Prekarność i gender: Co ma z tym wspólnego miłość?

This article examines the concept of precarity from a feminist perspective, focused on love and affective labour, critically addressing the gender inequalities of neoliberal capitalism. The romantic, heterosexual model of love, typical for modern Western societies, has been dismantled and criticized in various ways, leading to contradictory solutions, which include its annihilation, sublation and modification, as well as (rather conservative) efforts to preserve it. However, love – in its different versions, both as theory and in practice – still provides models and solutions, not only for the neoliberal labour market and new forms of exploitation and expropria- tion of care and affective labour, but also for revolutionary ideas and transformations, among both feminists and Marxi- sts. It thus requires a theory focusing on the sublation, rather than annihilation, of love’s past models. In my article I build such a perspective, signalling its potential for resistance and models for revolution in the times of neoliberal capitalism.Niniejszy artykuł analizuje pojęcie prekarności z perspektywy filozoficznej,  skupiając się na miłości i pracy afektywnej oraz odnosząc się przy tym krytycznie  do nierówności genderowych w neoliberalnym kapitalizmie. Romantyczny, heteroseksualny model miłości, cechujący współczesne społeczeństwa zachodnie, był na  wiele sposobów rozmontowywany i poddawany krytyce, co doprowadziło do sprzecznych rozstrzygnięć – zniszczenia, zniesienia, wytworzenia się jego wariantów czy  (raczej konserwatywnych) prób jego zachowania. Jednak miłość, w jej różnych  postaciach, zarówno jako teoria, jak i praktyka, wciąż dostarcza modeli i rozwiązań  nie tylko neoliberalnemu rynkowi pracy i nowym formom wyzysku i wywłaszczania opieki i pracy afektywnej, ale także rewolucyjnym ideom i przemianom, zarówno  wśród feministek i marksistek. Miłość wymaga zatem teorii skupiającej się raczej na  zniesieniu, a nie unicestwieniu poprzednich modeli miłości. W swoim artykule  konstruuję taką perspektywę, ukazując jej potencjał jako model oporu i rewolucji  na czasy neoliberalnego kapitalizmu

Rynek żywi się śmiercią: Endokolonizacyjna logika momentu faszystowskiego

This article poses the question of whether what we are witnessing today can be properly described as “fascistic.” It argues that it can if we understand fascism as an attack on liberal-democracy resulting from the now chronic (rather than acute) crisis of capitalism. Like the fascism of the twentieth century, this entails an endocolonizing logic that nonetheless relinquishes its claim on a future increasingly imperilled by the nature of the Covid-19 pandemic in the context of the impending climate emergency.Artykuł stawia pytanie o to, czy obserwowane obecnie procesy mogą być określone jako faszystowskie. Przedstawiona argumentacja wskazuje, że tak – jeśli rozumiemy faszyzm jako atak na liberalną demokrację, wynikający z chronicznego raczej (niż nagłego) kryzysu kapitalizmu. Tak jak w XX-wiecznym faszyzmie, obejmuje on kolonizację ciał, która jednak zrzeka się roszczeń do przyszłości w obliczu pandemii Covid-19 i w kontekście wyzwania klimatycznego

Przerwać zaklęty krąg porażek: To, co wspólne i praktyka rewolucyjna w czasach pandemii

To celebrate the 10th anniversary of Praktyka Teoretyczna journal, we have invited our long-lasting collaborators and comrades to reflect once again on the concept of the com-mon and it’s possible futures by posing the following questions: a) what is the most important aspect of the current struggles for the common?; b) what are the biggest challenges for the commonist politics of the future?; and c) where in the ongoing struggles do you see a potential for scaling-up and spreading organisation based on the com-mon? In her reply, Angela Dimitrakaki reflects on possible means of transition to the common as a radically different socio-economic paradigm.Z okazji 10 urodzin Praktyki Teoretycznej zaprosiliśmy naszych wieloletnich współpracowników i towarzyszy do wspólnego rozważenia przyszłości tego, co wspólne. Poprosiliśmy ich o zmierzenie się z następującymi pytaniami: a) co jest najważniejszym aspektem współczesnych walk o to, co wspólne?; b) jakie największe wyzwania stoją w przyszłości przed polityką tego, co wspólne?; c) gdzie w ramach toczonych walk wiedziecie potencjał na rozwijanie i poszerzanie organizacji opartej na tym, co wspólne? Mierząc się z powyższymi pytaniami Angela Dimitrakaki rozważa możliwości przejścia do porządku opartym na tym, co wspólne, rozumianego jako radykalnie różnym paradygmacie organizacji życia społeczno-gospodarczego

„Język to sznur pod dzwon”. Krytycznoliteracka próba (re)konstrukcji tożsamości pokoleniowej polskiej poezji najmłodszej

