W kwestii odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa na podstawie ustawy z 20 stycznia 2011 r.

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku – kontynuacja, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy BIBL/SP/0040/2023/01.Uniwersytet w Białymstoku41542

O językowym obrazie świata w wybranych pojęciach z zakresu prawa spadkowego w języku niemieckim i polskim

Śmierć, stosunki majątkowe (w szczególności prawo własności) i chęć przekazania majątku na wypadek śmierci wybranym przez siebie osobom jako elementy rzeczywistości pozajęzykowej skłaniają człowieka do działania językowego w postaci sporządzenia testamentu wyrażonego niezależnie od formy testamentu za pomocą takiego języka, którego forma jest regulowana i porządkowana – przynajmniej do pewnego stopnia – przez prawodawcę przy użyciu języka prawnego. Prawo determinuje zatem język testamentu w takim zakresie, jaki jest niezbędny do prawidłowego odtworzenia woli spadkodawcy i interpretacji złożonego przez niego oświadczenia woli. Wola testatora jest zawsze rekonstruowana głównie na podstawie testamentu będącego aktem językowym, bez którego nie może ona wywrzeć żadnych skutków prawnych. W artykule prezentowane są wyniki analizy językowej o nachyleniu kognitywnym wybranych pojęć z zakresu prawa spadkowego w języku niemieckim i polskim, której celem jest ustalenie stopnia ekwiwalencji terminów w obu językach, jak również ocena stopnia utrwalenia językowego obrazu świata w słowach z jednego lub drugiego kręgu językowego i kulturowego.The death, the proprietary relationships (especially right of ownership) and the will to devolve an estate to someone as the elements from the extra-linguistic reality move the people to use the language in form of the drawing up the testaments. These wills are always expressed through the agency of such language, whose form is regulated and arranged – at least to some degree – by a legislator using the legal language. The law determines then the language of the testament to that extent, which is necessary for right reconstruction of the testator’s will and for appropriate interpretation of his declaration. That will is always reconstructed on the basis of the testament, which is a speech act, without which the testator’s will cannot have any legal effects. In the paper hereunder there are presented the results of the language-cognitive analysis of the chosen terms from the inheritance law in the German and Polish language. The aim of the exploration is the showing of the terms’ equivalence in both languages, as well as the evaluation of the presence’s extent of the linguistic picture of the world in the words from both language and culture circles.Der Tod, die vermögensrechtlichen Beziehungen (insbesondere das Eigentumsrecht) sowie der Wille, den anderen, von sich selbst gewählten Personen sein Nachlassvermögen im Todesfalle zu übergeben, als Elemente der außersprachlichen Realität bewegen den Menschen zu einem sprachlichen Handeln, indem er ein Testament ausfertigt, das immer – unabhängig von der Testamentsform – mittels solch einer Sprache ausgedrückt wird, deren Wesen mindestens bis zu einem gewissen Maße vom Gesetzgeber mittels der Rechtssprache geregelt und geordnet wird. Das Recht determiniert also die Sprache des Testaments in einem solchen Grad, der für die richtige und wahrgetreue Wiedergabe des Willens von den Erblassern und für die Auslegung der Willenserklärung in Gestalt des Testaments nötig ist. Der Wille wird immer vor allem aus der im Testament gebrauchten Sprache rekonstruiert. Ohne Testament als Sprechakt kann der Wille des Testators keine Rechtsfolgen erzeugen. Im Beitrag werden die Ergebnisse der sprachlichen, kognitivistisch geprägten Untersuchung von den ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache dargestellt. Das Ziel der Analyse besteht darin, den Grad der Äquivalenz unter den Termini aus beiden Sprachen zu messen, sowie den Grad der Präsenz des sprachlichen Weltbildes in den Formulierungen aus den genannten Sprach- und Kulturkreisen zu schildern

Axiological and philosophical perspectives of distinguishing private law (against the back-ground of public law)

