Сучасная беларуская паэзія (Матэрыял да вывучэння аглядавай тэмы ў 11 класе)

Даследуюцца актуальныя пытанні методыкі выкладання беларускай літаратуры

Асаблівасці паэтыкі твораў Алеся Разанава 1960-х – пачатку 1970-х гадоў. Спроба рэканструкцыі

У цэнтры даследавання – аналіз паэтычных тэкстаў Алеся Разанава 1960-х – пачатку 1970-х гадоў з пункту гледжання іх унутранага ладу, жанравых і стылістычных асаблівасцей паэтыкі. Робіцца тэксталагічны аналіз кнігі «Адраджэнне» (1970) са спробай яе рэканструкцыі (кніга пабачыла свет са значнымі скажэннямі). У артыкуле абраны храналагічны прынцып разгляду твораў, даследуюцца сувязі асобы пісьменніка і культурна-гістарычных, пазаэстэтычных фактараў, кардынальныя змены ў прыродзе нацыянальнай прасодыі, што выявіліся ў знакава-вобразнай сістэме А. Разанава. Паколькі шэраг вершаў, што ўвайшлі ў зборнік «Назаўжды», па часе напісання мусілі быць змешчаны ў дэбютнай кнізе паэта («Эксперымент», «Шчасце», «Адкрыццё»), разгляд другога зборніка А. Разанава, які стаўся адметным з’явішчам у айчынным літаратурным працэсе таго часу, адбываецца ў межах аднаго артыкула

Эмотивность как элемент категории «стиль» в поэзии

В статье рассматриваются несколько подходов к интерпретации эмоции в поэтическом тексте — лингвистический, традиционный литературоведческий и эмотивный (с позиций современного междисциплинарного толкования явления эмоциональности). Актуальность исследования определяется убеждением, что без учета достижений лингвистической эмотиологии и традиционного языкознания анализ стилевой индивидуальности писателя будет неполным. Новизна исследования состоит в введении понятий поэтическая эмоция и эмотивность в понятийный аппарат стилистики текста. Предмет исследования — эмотивность поэтического текста — определяется как формально-стилистический показатель / фактор авторской индивидуальности, выраженный через образы произведения. Методология исследования определяется междисциплинарным подходом, в результате анализа определено, что среди лингвистических подходов наиболее приемлемым для литературоведческого анализа языкового уровня текста есть метод проникающего изучения категории эмотивности в тексте, разработанный О. Е. Филимоновой. В результате исследования эмотивность компонентов формы и содержания интерпретируется как набор взаимосвязанных стилистических средств в распознавании лирического произведения. Доказывается, что экспрессивность и эстетическое начало поэзии как вида художественного творчества предопределяют эмотивность всех ее компонентов. В основу теории эмотивности поэтического произведения, вобравшей понятия традиционной поэтики и стиховедения, положен принцип раскрытия поэтической эмоции в тексте в трех плоскостях: содержания, выражения и изображения. Стилистическая дифференциация эмотивных средств обусловлена формальным выражением их на всех уровнях языкового употребления — фонологическом, морфологическом, лексико-семантическом, фразеологическом, синтаксическом уровнях структурных моделей произведений. По результатам изучения разных сторон проявления авторской эмоциональности в поэтическом тексте планируется разработка литературоведческой теории поэтической эмоции и её описание в исторической перспективе

Метафара ў беларускай мове: на матэрыяле субстантываў

У манаграфіі на аснове мастацкіх і публіцыстычных твораў звыш 600 пісьменнікаў XIX — ХХІ ст. ст. праведзена комплекснае даследаванне субстантыўных метафар, якія выяўлены ў 14 тысячах кантэкставых сітуацыях. Вызначаны асноўныя заканамернасці метафарызацыі і кірункі сэнсавага развіцця метафарычных субстантываў; распрацавана агульная класіфікацыя метафар у адпаведнасці з характарам суаднесенасці зыходнага і рэцыпіентнага ЛСВ і іх агульнай сэнсавай скіраванасці; ахарактарызаваны асноўныя тыпы метафарычных структур (структурна-функцыянальных мадэляў) і асаблівасці іх выяўлення ў мове і маўленні; акрэслены семантычныя палі (сферы), кампаненты якіх паслужылі базай для ўтварэння субстантыўных метафар