Przewlekłe zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne (CTEPH), które rozpoznawano w przeszłości
u nie więcej niż 0,1% chorych po przebytym incydencie ostrej zatorowości płucnej (APE),
obecnie rozpoznaje się nawet u 3-8% tych pacjentów.
Patofizjologia CTEPH nie jest w pełni wyjaśniona, jednak wiele wskazuje na jego związek
z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową. Potencjalnymi czynnikami wywołującymi schorzenie są
objawowe, ale nierozpoznane epizody APE, nawroty niemej klinicznie mikrozatorowości płucnej,
nawroty zatorowości płucnej w trakcie leczenia i podczas wtórnej profilaktyki przeciwzakrzepowej
oraz po jej zakończeniu. Jako potencjalne mechanizmy patofizjologiczne wymienia się nieskuteczność
endogennej lizy zatoru, koagulopatie, zakrzepicę in situ i obwodowe szerzenie się resztkowych
zmian zatorowych. Rola arteriopatii we wczesnej fazie rozwoju CTEPH jest kontrowersyjna.
Przewlekłe zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne powinno się podejrzewać u wszystkich
chorych z przewlekłą wysiłkową dusznością i z nietolerancją wysiłku, u których można było
wykluczyć inne ich przyczyny. Omówiono rolę wywiadu, badania fizykalnego, elektrokardiografii
i echokardiografii w rozpoznaniu choroby. Wczesne rozpoznanie choroby, zanim rozwinie
się wysokie nadciśnienie płucne, prawdopodobnie zapewnia dobre rokowanie u chorych
długotrwale przyjmujących antykoagulanty. U większości pacjentów diagnozę stawia się jednak
późno, w okresie wysokiego nadciśnienia płucnego. U tych chorych, z proksymalnymi
zmianami zatorowymi, postępowaniem z wyboru jest endarterektomia płucna. Rozpoznanie
CTEPH w stadium niewyrównanego serca płucnego znacznie pogarsza rokowanie nawet
u chorych poddanych leczeniu antykoagulantami i zmniejsza korzystne efekty endarterektomii
płucnej