The article presents the philosophical concepts and axiological foundations that affect the understanding of the concept of private law and also justify the orderly distinction in the legal system between private and public law. In particular, the considerations contained in the following work answer the question of how universal philosophical and humanistic concepts, as well as principles and values such as human dignity and freedom, for example - influence the modern legislator and the understanding of private and public law. The authors also establish how philosophical and axiological criteria affect the relationship between private and public law, in particular, how such criteria, in the processes of interpretation and application of law, allow the construction of a coherent and complementary "legal order."Adam Doliwa: [email protected] Doliwa: [email protected] Doliwa - University of Białystok, PolandKatarzyna Doliwa - University of Białystok, PolandAristotle, Nicomachean Ethics. Retrieved from http://classics.mit.edu/Aristotle/nicomachaen.5.v.html.Bierć, A. (2012). Zarys prawa prywatnego. Część ogólna [An outline of private law. General part]. Wolters Kluwer.Brodecki, Z., & Kowalczyk, B. J. (2016). Podstawowe wartości jurysprudencji rzymskiej [The fundamental values of Roman jurisprudence]. Gdańskie Studia Prawnicze, 35, 101-117.Dajczak, W., Giaro, T., & Longchamps de Berier, F. (2012). Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego [Roman law. The foundations of private law]. PWN.Doliwa, A. (2012). Prawo cywilne - część ogólna [Civil law - general part]. C.H. Beck.Doliwa, K. (2014). Pozytywizm prawniczy a zasada słuszności [Legal positivism and the principle of equity. Białostockie Studia Prawnicze, 17, 89-98. https://doi.org/10.15290/bsp.2014.17.07.Duniewska, Z. (2010). In: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, (Eds.), System Prawa Administracyjnego, T. 1, Instytucje prawa administracyjnego [System of administrative law, vol. 1, Institutions of administrative law]. C.H. Beck.Fundowicz, S. (2000). Dychotomiczny podział prawa [Dichotomic division of law]. Samorząd Terytorialny, 1-2, 47-57.Grochowski, M. (2020). Słuszność a autonomia woli - uwagi o nieoczywistej relacji [Equity and autonomy of will - comments of the nonobvious relationship]. In J. Pisuliński &J. Zawadzka (Eds.), Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr [Axiology of civil law and civil-law protection of interests]. C.H. Beck.Hauser, R., Niewiadomski, Z., & Wróbel, A. (Eds.) (2010). System Prawa Administracyjnego, T. 1, Instytucje prawa administracyjnego [System of administrative law, vol. 1, Institutions of administrative law]. C.H. Beck.Kaczor, J. (2001). Zasada autonomii woli w świetle filozofii liberalnej [The principle of autonomy of will in the light of liberal philosophy]. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, 1-2, 1-25. Retrieved from: http://hdl.handle.net/10593/5208.Kordela, M. (2012). Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne [The principles of law. A legal theory study]. Wydawnictwo Naukowe UAM.Kupiszewski, H. (1988). Prawo rzymskie a współczesność [Roman law and the present times].Kuryłowicz, M. (2001). Prawo rzymskie jako fundament europejskiej kultury prawnej [Roman law as the foundation of European legal culture]. Zeszyty Prawnicze UKSW, 1, 9-25. from https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Zeszyty_Prawnicze/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s9-25/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s9-25.pdf.Łączkowski, W. (1999). Ustrojowe podstawy prawa publicznego [Systemic foundations of public law]. In S. Fundowicz (Ed.), Współczesne problemy prawa publicznego. Studia z Prawa Publicznego, t. 1. Wydawnictwo KUL.Langrod, J.S. (2003). Instytucje prawa administracyjnego: zarys części ogólnej [Institutions of administrative law: an outline of the general part]. Wolters Kluwer.Leszczyński, L. (2016). Zasady prawa - założenia podstawowe [The principles of law - basic assumptions]. Studia Iuridica Lublinensia, 1, 11-16. http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.11.Łętowska, E. (1999). Umowy – mitologia równości [Contracts - the myth of equality]. In S. Wronkowska & M. Zieliński, (Eds.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych [Sketches on the theory of law and detailed legal sciences]. Wydawnictwo Naukowe UAM.Machnikowski, P. (2010). Prawne instrumenty ochrony zaufania przy zawieraniu umowy [Legal instruments of protection of trust in concluding a contract]. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.Mojak, J. (2016). Ewolucja zasad współczesnego polskiego prawa cywilnego – zasada bezpieczeństwa obrotu [Evolution of the principles of the modern Polish civil law - the principle of security of transactions]. Studia Iuridica Lublinensia, 25(1), 147-159. http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.147.Nowacki, J. (1992). Prawo publiczne, prawo prywatne [Public law, private law]. Wydawnictwo UŚ.Peretiatkowicz, A. (1947). Podstawowe pojęcia prawa administracyjnego [Basic concepts of administrative law]. Księgarnia Wł. Wilak w Poznaniu.Prutis, S. (2010). Relacje pomiędzy cywilną a administracyjną metodą regulacji prawnej na przykładzie instytucji prawa rolnego [Relations between the civil and administrative methods of legal regulation using the example of institutions of agricultural law]. In P. Machnikowski & J. Gołaczyński, (Eds.), Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga Pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka [Contemporary problems of private law. A commemorative book in honor of Professor Edward Gniewek]. C.H. Beck.Prutis, S. (2014). Korzenie słuszności jako zasady wiodącej prawa prywatnego [The roots of equity as the leading principle of private law], Białostockie Studia Prawnicze, 17, 207-215. https://doi.org/10.15290/bsp.2014.17.17.Prutis, S. (2018). Instytucje podstawowe prawa prywatnego (w opozycji do regulacji prawa prywatnego) [Fundamental institutions of private law (as opposed to regulations of private law)]. Temida2.Radwanowicz, J. (2007). Istota i znaczenie pojęcia przymusu administracyjnego [The essence and meaning of the concept of administrative coercion]. In J. Zimmermann (Ed.), Koncepcja systemu prawa administracyjnego [The concept of the system of administrative law]. Wolters Kluwer.Radwański, Z. (1977). Teoria umów [Theory of contracts]. PWN.Radwański, Z. (1999). Uwagi ogólne o autonomii woli [General comments about autonomy]. In R. Sztyk (Ed.), II Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej. Referaty i opracowania [2nd Congress of the Notaries of the Republic of Poland. Papers and documents]. Wydawnictwo Stowarzyszenia Notariuszy Rejent.Radwański, Z. (2005). Pojęcie prawa cywilnego w świetle kodeksu cywilnego (uwagi de lege lata i de lege ferenda) [The concept of civil law in the light of the civil code (de lege lata and de lege ferenda comments)]. In Polskie prawo prywatne w dobie przemian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Młynarczykowi [Polish private law at the time of transformation. A jubilee book dedicated to Professor Jerzy Młynarczyk]. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.Radwański, Z., & Olejniczak, A. (2015). Prawo cywilne - część ogólna [Civil law - the general part]. C.H. Beck.Rajca, L. (2001). Gmina jako podmiot władzy publicznej i jako właściciel mienia [Commune as a subject of public authority and property owner]. CSSTiRL UW.Rot, H. (1976). Problem dychotomii prawa publicznego i prywatnego [The problem of the dichotomy between public and private law]. Przegląd Prawa i Administracji, AUWr, 7.Safjan, M. (2007). Pojęcie i funkcje zasad prawa prywatnego [The concept and functions of the principles of private law]. In A. Brzozowski, W. Kocot & K. Michałowska (Eds.), W kierunku europeizacji prawa prywatnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Rajskiemu [Towards Europeanization of private law. A commemorative book dedicated to Professor Jerzy Rajski]. C.H. Beck.Safjan, M. (Ed.) (2007). System Prawa Prywatnego, T. 1, Prawo cywilne – część ogólna [System of private law, vol. 1, civil law - general part]. C.H. Beck.St. Thomas Aquinas, Summa Theologica, Of Judgment. https://www.ccel.org/ccel/aquinas/summa/SS/SS060.html#SSQ60OUTP1.Stelmachowski, A. (1998). Zarys teorii prawa cywilnego [Outline of the theory of civil law]. PWN.Szlachta, B. (2008). Sprawiedliwość, prawo i uprawnienie w myśli św. Tomasza z Akwinu (zarys problematyki) [Justice, law, and right in the thought of St. Thomas Aquinas (outline of the problem)]. In P. Bartula & K. Haremska (Eds.), Teka Łagowskiego. Księga Jubileuszowa z okazji 70. urodzin Profesora Bronisława Łagowskiego. Księgarnia Akademicka.The Digest of Justinian, vol. 1 (1985). Alan Watson (Ed.). University of Pennsylvania Press.Wilejczyk, M. (2014). Zagadnienia etyczne części ogólnej prawa cywilnego [Ethical issues of the general part of civil law]. C.H. Beck.Włodyka, S. (1995). Problem struktury prawa [The problem of the structure of law]. Państwo i Prawo, 4.Wołodkiewicz, W. (1978). Rzymskie korzenie współczesnego prawa cywilnego [The Roman roots of the modern civil law]. WUW.Wołodkiewicz, W. (1987). Tradycja prawa rzymskiego we współczesnym prawie cywilnym [The tradition of Roman law in the modern civil law]. Palestra, 31(10-11), 66-85.Wronkowska, S. (2005). Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa [Fundamental concepts of law and jurisprudence]. ARS BONI ET AEQUI.Wronkowska, S., Zieliński, M., & Ziembiński, M. (1974). Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe [The principles of law. Fundamental issues], Wydawnictwo Prawnicze.Zajadło, J. (2019). Magiczny trójkąt: prawodawcy, sędziowie, profesorowie [Magic triangle: legislators, judges, and professors]. In Ł. Bojarski, K. Grajewski, J. Kremer, G. Ott & W. Żurek (Eds.), Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce [Constitution. Rule of law. Judiciary. The current problems of the third branch of government]. Wolters Kluwer.Zimmermann, M. (1964). Z zagadnień definicji prawa administracyjnego [Some issues related to the definition of administrative law]. AUWr, Prawo, 12.Żuławska, Cz. (1999). Zasady prawa gospodarczego prywatnego [Principles of private business law]. C.H. Beck.72495