The article presents a selected formative projects of polish poetry after 1989—especially contemporary engaged poetry—that have been frequently discussed so far. The author connects the term ‘generation’ with identity issues, however—contrary to Kazimierz Wyka—he does not understand it as an effect of generational experience, but rather as a part of an identity project. The author claims that the contemporary poets’ generations should be considered in the terms of conventionality, therefore the aim is to link an individual biography up to a broader context of a community’s biography. Moreover it stems from an idea of collective socio-political engagement. The ‘generation’ understood this way is no longer just a term of literary history, but on the contrary—a relevant interpretative tool.W artykule krótko zaprezentowano kilka najszerzej dyskutowanych inicjatyw formacyjnych w poezji polskiej po roku 1989, ze szczególnym uwzględnieniem najnowszej poezji zaangażowanej. Autor wiąże pojęcie „pokolenie” z problematyką tożsamości, ale w przeciwieństwie do tradycyjnego ujęcia Kazimierza Wyki rozumie ją nie tyle jako efekt doświadczenia generacyjnego, ale przede wszystkim jako element projektu tożsamościowego. Stawia tezę, że pokoleniowość poetek i poetów współczesnych należy rozumieć w kategoriach konwencji, mającej na celu wpisanie biografii jednostek w szerszy kontekst biografii wspólnotowej, a także będącej programem kolektywnego zaangażowania w życie społeczne i polityczne. Tak rozumiane pojęcie „pokolenie” przestaje być wyłącznie historycznoliteracką etykietą i stanowić może istotną kategorię analityczną

Komentarz na temat tekstu Martina Müllera „W poszukiwaniu globalnego wschodu: myślenie między północą a południem”

The text starts with a supportive opinion on the concept of the Global East, evaluating it as a convincing and useful tool for the development of critical studies on the so-called post-communist or the second world in a wider global perspective. In the remaining comments, several reasons for possible problems with the broader implementation of the proposed concept are discussed. They include both the resistance which it could encounter in Central and Eastern Europe, and broader, structural reasons why introducing it as a frame parallel to the Global South paradigm may be problematic. Among the examples of similar issues with new theoretical projects, the experience of the complex and not always enthusiastic reception of the post-colonial theory in Poland is briefly discussed.W pierwszej części tekstu przedstawiono wspierającą opinię o koncepcji „Globalnego wschodu” Martina Müllera jako przekonującej propozycji użytecznego narzędzia rozwoju studiów krytycznych nad tzw. światem post-komunistycznym czy też dawnym drugim światem w perspektywie globalnej. W pozostałej części komentarza wymieniono jednak szereg powodów dla których wdrożenie danej koncepcji napotkać może poważne bariery. Należą do nich po pierwsze możliwy opór w krajach Europy Środkowej i Wschodniej oraz szersze przyczyny strukturalne ze względu na które wprowadzenie do międzynarodowego obiegu koncepcji równoległej do „Globalnego południa” może być problematyczne. Wśród omówionych krótko podobnych problemów z prowadzeniem nowych koncepcji teoretycznych przedyskutowano doświadczenia złożonej i nie zawsze entuzjastycznej recepcji teorii post-kolonialnej w Polsce

Udawaj, aż stanie się to prawdą: Problemy z kategorią globalnego wschodu

The article engages in a discussion with Martin Müller’s article In Search of a Global East through the categories of class and class distinction. While recognizing the potential political value of the “Global East” project, the author questions the ideological mechanisms which naturalize the stereotype of “Eastness as forsakenness.” As she points out, one of the effects of the “political and epistemological pro-ject” of the North–South divide (as well as stereotypical categorizations of the East) is obscuring the internal class dynamics of Northern, Southern and Eastern societies. In contrast, introducing class analysis – which includes exami-ning such practices as producing and buying counterfeits of original, luxury-brand commodities – allows us to uncover similar patterns of class distinction and reproduction across global capitalist societies of the North, South and East, and perhaps also to forge solidarities amongst classes which are regularly oppressed by the dominant global capitalist order.Artykuł podejmuje dyskusję z tekstem Martina Müllera, wprowadzając do namysłu nad pojęciem „globalnego wschodu” kategorię klasy i dystynkcji klasowej. Uznając potencjał polityczny projektu proponowanego przez Müllera, autorka podważa – częściowo powtórzone w jego artykule – ideologiczne mechanizmy naturalizujące stereotyp „Wschodu jako poczucia opuszczenia” (Eastness as forsakenness). Autorka zwraca uwagę, że jednym z efektów „politycznego i epistemologicznego projektu” podziału na Globalną Północ i Południe (oraz stereotypowych ujęć Wschodu) jest zaciemnianie podziałów klasowych wewnątrz północnych, południowych i wschodnich społeczeństw. Wprowadzenie analizy klasowej – uwzględniającej również takie jak praktyki kupowania i produkowania podróbek luksusowych marek – pozwala odkryć podobne wzory klasowej dystynkcji oraz reprodukcji klasowych hierarchii społeczeństw globalnego kapitalizmu. Może również pozwolić na zadzierzgnięcie opartych na solidarności relacji pomiędzy klasami regularnie prześladowanymi przez dominujący porządek globalnego kapitalizmu

