Öner, Feda

Turkish

İlköğretim Online (İOO - E-Journal)

             lköretim-Online, 4(1), 81-83, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr 
 
 
KTAP NCELEMES 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yrd. Doç. Dr. Feda Öner 
 
Ondokuzmayıs Üniversitesi, Amasya Eitim Fakültesi, lköretim Bölümü, 05189, Amasya 
e-mail: oner3@yahoo.com 
 
 
Fen bilimleri öretiminin temel amacı: “…sorgulayan, aratıran, olaylara objektif bakan, teknolojik 
gelimeleri anlayabilen, etkin bir ekilde kullanabilen ve yenilerini gelitirebilen bireyler yetitirmek, 
…” olarak özetlenebilir. Çünkü, bir ülkenin modern bir toplum olabilmesi, her eyden önce bilimsel 
ve teknik nitelikte insan gücüne sahip olmasıyla mümkündür. Günümüzde bilimsel çalımalar 
sonucunda ortaya çıkan teknolojik gelimelerin, bireyler tarafından salıklı bir ekilde algılanıp 
yorumlanabilmesi için bütün bireylerin “fen okuryazarı” olması gerekir. Bu amaca ulaabilmek için, 
fen eitimcilerine önemli görevler dümektedir. Dier taraftan, gerek ulusal gerekse uluslararası 
düzeyde yapılan pek çok merkezi sınav ve rapor sonuçları (LGS, ÖSS, TIMSS-R) incelendiinde 
özellikle fen öretimi konusunda büyük sorunlarımızın olduu görülmektedir. Mevcut sorunların 
çözüm sürecinde, çou zaman ilk adım olarak öretmen yetitirme sistemimiz sorgulanmı ve bu 
sorgulamalardan hareketle Yüksek Öretim Kurumu (YÖK), 1997 yılında öretmen eitim 
programlarında köklü deiiklikler yapmıtır. Bu deiiklikler kapsamında, birçok Eitim 
Fakültesinde lköretim Fen Bilgisi Öretmenlii programı açılmıtır. Bu programlardan istenilen 
verimin alınabilmesi için ders içerikleri ile uyumlu ders kitaplarının hazırlanması, öretmen 
adaylarının bu derslerde üst düzeyde kazanım salamaları için temel artlardan biridir. Bu amaca 
yönelik olarak farklı branlarda birçok ders kitabı hazırlanmıtır. Bunlardan birisi de, bu çalıma 
kapsamında incelemesi yapılacak olan Fizik IV/Modern Fizik (Problem Çözümlü)[1] kitabıdır. 
 
Kitap sekiz bölümden olumaktadır. Bunlar sırasıyla, 1. Modern Fiziin Douu, 2. Özel Rölativite 
Teorisi, 3. Kuantum Fiziine Giri, 4. Laserler, 5. X-Iınları, 6. Çekirdek Fizii ve Bazı Uygulamaları, 
7. Yarıiletkenlik, 8. Süperiletkenlik balıkları altında toplanmıtır. Ayrıca, her bölüm sonunda, bölüm 
içerisinde verilen kavramların kalıcılıını salamak amacı ile çözümlü problemlere yer verilmitir.  
 
Birinci bölümde, yirminci yüzyılın balarına kadar karılaılan birçok fizik problemini tam anlamı ile 
çözen ve bugün “Klasik Fizik” olarak adlandırdıımız fiziin açıklayamadıı olaylara örnekler 
verilmitir. Bu problemlerin çözümüne yönelik gelitirilen Özel Rölativite Teorisi ve Kuantum Fizii 
ana balıklarından oluan ve “Modern Fizik” olarak adlandırılan fizie genel bir giri yapılmıtır.  
 
kinci Bölümde,  Özel Rölativite Teorisi içerisinde önemli bir yere sahip olan eylemli-eylemsiz 
koordinat sistemleri, Michelson-Morley deneyi, Lorentz dönüümleri ve bu dönüümlere balı olarak 
ortaya çıkan uzunluk büzülmesi, zaman genlemesi olaylarına yer verilmitir. Klasik bilgilerimizin 
ötesinde, rölativistik kütle ve enerji konularına deinilmi ve Özel Rölativite Teorisini dorulayan 
çalımalar örnekler ile açıklanmıtır.    
 
 
FZK IV/ MODERN FZK 
(Problem Çözümlü) 
 
Dr. Telhat ÖZDOAN 
Dr. Mehmet KARA 
Yrd.Doç.Dr. Sedat GÜMÜ 
Doç.Dr. Metin ORBAY 
             lköretim-Online, 4(1), 81-83, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr 
 
Üçüncü bölümde, klasik fizik yasaları ile açıklanamayan, siyah cisim ııması, Compton saçılması, 
fotoelektrik olay gibi deneylerde ortaya çıkan sonuçlara Kuantum Fizii kabulleri altında getirilen 
açıklamalara yer verilerek, Kuantum Fiziinin alt yapısı kurulmaya balanmıtır. Daha sonra tarihsel 
olarak atom modellerinin geliimi (Dalton, Thomson, Rutherford, Bohr)  ve her bir modelin 
baarılı/baarısız olduu noktalar vurgulanmıtır. Bu modellerin baarılı ve baarısız olduu 
noktalardan hareketle Modern Atom Teorisi verilmitir. 
 
