De Ethiopische revolutie door Nederlandse ogen. Een archiefonderzoek naar de Nederlands-Ethiopische betrekkingen tijdens het kabinet-Den Uyl 1973-1977

Abstract

Dit is een deel van de inleiding: Deze scriptie beschrijft en analyseert het handelen van de Nederlandse regering, de Tweede Kamer en bovenal de Nederlandse ambassadeur in Addis Abeba met betrekking tot de ont-wikkelingen in Ethiopië in de jaren rond de revolutie van 1974. Deze scriptie is gebaseerd op een archiefonderzoek met als hoofdbron de archieven van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Maar ook de handelingen van de Staten-Generaal en de notulen van de ministerraad zijn voor dit onderzoek uitgespit. Daarnaast wordt een beeld geschetst van de aandacht die er in de Nederlandse media was voor de ontwikkelingen in Ethiopië. Ten slotte worden drie vraaggesprekken met verschillende betrokkenen, een oud-ambassadeur, een voormalige tweede man op de ambassade in Addis Abeba en een oud-missionaris, als bron opgevoerd. Alle drie hebben de Ethiopische revolutie in levende lijve meegemaakt en vertel-den hier bevlogen over. Van de 85 aangevraagde dossiers uit het archief van BZ waren twee dossiers kwijt en werd er voor één geen toegang gegeven, wegens betrokkenheid van de Ne-derlandse Koninklijke familie. De kern van de scriptie is opgedeeld in twee delen. In het eerste deel wordt een historische context gegeven in drie hoofdstukken die respectievelijk gaan over de Nederlandse buiten-landse politiek, de moderne geschiedenis van Ethiopië en de bilaterale betrekkingen tussen Nederland en Ethiopië voor 1973. In het tweede deel wordt in acht hoofdstukken op chrono-logische wijze het handelen van de verschillende betrokken Nederlandse personen en instan-ties beschreven. Hierbij wordt met extra aandacht naar een aantal zaken gekeken. Hoe was de samenwerking tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en de ambassadeur in Ethiopië? Van welke in-ternationale overlegstructuren werd gebruik gemaakt, speelde de EEG en het bondgenoot-schap met de VS hierin een rol? Wat was de invloed van de revolutie op de Nederlandse be-langen in Ethiopië? Hoe ging Nederland om met situaties waarin Nederlandse belangen ge-schaad werden? Hoe werd er door de ambassadeur en de minister van Buitenlandse Zaken geoordeeld over de revolutie die geleidelijk aan gewelddadiger vormen aannam? Was er een breekpunt waarop Nederland het vertrouwen verloor in de goede bedoelingen van de militai-ren en wat betekende dit voor de diplomatieke houding van Nederland? Wat volgt is een voorbeeld van hoe Nederland diplomatie bedreef met een Afrikaans land in crisis. Het is ook een kennismaking met de personen die hierin een hoofdrol speelden, met name de twee ambassadeurs: Van Suchtelen tot 1976, Carsten daarna. Maar voor specifiek ingegaan wordt op de jaren rond het Ethiopische crisisjaar 1974, volgt hieronder eerst een uiteenzetting van de historische context