pinsk folklore source

Беларуская фалькларыстыка: каляндар і каляндарна-абрадавая паэзія

У дапаможніку адлюстраваны старадаўні пласт культуры беларусаў – уяўленні пра каляндарныя веды, багатую каляндарна-абрадавую паэзію. Прадстаўлены лекцыйныя матэрыялы па тэме “Беларускі народны каляндар”, канспекты іншых тэматычных блокаў, падабраны цикавыя заданні для праверкі і замацавання ведаў рознай складанасці. Адрасуецца студэнтам, якія навучаюцца на факультэтах філалагічнага, гістарычнага, мастацтвазнаўчага і культуралагічнага накірункаў і даследуюць беларускі фальклор, выкладчыкам, а таксама шырокаму колу моладзі, навучэнцам сярэдніх спецыяльных устаноў, магістрантам і аспірантам

De profundis clamavi: Смех і роспач у нацыянальнай мастацкай традыцыі

У эсэ на фоне класічнай еўрапейскай філасофска-мастацкай традыцыі аналізуецца вобразна-выяўленчая спецыфіка гумарыстычна-сатырычных твораў беларускай літаратуры ХХ стагоддзя; адзначаны найбольш значныя дасягненні нацыянальнай прозы ў засваенні адметнага жанру споведзі

«Поле культуры» ў традыцыйным светапоглядзе беларусаў Падзвіння (паводле твораў Яна Баршчэўскага)

На падставе аналізу твораў Яна Баршчэўскага характарызуецца сімволіка элементаў культурнага ландшафту (дарога, храм, кірмаш, карчма, могілкі) у традыцыйнай карціне свету беларусаў Падзвіння першай паловы XIX стагоддзя. Прыходзім да высновы, што аб’екты культурнай прасторы, згодна з асаблівасцямі міфалагічнага мыслення, выконвалі не толькі ўтылітарную, але і сімвалічную функцыю, што дазваляла з іх дапамогай мадэляваць карціну свету і канкрэтызаваць уяўленні чалавека пра яго. Паказана, што ў традыцыйнай карціне свету беларусаў Падзвіння першай паловы XIX стагоддзя ў якасці базавых прасторавых кампанентаў фігуруе «свой» свет (зведаная і засвоеная ў выніку гаспадарчай і духоўнай дзейнасці прастора) і свет «чужы» («далёкая старана», рэальная камунікацыя з якой адсутнічала альбо была спарадычнай). Асобнае месца ў міфапаэтычнай карціне свету займае дарога, што злучае ўсемагчымыя локусы і полюсы Сусвету і выконвае функцыю універсальнай камунікацыйнай ніткі, якая сшывае ў адно цэлае прасторавае палатно Культуры

“Пяць рэчак з крыніцы маёй...”: паэмны цыкл Васіля Зуёнка “Пяцірэчча”

В статье дается комплексный анали поэмного цикла «Пятиречье», исследуется идейно-смысловое содержание поэ

Фалькларыстычныя даследаванні. Кантэкст. Тыпалогія. Сувязі : зборнік артыкулаў. Выпуск 4 / пад навуковай рэдакцыей Р. М. Кавалёвай, В. В. Прыемка. – Мiнск : Бестпрынт.

