Chặng đường vượt qua khủng hoảng đại dịch Covid-19 còn rất nhiều chông gai và cuốn “Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá” là một thước phim lịch sử quý giá, vẫn còn nguyên giá trị giúp chúng ta có thể vững tâm tin tưởng vào chu kỳ thế tục, Xuân, Hạ, Thu, Đông… rồi lại Xuân

Manh-Toan, Ho

PhilPapers

10:39 | 30/07/2021Chặng đường vượt qua khủng hoảng đại dịch Covid-19 còn rất nhiều chông gai và cuốn “Kinh tế Việt Nam: Thăngtrầm và Đột phá”  là một thước phim lịch sử quý giá, vẫn còn nguyên giá trị giúp chúng ta có thể vững tâm tin tưởngvào chu kỳ thế tục, Xuân, Hạ, Thu, Đông… rồi lại X uân.“Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá”  là thướcphim lịch sử để vững tâm tin tưởng Xuân, Hạ, Thu,Đông… rồi lại X uânVào năm 2010, nhà nhân chủng học tiến hóa Peter Turchin (Đại học Connecticut, Mỹ) đã dự đoán rằng, thập kỷ tiếp theosẽ là giai đoạn bất ổn định chính trị tại Mỹ và Tây Âu [1]. Dựa trên phân tích định lượng dữ liệu lịch sử, Peter Turchin chothấy nhiều dấu hiệu chỉ dấu sự bất ổn sẽ diễn ra vào năm 2020: các giai đoạn bất ổn tại Mỹ thường xuất hiện mỗi 50 năm(1870, 1920, 1970), chu kỳ phát triển kinh tế trong vòng 40-60 năm cũng bước vào giai đoạn sụt giảm và sự gia tăng củangười trẻ cũng giống với giai đoạn nhiễu loạn trong thập niên 1960 và 1970.Khái niệm “Các chu kỳ thế tục” (secular cycles) được Peter Turchin và Sergey A. Nefedov khám phá trong cuốn sáchcùng tên vào năm 2009. Cuốn sách tìm hiểu 8 giai đoạn khác nhau trong lịch sử của 4 nền văn minh lớn là Rome, Nga,hay Anh và Pháp [2]. Để có thể tìm hiểu kỹ lưỡng khái niệm chu kỳ thế tục, hay đưa ra dự đoán về Mỹ và Tây Âu vào năm2020, Peter Turchin đã tận dụng sức mạnh từ cliodynamics, một lĩnh vực liên ngành tập trung vào phân tích lịch sử bằngmô hình toán học và các bộ dữ liệu lịch sử lớn [3].Khi cuốn “Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá”  củahai tác giả Phạm Minh Chính và Vương Quân Hoàng đượcxuất  bản lần đầu tiên  vào tháng 5/2009,  thế  giới  đangtrong cuộc vận động để thoát khỏi cú trượt dài do cuộckhủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Cơn địa chấnbắt đầu từ Hoa Kỳ, nhưng dư chấn của cuộc khủng hoảnglan toả khắp toàn cầu. Các quốc gia châu Âu ngập trongcơn khủng hoảng tài chính và tỷ lệ thất nghiệp ngày càngtăng cao. Khối liên minh kinh tế, từng là động lực thúc đẩysự tăng trưởng, lại biến thành một gánh nặng. Nhật Bảnthì bị đánh bại bởi Trung Quốc và trở thành quốc gia cónền kinh tế lớn thứ ba thế giới, lại đau đầu vì sự suy thoáivà cơn trì trệ [4].Nền kinh tế Việt Nam khi đó, dù đã có nhiều thành tựu vàdần hoà nhập với  nền kinh tế  thế  giới,  đã  không thoátđược sự vận động chung. Cơn sốt bất động sản vài nămtrước  đó  đã  lặng  im  như  chưa  từng  xuất  hiện.  