Regulae Iuris: A Lasting and Universal Vehicle of Legal Knowledge

The article discusses the significance of Latin legal rules (regulae iuris, maximae iuris, dicta) for European legal culture. One of the areas explored by the authors is the relationship between the content of these rules and the language in which they were written down, i.e. Latin. Section one provides an overview of the origin, sources, and techniques of formulating legal rules by the jurisprudence of the ancient Roman state, with particular focus on the history of development of ius Romanum. After the dissolution of the Western Roman Empire (476 AD), the Church became the custodian of the values embedded in Roman law in Western Europe. Not only did she treasure precious scrolls containing ancient legal wisdom for the future generations but also implemented many Roman regulations in her internal legal system, as expressed in the paroemia Ecclesia vivit lege romana. This issue is addressed in section two. An important vehicle of disseminating the Roman legal thought, including its paroemias, was the Latin language. The ancient Romans contributed to its increasing circulation through rapid political expansion. Over time, Latin also elevated to the rank of the language of the Western Church. Because of that, it continued to prevail, also as a durable carrier of legal knowledge. This phenomenon isdiscussed in section three. The last section covers some facets of the use, application, and impact of Latin legal rules on modern legal science.Antoni Dębiński: [email protected] Pyter: [email protected] Skřejpek: [email protected] Dębiński – Professor at the Department of Roman Law at the Faculty of Law, Canon Law and Administration of the John Paul II Catholic University of Lublin, PolandMagdalena Pyter – Professor at the Department of Local Government Law and Administration Science at the Faculty of Law, Canon Law and Administration of the John Paul II Catholic University of Lublin, PolandMichal Skřejpek – Professor at the Faculty of Law of Charles University in Prague, Czech RepublicAntoni Dębiński - The John Paul II Catholic University of Lublin, PolandMagdalena Pyter - The John Paul II Catholic University of Lublin, PolandMichal Skřejpek - Charles University, Czech RepublicAlexandrowicz P., Kanonistyczne uzasadnienie swobody umów w zachodniej tradycji prawnej, Poznań 2020.Berman H.J., Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej, transl. S. Amsterdamski, Warsaw 1995.Biondi B., Il diritto romano cristiano, Giuffrè, vol. I, Milano 1952.Burczak K., Dębiński A., Jońca M., Łacińskie sentencje i powiedzenia prawnicze, ed. III, Warsaw 2018.Burczak K., Łacina trwałym nośnikiem myśli prawniczej, “Monitor Prawniczy” 2009, no. 4, pp. 186–189.Burczak K., Quinque compilationes antiquae przykładem systematyki oraz współpracy ustawodawcy, sądów i uniwersytetu, Lublin 2020.Dębiński A., Church and Roman Law, Lublin 2010.Dębiński A., Kościół i prawo rzymskie, ed. II, Lublin 2008.Dębiński A., Reguły prawne Bonifacego VIII. Źródła i znaczenie, (in:) M. Mikołajczyk (ed.) (et al.:), O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestopięciolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin, t. I, Białystok – Katowice 2010.Dębiński A., Rzymskie praw prywatne. Kompendium, Warsaw 2017.Dębiński A., Wiedza o prawie w ujęciu Izydora z Sewilli, “Studia Prawnicze KUL” 2020, no. 1(89) pp. 125–141.Dębiński A., Jońca M. (eds.