“Prawa wyborcze kobiet osłabiłyby stabilną podstawę, na której opiera się rząd demokratyczny” ‒ brytyjscy demokratyczni antysufrażyści (1904‒1914)

From 1904 to 1914, the British debate on women’s suffrage was at its height. Suffragism has been the subject of numerous studies, however, few have paid attention to its opponent, “antisuffragism”. This article focuses on antisuffragists’ speeches, pamphlets and books to examine their uses of “democracy” and grasp the conceptual struggles at play. Most “Antis” painted women’s suffrage as a step towards a degenerate democratic society. However, more surprisingly, some also mobilised the democratic vocabulary positively, as a reason to disallow women the vote. Several authors considered that “democracy” rested on the capacity of the majority to impose its decisions through physical force–thus rendering a government elected by women impotent. Politicians also opposed granting women suffrage on a censorial basis since it went against the “democratic spirit of the time”. These findings demonstrate the increased importance of “democracy” in Britain and how a “conservative subversion” of the concept was attempted.Między 1904 a 1914 rokiem brytyjska debata na temat prawa wyborczego kobiet osiągnęła szczyt intensywności. Tymczasem, choć sufrażyzm był jak dotąd przedmiotem licznych badań, niewiele uwagi poświęcono przeciwnikom praw wyborczych kobiet ‒ antysufrażystom. Artykuł koncentruje się na przemówieniach, broszurach i książkach, publikowanych przez antysufrażystów, i ma na celu prześledzenie ich intelektualnych zmagań z pojęciem demokracji. Jak się okazuje, większość z nich przedstawiała nadanie kobietom praw wyborczych jako krok w kierunku degeneracji społeczeństwa demokratycznego. Jednak, co bardziej zaskakujące, niektórzy antysufrażyści używali również demokratycznego języka w sposób pozytywny, wskazując za jego pomocą powody, dla których kobiety nie powinny głosować. Kilku z analizowanych w tekście autorów uważało, że „demokracja” opiera się na zdolności do narzucania woli większości siłą, co czyniłoby bezsilnymi rządy, wybrane przez kobiety. Sprzeciwiano się również sufrażyzmowi dlatego, że był on postrzegany jako nurt, rozwijający się wbrew “demokratycznemu duchowi” tamtych czasów. Poszczególne przykłady, zgromadzone w tekście, wskazują na rosnące znaczenie pojęcia demokracji w Wielkiej Brytanii w początkach XX wieku, oraz odkrywają próby zdefiniowania go jako kategorii konserwatywnej

Planować w skali planetarnej

The purpose of this paper is to introduce the theory and practice of Benjamin Bratton. His statement that “we look out into space, and from space back down to Earth to orient what planetarity should mean” indicate a two key aspects of his thought, which I discuss along with their political consequences. The first one is the recognition of planetary-scale computation as the condition for the possibility of phenomena such as climate catastrophe. The second one is the analysis of the planetary-scale means of production and the spaces of sovereignty they create. To achieve this, Bratton constructs a model of The Stack. Thinking about the future of politics, he speculates about two possible scenarios: neofeudalism and neocommunism. Inspired by his work, I formulate two necessary conditions of the rational politics of the future: the reorientation of planetary-scale computation to other purposes than a profit, and the rescaling of planning in both time and space. Elaborating on the first results of The Terraforming programme enables us to glimpse the possibility of an egalitarian and universal future through concrete projects.Celem tego artykułu jest wprowadzenie do teorii i praktyki projektowej Benjamina Brattona. Jego słowa, że „patrzymy w przestrzeń kosmiczną i z niej z powrotem na Ziemię, żeby zrozumieć co powinna znaczyć planetarność”, wskazują na dwa kluczowe aspekty jego myśli, które omówię wraz z ich politycznymi konsekwencjami. Pierwszy polega na rozpoznaniu roli aparatów obliczeniowych jako warunku możliwości takich zjawisk jak kryzys klimatyczny. Drugi polega na opisie planetarnych środków produkcji oraz wytwarzanych przez nie przestrzeni suwerenności w ramach koncepcji Stosu. Rozważając politykę przyszłości, Bratton wyróżnia neokomunizm oraz neofeudalizm jako prawdopodobne scenariusze. Inspirując się jego myślą, formułuję dwa warunki konieczne racjonalnej polityki przyszłości: reorientację planetarnych aparatów obliczeniowych ku innym celom niż zysk i przeskalowanie planowania zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Omówienie pierwszych wyników programu badawczego The Terraforming pozwoli zobaczyć przez konkretne wizje działań w skali planetarnej możliwości egalitarnej i uniwersalnej polityczności

