The issue of stress in neoplastic disease

Abstract

Stres według Seylego jest odpowiedzią organizmu na bodziec. Współczesna psychologia definiuje stres jako dynamiczną relację adaptacyjnąmiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem), charakteryzującą się brakiem równowagi. Stresory są wszechobecnei nieuniknione, nie wywołują jednak jednoznacznie negatywnych skutków dla jednostki. Rezultaty ich działań zależą od posiadanychzasobów przydatnych w radzeniu sobie.Choroba nowotworowa stanowi szczególny rodzaj sytuacji stresowej, bowiem działa jako stresor biologiczny, wpływając na czynnośćorganizmu, oraz stresor psychiczny; wpływa zatem w sposób pośredni na stan psychiczny i funkcjonowanie człowieka. Wpływa na jednostkęw sposób wielostronny, pociąga za sobą poważne konsekwencje poznawcze, emocjonalne i behawioralne. Stres związany z chorobąnowotworową znajduje swoje źródło w dolegliwościach somatycznych, zagrożeniu życia, niepewności rokowania, uciążliwym procesieterapeutycznym, a także w zmianie sytuacji osobistej i zawodowej. Reakcje emocjonalne na chorobę nowotworową zmieniają się podwpływem nowych informacji, nasilających się dolegliwości, stosowanych metod leczenia i przebiegają etapowo. Można wśród nich wyróżnićreakcje prawidłowe, będące w efekcie końcową adaptacją do choroby nowotworowej i reakcje patologiczne, wyrażające nieprzystosowaniedo rozpoznanej u siebie choroby.Problemy Pielęgniarstwa 2013; 21 (1): 128–136According to Selye stress is a body’s response to stimuli. Modern psychology defines stress as an adaptive and dynamic relationship betweenthe abilities of individuals and the requirements of the situation (stress factors); characterized by a lack of balance. Stressors are ubiquitousand unavoidable, but do not cause clearly negative effects on individuals. The results of people activities depend on the availableresources useful to cope with stress.Neoplastic disease exemplifies a special type of stressful situation; it acts as the biological stressor which affects the activity of the body, andthe mental stressor which has an indirect effect on mental health and functioning of human being. It affects the body in a multilateral way,entails serious cognitive, emotional and behavioural consequences. Stress caused by neoplastic disease has its origin in somatic ailments,threat to life, prognostic indicators, troublesome therapeutic process and change in personal and professional situation. Emotional reactionsto neoplastic disease are changing thanks to new information, worsening symptoms, methods of treatment; and they proceed in stages.From among above mentioned reactions the specialists can distinguish: the correct response which is in the final adaptation to neoplasticdisease, and pathological response which emphasizes the inadequacy of one’s recognized disease.Nursing Topics 2013; 21 (1): 128–13