Chỉ  sốchứng khoán trượt dài từ đỉnh lịch sử 1.170 điểm (tháng3/2007) về đáy nỗi đau 235 điểm sau đó. Lãi suất ngânhàng bất ổn, lên tới 15-20%... Nhưng cơn ác mộng kinh tếấy đã dần được trấn áp nhờ sự lãnh đạo sáng suốt củaĐảng và Nhà nước thông qua việc ban hành những chínhsách, giải pháp thực hiện kịp thời.Lấy Việt Nam làm trung tâm, “Kinh tế Việt Nam: Thăngtrầm và Đột phá”  sẽ giúp độc giả quay ngược dòng lịchsử, đi theo từng chu kỳ của Đất nước từ khi giành đượcđộc lập tới cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008. Phần I“Thăng trầm”  ghi chép lại các sự kiện và bức tranh kinh tếViệt Nam từ thời kỳ Pháp thuộc để làm cơ sở chỉ rõ sựthay đổi trong tư duy và mô hình phát triển kinh tế sau thờikỳ Đổi Mới. Phần II “Đột phá”  làm rõ hành trình tạo nên sựđột phá trong nhận thức, tư duy và mô hình kinh tế. PhầnIII “Vấn đề và hiện tượng”  ghi lại các vấn đề “bình mới rượu cũ”, lặp đi lặp lại nhưng được biến thể ngày càng phức tạp.Đây là tư liệu đầu tiên sử dụng các lý thuyết và công cụ phân tích kinh tế hiện đại để bóc tách và đánh giá sự phát triểnkinh tế ở Việt Nam sau thời kỳ Đổi Mới. Bức tranh kinh tế của Việt Nam, với các thăng trầm và đột phá, đã được soi tỏ nhờđược đánh giá từ các góc nhìn sâu sắc với đầy đủ dữ liệu khoa học.Theo thời gian, các bài học lịch sử dần phai mờ tính chân thực của nó, nhưng giá trị của từng chu kỳ lịch sử vẫn trọn vẹn[2]. Quan sát sự vận hành của cuộc sống hiện nay chúng ta thấy các sự kiện lịch sử như đang lặp lại, với những biến tấuphức tạp, bất ngờ hơn. Sau 10 năm kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu (năm 2008), lao động ở Hoa Kỳ tìm lạiđược thời kỳ huy hoàng trước khủng hoảng. Tỷ lệ thất nghiệp tại nền kinh tế lớn nhất toàn cầu lần đầu tiên quay trở vềmức trước khi nền tài chính sụp đổ, nhờ các gói thúc đẩy kinh tế và cuộc chiến thương mại khơi nguồn bởi chính quyềnTrump. Nhưng ngay trong khi nước Mỹ hân hoan với những gì tích cực, thì toàn thế giới lại bị đánh úp bởi một cuộc khủnghoảng khác: đại dịch COVID-19. Trong 2 năm qua, đại dịch không chỉ tước đi tính mạng của hàng triệu người, mà còn đẩyhàng trăm triệu người khác vào tình trạng không công ăn việc làm. Một lần nữa, Việt Nam vẫn không nằm ngoài cơn bãotoàn cầu. Trong cơn khủng hoảng, các sự kiện lịch sử tiếp tục tái diễn: thị trường chứng khoán, bất động sản, lãi suấtngân hàng đứng trước các diễn biến bất thường… Rồi điều gì sẽ xảy ra tới đây?Cuốn sách “Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá” là một tài liệu tham khảo quý về sự phát triển của kinh tế ViệtNam từ những hạt mầm đầu tiên vào thế kỷ 19, cho tới khi những tín hiệu sáng sủa le lói xuất hiện sau năm 2008 quá ảmđạm. Đặc biệt, từ góc nhìn của những người làm chuyên môn, hai tác giả đã đưa ra những ý kiến đánh giá dựa trên cácsự kiện lịch sử, giúp người đọc hiểu tường tận về một giai đoạn thăng trầm và đột phá của kinh tế nước nhà.Xuân, Hạ, Thu, Đông... rồi lại XuânXuân, Hạ, Thu, Đông... rồi lại Xuân https://kinhtevadubao.vn/apicenter@/print_article&i=185971 of 2 7/30/2021, 11:28 AM© Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và Đầu tưMười hai năm đã trôi qua, Việt Nam lại một lần nữa ở trong chu kỳ khủng hoảng khi phải đối mặt với đại dịch COVID-19 -điều chưa từng xảy ra trong lịch sử. Lúc này, hai tác giả cũng đã ở những vị trí khác so với năm 2009. Nội dung cuốn“Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá”  cũng chưa được cập nhật mới lần nào. Bối cảnh hiện tại có lẽ đã rất khó đểcó được các điều kiện thuận lợi cho việc soạn thảo tài liệu như trước. Trong tháng 7/2021, Nhà xuất bản Chính trị Quốcgia đã tái bản cuốn sách lần thứ hai [5], nhưng cũng chỉ là in lại mà không cập nhật bổ sung. Tiếc rằng, bản in lại lần thứhai không được mở bán rộng rãi, nên độc giả cũng chưa thể gặp “Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá”  một cáchtrọn vẹn.Dẫu vậy, mười hai năm qua cũng giúp “Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Đột phá”  dần lùi vào quá khứ và trở thành mộtchứng nhân của lịch sử. Các thông tin được đưa ra đều dựa trên những dữ kiện, số liệu và tài liệu mà hai tác giả đã dàycông tổng hợp trong cơ sở dữ liệu phục vụ cho riêng cuốn sách. Việc trình bày và phân tích các thông tin được hỗ trợ bởicác cơ sở lý thuyết và phương pháp luận kinh tế học. Sự chặt chẽ ấy giúp các dữ kiện lịch sử như kinh tế Việt Nam tronggiai đoạn 1955 - 2000, quá trình phát triển của hệ thống ngân hàng hai cấp, vai trò đối với nền kinh tế của các loại tài sảnnhư tiền đồng Việt Nam, vàng, đồng đô la Mỹ, hay bất động sản…, giữ nguyên giá trị tham khảo.Các bài học lịch sử được đúc rút từ các phân tích ấy vẫn đúng và giữ nguyên giá trị. Điển hình nhất là cuộc chiến chốngđại dịch COVID-19 hiện nay, mục tiêu kinh tế - tài chính phải gắn liền với đời sống của nhân dân. Chính phủ đã quyết liệtthực hiện các biện pháp phòng chống đại dịch để vừa có thể ngăn chặn sự lây lan của Covid-19, vừa đảm bảo đời sốngcủa nhân dân. Chặng đường vượt qua khủng hoảng còn rất nhiều chông gai và “Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và Độtphá”  là một thước phim lịch sử quý giá để chúng ta vững tâm tin tưởng vào chu kỳ thế tục, Xuân, Hạ, Thu, Đông… rồi lạiXuân.Tài liệu tham khảo:[1] Turchin, P. (2010). Political instability may be a contributor in the coming decade. Nature, 463(7281), 608-608.[2] Turchin, P., & Nefedov, S. A. (2009). Secular cycles. Princeton University Press.[3] Turchin, P. (2008). Arise'cliodynamics'. Nature, 454(7200), 34-35.[4] Phạm Minh Chính, Vương Quân Hoàng. (2009). Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và đột phá. Nxb Chính trị Quốc gia, HàNội[5] Phạm Minh Chính, Vương Quân Hoàng. (2021). Kinh tế Việt Nam: Thăng trầm và đột phá. Nxb Chính trị Quốc gia Sựthật, Hà Nội. [Lần in thứ hai]Hồ Mạnh Toàn, Trung tâm Nghiên cứu Xã hội Liên ngành ISR, Trường đại học PhenikaaURL: https://kinhtevadubao.vn/xuan-ha-thu-dong-roi-lai-xuan-18597.htmlXuân, Hạ, Thu, Đông... rồi lại Xuân https://kinhtevadubao.vn/apicenter@/print_article&i=185972 of 2 7/30/2021, 11:28 AM

Xuân, Hạ, Thu, Đông... rồi lại Xuân

https://philpapers.org/archive/MANXHT.pdf

Xuân, Hạ, Thu, Đông... rồi lại Xuân

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

PhilPapers