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego. Podstawowe pojęcia, Warsaw 2016.Hermann M., O łacinie tylko dobrze. De lingua latina nil nisi bene. Język łaciński i grecko-łacińskie dziedzictwo kulturowe we współczesnej Europie, Crakow 2014.Izydor z Sewilii. O prawach, opracowanie A. Dębiński, M. Jońca, Lublin 2021.Jońca M., Rzymskie prawo karne. Instytucje, Lublin 2021.Jońca M., Prawo rzymskie. Marginalia, ed. II, Lublin 2015.Jońca M. (ed.), Leksykon rzymskiego prawa karnego. Podstawowe pojęcia, Warsaw 2022.Kacprzak A., Krzynówek J., Wołodkiewicz W., “Regulae iuris.” Łacińskie inskrypcje na kolumnach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, Warsaw 2006.Kaczmarkowski M., Historia języka łacińskiego od czasów najdawniejszych do dziś, “Vox Patrum” 1986, no. 11, pp. 477–504.Kaschaker P., Europa und das römische Recht, Munich/Berlin 1953.Korporowicz Ł., Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876–2009, Łódź 2016.Korporowicz Ł., Prawo rzymskie w wybranych orzeczeniach Izby Lordów w latach 1999–2009, “Z Dziejów Prawa” 2011, no. 4.Kosior W., Prawo rzymskie w orzecznictwie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych Ameryki,“Zeszyty Prawnicze” 2018, no. 1.Kupiszewski H., Prawo rzymskie a współczesność, Warsaw 1988.Leraczyk I., Rzymskie prawo karne. Bibliografia, Lublin 2021.Litewski W., Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001.Marzec Ł., Czy prawo rzymskie pokonało Kanał La Manche? “Krakowskie Studia z Dziejów Historii Państwa i Prawa” 2008, no. 2.Marzec Ł., Prawo rzymskie -składnik angielskiej doktryny i praktyki prawa narodów?, “Zeszyty Prawnicze” 2002, no. 2.Merzbacher F., Die Parömie «Legista sine canonibus parum valet, canonista sine legibus nihil», “Studia Gratiana” 1967, no. 13, p. 281.Mikołajczak A., Łacina w kulturze polskiej, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2005.Prutis S., “Korzenie” słuszności jako zasady wiodącej prawa prywatnego, “Białostockie Studia Prawnicze” 2014, no. 17.Pyter M., Miejsce dyscyplin historycznoprawnych w wykształceniu jurydycznym w okresie międzywojennym, “Roczniki Nauk Prawnych” 2004, no. 1, pp. 105–128.Pyter M., Oswald Balzer i lwowska szkoła historycznoprawna, Lublin 2010.Pyter M., Swoboda nauczania prawa na uniwersytetach galicyjskich na przełomie XIX i XX w., (in:) M. Pyter (ed.), Studia prawnicze a rzeczywistość zawodowa, Lublin 2009, pp. 31–45.Pyter M., Współpraca ośrodka lwowskiego i lubelskiego w zakresie nauczania prawa rzymskiego, (in:) A. Dębiński, M. Pyter, B. Czech-Jezierska (eds.), Nauki prawne pomiędzy tradycją a współczesnością. Prace dedykowane Profesorowi Longchamps de Berier w 70. rocznicę śmierci, Lublin 2011, pp. 139–165.Sacher A., Zasada nieretroaktywności prawa w prawie rzymskim i kanonicznym, Lublin 2021.Skřejpek M., Bibliographia iuris romani criminalis. Bibliography of Roman criminal law, Prague 2021.Skřejpek M., Lex et ius. Zákony a právo antického Říma, Plzeň 2018.Skřejpek M., Římskoprávní zásady v Koldínově díle “Práva městská království českého”, Všehrd 2010.Stein P., Regulae iuris: from juristic rules to legal maxims, Edinburgh 1966.Stroh W., Łacina umarła, niech żyje łacina! Mała historia wielkiego języka, trans. A. Arnd, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2013.Szczepankowska I., Język prawny I Rzeczypospolitej w “Zbiorze praw sądowych” Andrzeja Zamoyskiego, Białystok 2004.Wyrwińska K., Prawo rzymskie kluczem do zrozumienia dziedzictwa prawnego Europy. Uwagi na marginesie europejskich tendencji do harmonizacji prawa prywatnego, (in:) W. Uruszczak, P. Święcicka, A. Kramer (eds.), Leges sapere. Studia i szkice dedykowane profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, Kraków 2008, pp. 697–706.274496

