The ethics of compassion. Richard Rorty's philosophy in the context of the theory of culture

Abstract

Richard Rorty rzadko kojarzony jest z myślą etyczną. Niniejsza praca ma na celu wykazanie, że jest to przekonanie mylne. Amerykański neopragmatysta jest bowiem, według autora rozprawy, przedstawicielem nowego sposobu myślenia o etyce. Jest to myślenie holistyczne, odchodzące od wyodrębniania moralności jako osobnego przedmiotu badań filozoficznych uzależniające wszelkie sądy od kontekstu, w jakim pojawia się dany problem. Takie podejście jest związane z neopragmatyzmem Rorty'ego, jego antyrealizmem, nominalizmem oraz kontekstualizmem.Dla celów badawczych autor wyodrębnił jedną kategorię, która jego zdaniem oddaje całościowy zamysł etyki neopragmatystycznej w wydaniu Rorty'ego. Kategorią tą jest współodczuwanie. Pierwszym krokiem jest próba umieszczenia rozważanego terminu (a co za tym idzie całej koncepcji) w kontekście historycznym, dlatego też stanowisko amerykańskiego filozofa zderzone zostało z myślą Maxa Schelera. Tak jak myśl Schelera była w odczuciu autora wydobyciem pewnych tendencji tkwiących w myśli moralnej, była dopełnieniem i przekroczeniem dotychczasowych ujęć, tak myśl Rorty'ego otwiera nowe perspektywy podejmowania kwestii moralnych w oderwaniu od czysto akademickiego dyskursu.Kolejne rozdziały mają na celu zaprezentowanie kategorii współodczuwania w konkretnych kontekstach. Autor poddaje analizie pojęcie w odniesieniu do całości filozofii Rorty'ego ze szczególnym uwzględnieniem problemów dotyczących relacji między jednostką a jednostką oraz między jednostką a społeczeństwem. Autor podejmuje kwestie związane z teorią kultury, a więc epistemologicznym wymiarem współodczuwania, wpływem wyobraźni oraz literatury na zwiększanie się świadomości etycznej jednostki, a co za tym idzie na jej relacje z innymi w obrębie społeczeństwa.Ostatni rozdział jest próbą zbadania, czy i w jaki sposób etyka współodczuwania może pomóc w zmniejszaniu konfliktów związanych ze ścieraniem się różnych kultur, a co za tym idzie różnych wartości i światopoglądów.Paca ma nie tylko charakter sprawozdawczy. Autor stara się polemizować z Rortym tam, gdzie uważa to za konieczne, chcąc jednocześnie ocalić wizję, jaką zaproponował amerykański filozof.Due to popular belief Richard Rorty's philosophy does not relate to ethical thought. This paper's aim is to proof that belief wrong. Due to this paper's author's conviction the american pragmatist represents a new way of thinking about ethics. It is holistic and it departs from separating morality as detached subject of philosophical research. With this attitude every judgement depends on context in which the problem appears. It is also connected with Rorty's neopragmatism, antirealism, nominalism and cotextualism. For research purpose the author of this article separated one category that, in his opinion, gives the big picture of the Rorty's neopragmatic ethics. First step is to put the considered notion (and after that, the whole conception) in historical context and here is why I am opposing american philosopher's attitude to Max Scheler's thought. As Scheler was trying to pull out some tendencies from the moral thought, to fulfil and to go beyond it's contemporary interpretations, Rorty's thought opens new perspectives of discussing moral issues, using more than only academic discourse. Next chapters are going to present categories of compassion in particular contexts. I analyse notions relating to Rorty's philosophy as a whole, paying special attention to problems of relation between individuals, and between individual and society. I discuss questions of culture theory, and so an epistemological side of compassion, the influence of imagination and literature on increasing ethical consiousness of individual, and their relations with others within society.Last chapter is an attempt to examine, if and how the ethics of compassion may be helpful in decreasing a number of conflicts appearing on the cultural differentiation background, including different values and world-views.This paper is not only to reffer problems, but to polemize with Rorty when it may be necessary, preserving the original idea of american philosopher at the same time