Wspólnotowy feminizm w Ameryce Łacińskiej

To celebrate the 10th anniversary of Praktyka Teoretyczna journal, we have invited our long-lasting collaborators and comrades to reflect once again on the concept of the common and its possible futures by posing the following questions: a) what is the most important aspect of the current struggles for the common?; b) what are the biggest challenges for the commonist politics of the future?; and c) where in the ongoing struggles do you see a potential for scaling-up and spreading organisation based on the common? In his reply, Luis Martinez Andrade situates his answer in the Latin American context by drawing our attention to the contemporary struggles of communitarian feminists and indigenous movements.Z okazji 10 urodzin Praktyki Teoretycznej zaprosiliśmy naszych wieloletnich współpracowników i towarzyszy do wspólnego rozważenia przyszłości tego, co wspólne. Poprosiliśmy ich o zmierzenie się z następującymi pytaniami: a) co jest najważniejszym aspektem współczesnych walk o to, co wspólne?; b) jakie największe wyzwania stoją w przyszłości przed polityką tego, co wspólne?; c) gdzie w ramach toczonych walk wiedziecie potencjał na rozwijanie i poszerzanie organizacji opartej na tym, co wspólne? Luis Martinez Andrade umieszcza swoją odpowiedź na powyższe pytania w kontekście Ameryki Łacińskiej, zwracając uwagę na współczesne walki ruchów feministycznych i rdzennej ludności

Wyobrażając sobie miejską Polskę. Rewolucja i rekonceptualizacja społeczeństwa miejskiego w Królestwie Polskim (1905‒1914)

The aim of this article is to analyze how the concept of mieszczaństwo was redefined in Polish political discourse between 1905 and 1914 in conjunction with concepts of intelligentsia and bourgeoisie. My hypothesis is that before the Great War, in a time of powerful social and political revolutions that took place on the streets of Warsaw, Łódź and other cities, new ways of conceptualizing the urban society emerged. I shall discuss the circumstances that led to the forming of the concept of the Polish mieszczaństwo during the debate about the urban self-government in the Kingdom of Poland after the 1905 Revolution. As the city itself became the subject of political competition, and the right to govern the city became a demand of the Polish public opinion. For National Democratic Party it was an excellent occasion to expand anti-Semitic rhetoric and promote the idea of the Polonization of cities as a long-term goal. However, I argue that this rhetoric would not find public response if the intelligentsia itself would not redefined its attitude to other groups of urban dwellers. The mieszczaństwo, which had no political meaning previously, became the main factor of the imagined modernization of Poland. Despite the price of the ethnic conflict it became obvious that Poland had to be urbanized to be modernized.Celem artykułu jest analiza zmiany znaczenia pojęcia „mieszczaństwo” (w powiązaniu z takimi kategoriami, jak inteligencja czy burżuazja) w polskim dyskursie politycznym w latach 1905–1914. Hipoteza autora jest taka, że przed Wielką Wojną, w czasach rewolucji społeczno-politycznej, której areną były ulice Warszawy, Łodzi i innych miast, pojawiły się nowe sposoby konceptualizacji społeczeństwa miejskiego. Tekst omawia zatem okoliczności, które doprowadziły do uformowania się sposobów rozumienia mieszczaństwa w ramach szerszej debaty na temat samorządu miejskiego w Królestwie Polskim po rewolucji 1905 roku. Z uwagi na fakt, że w interesującym autora okresie samo miasto stało się przedmiotem rywalizacji politycznej, postulat prawa do rządzenia miastem był głośno formułowany w przestrzeni polskiej debaty publicznej. Dla narodowej demokracji była to doskonała okazja dla szerzenia retoryki antysemickiej i propagowania idei polonizacji miast jako celu długofalowego. Autor twierdzi jednak, że retoryka ta nie znalazłaby posłuchu, gdyby sama inteligencja nie przedefiniowała swojego stosunku do poszczególnych grup mieszkańców miast. W ten sposób mieszczaństwo, które wcześniej nie miało większego znaczenia politycznego, stało się istotnym elementem postulowanej modernizacji Polski; choć ceną za to posunięcie było rozpalenie konfliktu etnicznego. Tym samym, dla protagonistów ówczesnych sporów stało się jasne, że Polska nowoczesnato Polska zurbanizowana