Geneza i znaczenie Kodeksu Prawa Prywatnego Kantonu Zurychu dla kodyfikacji prawa prywatnego w Szwajcarii na przykładzie prawa spadkowego

The Code of Private Law in the Canton of Zurich (Privatrechtliches Gesetzbuch für den Kanton Zürich – PGB) is described as the perfect model for the Swiss Civil Code in the literature devoted to the subject matter of codification of private law in the Swiss Confederation. It was the first modern civil code in Switzerland which was imbued with German tradition and legal culture. At the same time, it represented a high level of scientific sophistication. The Code of Private Law in the Canton of Zurich proved the vitality of German law in Switzerland. Moreover, its stable foundations in the national spirit resultedin a high level of social acceptance for the legal solutions included within. However, the question remains to what extent one can determine the influence of the Code of Private Law in the Canton of Zurich on the project and on the final shape of the Swiss Civil Code (ZGB). Also the question is to what extent one should treat these codes as independent works, even though they were created on the basis of the same initial assumptions. Theinfluence of The Code of Private Law in the Canton of Zurich on the Swiss Civil Code most completely depicts the inheritance law. Firstly, it directly interferes with the personal sphere of a citizen’s life and, consequently, it has to be rooted in the national culture and tradition in order to be effective. Secondly, it is the part of law which was the most diversified regulatory area in Switzerland in the period prior to the unification. The description of the Code of Private Law in the Canton of Zurich as “the perfect model” for the Swiss Civil Code is accurate. However, it is the author’s opinion that thisstatement is an exaggeration. The basic connection between the Code of Private Law in the Canton of Zurich and the Swiss Civil Code is expressed in the method of conducting the preparatory work for the codification work. It is also expressed by the adopted method of selection of the source material which was to serve as demonstrative material in the unification work. However, there is no evidence which would attest that the Swiss Civil Code’s contents were based on the regulations found in the Code of Private Law in the Canton of Zurich. The close relationship of both laws is expressed not in the contents but rather in the ideological assumptions of the conducted codification works

Współczesne filozoficzne spory o ugruntowanie praw człowieka

W interdyscyplinarną debatę nad problem praw człowieka, która jeszcze do niedawna toczyła się przede wszystkim w środowiskach naukowych, coraz częściej włączają się media masowe, które wielokrotnie w sposób powierzchowny – niejednokrotnie zatracając granicę pomiędzy faktem a opinią, czy pomijając płaszczyzny i poziomy dyskusji – informują nas o złamaniu kolejnego prawa w stosunku do indywiduum X czy społeczności Y. Do burzliwe-go strumienia informacji o prawdziwym czy rzekomym łamaniu praw człowieka włącza się także w coraz bardziej istotny sposób Internet. Prawa ludzkie stanowią także kryterium oceny politycznej oraz etycznej (m.in. pod-czas oceny współczesnych systemów politycznych), pozostają również ważną przesłanką w dyskusjach na temat miejsca religii w świecie, roli współczesnej kultury (szczególnie tej preferującej inny system wartości niż Zachodni), roli i zakresu kompetencji władzy, czy na temat samego człowieka