ЗВЕСТКІ АБ АЎТАРАХ: Алфёрава Алена – навуковы супрацоўнiк ІМЭФ НАН РБ. Андрэеў Анатоль – доктар філалагічных навук, прафесар кафедры тэорыі літаратуры БДУ. Баранкевіч Лілія – супрацоўнік кабінета народнай музыкі БДАМ. Боганева Алена – загадчык лабараторыi традыцыйнай мастацкай культуры БелIПК. Валодзiна Таццяна – кандыдат фiлалагiчных навук, старшы навуковы супрацоўнiк ІМЭФ НАН РБ. Вараб’ёва Вольга – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры тэорыi i гiсторыi культуры БДПУ. Варфаламеева Тамара – кандыдат мастацтвазнаўства, старшы навуковы супрацоўнiк ІМЭФ НАН РБ. Верына Ульяна – кандыдат філалагічных навук. Вырва Ірына – аспірант ІМЭФ НАН Беларусі. Галагуш Марына – студэнтка 4 курса БДПУ iмя М. Танка. Галiсаева Таццяна – магiстрант кафедры гiсторыi беларускай лiтаратуры БДУ. Герчыкаў Дзмiтрый – магiстрант кафедры зарубежнай лiтаратуры БДУ. Давыдаў Андрэй – студэнт 3 курса ГДУ iмя Ф. Скарыны. Iзотава Вольга – кандыдат фiлалагiчных навук, выкладчык БДЛУ. Кабржыцкая Таццяна – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры славянскіх літаратур БДУ. Кавалёва Рыма – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры тэорыі літаратуры БДУ. Казакова Ірына – доктар філалагічных навук, прафесар кафедры беларускай літаратуры і культуры БДУ. Казлова Вольга – кандыдат фiлалагiчных навук, дацэнт кафедры беларускай лiтаратуры i культуры БДУ. Каратай Віктар – супрацоўнік ВНЛ беларускага фальклору БДУ. Корсак Вольга – кандыдат фiлалагiчных навук, Кузьмiч Настасся – студэнтка 1 курса ГДУ iмя Ф. Скарыны. Кульчанка Вольга – студэнтка 4 курса БДПУ iмя М. Танка. Лабачэўская Вольга – кандыдат мастацтвазнаўства, вядучы навук. супрацоўнiк лабараторыi традыцыйнай мастацкай культуры БелIПК. Літвіновіч Анатоль – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры тэорыi i гiсторыi культуры БДПУ. Лозка Алесь – кандыдат фiлалагiчных навук, дацэнт кафедры этналогii i фалькларыстыкi БДПУ iмя М. Танка. Лук’янава Таццяна – метадыст ВНЛ беларускага фальклору БДУ. Ляўшун Любоў – кандыдат філалагічных навук, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуры НАН РБ. Мазурына Наталля – кандыдат фiлалагiчных навук, дацэнт кафедры этналогii i фалькларыстыкi БДПУ iмя М. Танка. Марозава Таццяна – кандыдат філалагічных навук, дацэнт, загадчык ВНЛ беларускага фальклору БДУ. Маркевiч Марына – студэнтка 1 курса ГДУ iмя Ф. Скарыны Марчанка Алена – аспiрант кафедры беларускай лiтаратуры i культуры БДУ. Мятлiцкая Ганна – кандыдат фiлалагiчных навук, выкладчык кафедры беларускай лiтаратуры i культуры БДУ. Ненадавец Аляксей – доктар фiлалагiчных навук, дацэнт, загадчык кафедры грамадскiх дысцыплiн фiлiяла БДЭУ. Нiкiценка Галiна – студэнтка 2 курса фiлфака БДУ. Новак Валянціна – доктар філалагічных навук, прафесар, загадчык кафедры беларускай культуры i фалькларыстыкi ГДУ імя Ф. Скарыны. Новак Кацярына – настаўнік гімназіі № 36 г. Гомеля. Нямкова Любоў – аспiрант кафедры грамадскiх дысцыплiн фiлiяла БДЭУ Палавеня Настасся – супрацоўнік ВНЛ беларускага фальклору БДУ. Палукошка Вольга – магiстрант кафедры тэорыi лiтаратуры БДУ. Паўловiч Антон – вучань 10 класа УА МДАЛ. Прыемка Вольга – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры тэорыі літаратуры БДУ. Пунiнская Кацярына – студэнтка 2 курса фiлфака БДУ Рагойша Усевалад – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускай лiтаратуры i культуры БДУ. Сапонава Алiна – студэнтка 4 курса ГДУ iмя Ф. Скарыны. Сiразтдзiнава Алена – старшы лабарант кафедры беларускай литаратуры ГДУ iмя Ф. Скарыны. Скiба Валянцiна – Смольская Алена – студэнтка 2 курса фiлфака БДУ. Супрунчук Мiкiта – кандыдат фiлалагiчных навук, выкладчык кафедры тэарэтычнага і славянскага мовазнаўства БДУ. Ткачова Паліна – кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры тэорыі літаратуры БДУ. Федасеева Таццяна – аспірант кафедры рускай літаратуры БДУ. Хальпукова Кацярына – аспiрант кафедры беларускай лiтаратуры i культуры БДУ. Шамякіна Алеся – кандыдат філалагічных навук, навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуры НАН РБ. Шамякiна Славяна – аспiрант кафедры тэорыi лiтаратуры БДУ. Шамякіна Таццяна – доктар філалагічных навук, прафесар, загадчык кафедры беларускай літаратуры і культуры БДУ. Шваба Ганна – супрацоўнiк кабiнета-музея беларускай народнай культуры БДУ.У чацвёрты выпуск навуковага зборніка, падрыхтаванага кафедрай тэорыі літаратуры філалагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага універсітэта, увайшлі артыкулы, прысвечаныя актуальным праблемам фалькларыстыкі. Гэта даследаванні, вынікі якіх былі прадстаўлены на VІ Шырмаўскіх чытаннях, праведзеных 30 лістапада 2006 г. на філалагічным факультэце БДУ. Аўтары выказваюць арыгінальныя гіпотэзы, шукаюць новыя шляхі і прыёмы аналізу фальклорных і літаратурных тэкстаў, культурных з’яў, уводзяць у навуковы ўжытак новыя матэрыялы. Адрасуецца спецыялістам у галіне фалькларыстыкі, этналогіі і літаратуразнаўства, студэнтам і магістрантам, а таксама тым, каго цікавяць пошукі сучаснай навукі