Dördüncü bölümde, atomik seviyeler arasındaki geçiler, laserlerin oluumu için gerekli temel artlar, 
laser çeitleri ve laser ııını dier ıık kaynaklarından  ayıran özelliklerine vurgu yapılmıtır. 
 
Beinci bölümde, X- ıınlarının oluumu ve X- ıını çeitleri konusu anlatılmıtır. Bu oluum 
mekanizması içerisinde önemli bir yere sahip olan; Auger olayı, Moseley Kanunu açıklanmı ve X- 
ıınlarının maddesel ortamlardan geçerken ki sourulması konusu ilenerek, X-ıınlarını dier 
ıınlardan ayırt eden özellikleri anlatılmıtır.  
 
Altıncı bölümde, atom çekirdeinin yapısı, büyüklüü, kararlılıı ve younluu konuları ilenerek 
çekirdeklerin balanma enerjileri konusuna girilmitir. Kararsız çekirdeklerin yapmı oldukları alfa, 
beta ve gamma bozunmaları örneklerle açıklanmıtır. Çekirdek fiziinin önemli iki uygulaması olan 
Füzyon ve Fisyon konuları da yine bu bölüm içerisinde ilenmitir. 
 
Yedinci bölümde, yarıiletken kavramı açıklanmadan önce enerji bandları konusu ilenmi ve ardından 
n- ve p- tipi yarıiletken malzemelerin yapıları açıklanmıtır. Yarıiletken fiziinin önemli 
uygulamalarından olan diyod ve transistörlerin yapısı anlatılmıtır. 
 
Sekizinci bölümde, süperiletkenlik çalımalarının tarihsel geliim süreci özetlenerek, I. ve II. tip 
süperiletkenliin genel teorisi verilmi ve süperiletkenlik fiziinde önemli bir yere sahip olan Meissner 
ve Josephson olayları anlatılmıtır. Ayrıca, süperiletken malzemelerin mıknatıslanması, bu 
malzemelerdeki sürekli akım kavramı ve süperiletkenligin teorik açıklaması (BCS teorisi)  yapılmıtır. 
 
Kitapta yer alan konular, Eitim Fakülteleri Fen Bilgisi ve Fizik Öretmenlii bölümlerinin beinci 
döneminde ve Fen Fakülteleri Fizik bölümünün dördüncü döneminde okutulan “Fizik IV/Modern 
Fizik” derslerinin kur tanımına uymaktadır. Yapılan inceleme sonunda, bu kitabın ilgili derslerin 
öretiminde örencilerin önemli kazanımlar salamalarına yardımcı olabilecei düünülmektedir. 
 
Kitap içerisinde her bir bölüm, çou zaman matematiksel ayrıntılardan kaçınılarak sade ve anlaılır bir 
dille yazılmıtır. Konuların daha iyi anlaılabilmesi için, önemli bazı kavramların bölümler içerisinde 
tekrarından kaçınılmamıtır. Bölüm sonunda örenciye bırakılan sorular, genellikle açık uçlu ve 
aratırmaya yönlendirici niteliktedir. Ayrıca, literatürde gelitirilmi olan “Türkçe ders kitaplarına 
yönelik okunabilirlik formülü” [2], ilgili kitabın deiik bölümlerine uygulandıı zaman, ders kitabının 
okunabilirlik yaı 18-22 ya aralıında çıkmaktadır. Kitabın hitap ettii hedef kitlenin ya grubu 
dikkate alındıında bulunan bu okunma yaı aralıı kitabın olumlu dier bir özellii olarak karımıza 
çıkmaktadır.     
 
Yukarıda kitap ile ilgili bahsedilen olumlu özelliklerin yanı sıra, kitapta bazı problemler göze 
çarpmaktadır. Bunlar aaıda sıralanmıtır: 
 
 Bölüm sonunda verilen çözümlü problemlerin sayısı yeterli deildir. Bu problemlerin 
sayısının artırılması, öretimin verimini artıracaı düünülmektedir. 
 Kitapta kaynaklar kısmında vurgulandıı gibi, modern fizik konuları ile ilgili internet 
ortamında pek çok simülasyon programına ve interaktif ekran deneyine rastlamak 
mümkündür. Bu kitabın sonunda, bu sayfalardan önemli bazılarının adresleri verilirse, gerek 
örenciler gerekse bu konulara ilgi duyanların bilgilere ulamaları daha kolay olacaktır.  
 Kitapta konu indeksinin olmaması da  bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır.  
 
             lköretim-Online, 4(1), 81-83, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr 
 
Bu eksikliklerin kitabın sonraki basımlarında dikkate alınması, kitabın niteliini artıracaı 
düünülmektedir. 
 
[1] T. Özdoan, M. Kara, S. Gümü, M. Orbay, Fizik IV/Modern Fizik (Problem Çözümlü),  
      Pegema Yayıncılık, Ankara, 2005. 
[2] S. Çepni, M. Gökdere, M. Küçük, Adaptation of the readability formulas into the Turkish  
     science textbook, Energy Education Science and Technology, 10 (2002) 49-58. 
 
 


Fizik IV/Modern Fizik

http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/download/2027/1863

Fizik IV/Modern Fizik

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

İlköğretim Online (İOO - E-Journal)