Utylitaryzm jako źródło zasad współczesnej polityki handlowej USA i UE: Analiza stanowisk negocjacyjnych na forum WTO

Haliżak, Edwar

Historia filozofii prawa w retrospektywie prawa natury

Ambrosetti G.: Diritto naturale cristiano. Profili di metodo, di storia e di teoria, Roma 1970.Aquilanti F.: Filosofia del diritto, Roma 1916Bautro E.: Wstęp do dziejów filozofii prawa i państwa, Lwów 1936.Bill A.: La morale et la loi dans la philospohie antique, Strasbourg 1929.Borucka Arctowa M : Prawo natury jako ideologia antyfeudalna, Warszawa 1957.Brown B.: F.: The Natural Law Reader, New York 1960.Caims H.: Legal Philosophy from Plato to Hegel, Baltimore 1950.Charmant J.: La renaisance du droit naturel, Paris 1919.Chroust A.H.: The Philosphy of Law from St. Augustine to St. Thomas Aquinas, Notre Dame 1956.David P.: Osnownyje prawowyje sistiemy sowriemiennosti, Moskwa 1967.Del Vecchio G.: Lezioni de la filosofia del diritto, Roma 1930.Eikema H.H.J. van: Major Trends in the Bistory of Legal Philosophy, Amsterdam 1979.Emge C.A.: Geschichte der Rechtsphilosophie, 1931.Eterovich F.H.: Aproaches to Natural Law from Plato to Kant, New York 1972.Filozofia prawa a tworzenie i stanowienie prawa, Katowice 1992.Flückiger F.: Geschichte des Naturrechts, Zollikon-Zürich 1954.Friedrich C.J.: The Philosophy of Law in Historical Perspective, Chicago 1958.Gautiérrez G.I.: Ius naturae, Valladolid 1954.Haines C.G.: The Revival of Natural Law Concepts, Cambridge 1930.Jarra E.: Historia filozofii prawa, Warszawa 1923.Kohler J.: Lehrbuch der Rechtsphilosophie, 1923.Krąpiec M.A.: Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1975.Lande J.: Historia filozofii prawa, Kraków 1931.Lang W., Wróblewski J.: Współczesna filozofia i teoria prawa w USA, Warszawa 1986.Luno Pena E.: Historia de la filosofia del derecho, Barcelona 1955.Münzel K. : Recht und Gerechtigkeit, München 1965.Martyniak Cz.: Filozofia prawa, Lwów 1939.Montemayor G. de: Storia del diritto naturale, Milana 1911.Mycielski A.: Historia filozofii prawa, Wrocław 1947.Nowotny J.: Historia filozofii prawa, Lwów 1932.Opałek K., Wróblewski J.: Współczesna teoria i socjologia prawa w Stanach Zjednoczonych, Warszawa 1963.Piwowarczyk J.: Katolicka etyka społeczna, Londyn 1960.Pound R. Interpretations of Legat History, Cambridge Mass. 1967.Radbruch G.: Rechtsphilosophie, Stuttgart 1956.Reinhold J.: W poszukiwaniu słusznego prawa, Kraków 1911.Rommen H.: Die ewige Wiederkehr des Naturrechts, München 1936.Rommen H.: The Natural Law, London 1948.Sauter J.: Rechtswissenschaft und Rechtsphilosophie, Wien 1936.Schelauske H.D. : Naturrechtsdiskussion in Deutschland 1945-1965, Köln 1968.Seidler G.L.: Doktryny prawne imperializmu, wyd. III Lublin 1979.Sertillanges A.D.: La philosophie des lais, Paris 1946.Siches L.: Panorama del pensamiento juridico el sigla XX, Mexico 1963.Stammler R.: Lehrbuch der Rechtsphilosophie, Berlin 1922.Strauss L.: Prawo naturalne w świetle historii, Warszawa 1969.Strzeszewski Cz.: Ewolucja katolickiej nauki społecznej, Warszawa 1978.Szyszkowska M.: Neokantyzm. Filozofia społeczna wraz z filozofią prawa natury o zmiennej treści, Warszawa 1970.Szyszkowska M.: Teorie prawa natury XX wieku w Polsce, Warszawa 1982.Tokarczyk R.A.: Prawa wierne naturze, Lublin 1981Tokarczyk R.A.: Wykłady z filozofii prawa, Lublin 1994.Tokarczyk R.A.: Filozofia prawa. W perspektywie prawa natury, wyd. V, Białystok 1998.Verdross A.: Statisches und dynamisches Naturrecht, Freiburg 1971.Villey M.: Leçon d 'historie de la philosophie du droit, Paris 1957.Waśkiewicz H.: Historia filozofii prawa, Lublin 1960.Welzel H.: Naturrecht und materiale Gerechtigkeit, Göttingen 1962.Wolff E.: Grosse Rechtsdenker der deutschen Geistesgeschichte, Tübingen 1963.Wright B.F.: American lnterpretations of Natural Law, Cambridge Mass. 1931

Utylitaryzm jako źródło zasad współczesnej polityki handlowej USA i UE: Analiza stanowisk negocjacyjnych na forum WTO

Celem pracy jest objaśnienie i odnalezienie odpowiedzi na pytania dotyczące przyczyn niepowodzeń rundy multilateralnych negocjacji handlowych (z Doha) w ramach Światowej Organizacji Handlu. Przedmiotem zainteresowania jest nie tylko sama runda, ale również cały proces liberalizacji. W celu wyjaśnienia badanych zjawisk zastosowano wielorakie odwołanie się do dorobku Johna Stuarta Milla, a w szczególności utylitaryzmu, przyjętego jako koncepcję analityczną, w kategoriach której podjęto próbę objaśnienia istoty egoizmu państw, głównego źródła niepowodzeń w multilateralnych negocjacjach handlowych. Aby osiągnąć założony cel dokonano analizy stanowisk negocjacyjnych dwóch największych uczestników negocjacji: UE i USA, odwołując się przy tym do historycznego dorobku z zakresu filozofii, ekonomii, nauki o stosunkach międzynarodowych, nauk politycznych ze szczególnym uwzględnieniem kategorii utylitarnych. Materiał badawczy obejmujący wydarzenia bieżące został więc ujęty w perspektywie historycznej, co służyć ma pełniejszemu wyjaśnianiu współczesnych zjawisk i procesów

Chrześcijaństwo i Europa wobec sekularyzacji: Religia w niemieckiej myśli politycznej XX wieku

Niniejsza książka zbiera prace kilkunastu polskich i zagranicznych autorów reprezentujących kilka dyscyplin (nauki o polityce, filozofię, historia, prawo), którzy omawiają na poszczególnych przypadkach długą, zniuansową debatę jaka przetoczyła się na gruncie myśli niemieckiej w sprawie religii i polityki. Debata ta, warto dodać, nie była etnocentryczna, a poprzez wpływ historyczny, duchowy i polityczny Niemiec, jej uczestnicy, jak i poszczególne idee, rozniosły się po całym świecie Zachodu. Autorzy zdecydowali się pisać o niemieckiej myśli politycznej, ponieważ w porównaniu do myśli jakiegokolwiek innego narodu europejskiego, właśnie myśl niemiecka była w sposób szczególny doświadczona za sprawą sekularyzacji – i to być może już od swego początku.Niniejsza książka zbiera prace kilkunastu polskich i zagranicznych autorów reprezentujących kilka dyscyplin (nauki o polityce, filozofię, historia, prawo), którzy omawiają na poszczególnych przypadkach długą, zniuansową debatę jaka przetoczyła się na gruncie myśli niemieckiej w sprawie religii i polityki. Debata ta, warto dodać, nie była etnocentryczna, a poprzez wpływ historyczny, duchowy i polityczny Niemiec, jej uczestnicy, jak i poszczególne idee, rozniosły się po całym świecie Zachodu. Autorzy zdecydowali się pisać o niemieckiej myśli politycznej, ponieważ w porównaniu do myśli jakiegokolwiek innego narodu europejskiego, właśnie myśl niemiecka była w sposób szczególny doświadczona za sprawą sekularyzacji – i to być może już od swego początku