Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM
Abstract
In Nederland komt het voor dat mensen weinig vitamine A innemen. Sommigen krijgen er juist veel van binnen, vooral kinderen (bijvoorbeeld als zij veel smeerleverworst eten). Met de huidige stand van de wetenschap is nog niet duidelijk of dit schadelijk is voor de gezondheid. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat er een samenhang is tussen een hoge inname van vitamine A (retinol), een lagere botdichtheid en een verhoogd risico op botbreuken. Sluitend bewijs daarvoor ontbreekt. Vitamine A kan worden gegeten in de vorm van retinol, dat veel in dierlijke producten zit, en als caroteen, dat vooral in plantaardige producten zit. Bij een hoge inname gaat het om een teveel aan retinol; bij een lage inname is de totale vitamine A-inname van belang. Dit blijkt uit literatuuronderzoek van het RIVM waarin de stand van zaken in de wetenschappelijke literatuur sinds 2008 in kaart is gebracht. Aanleiding is de aanbeveling van de Gezondheidsraad uit 2008 om te onderzoeken of een lage en hoge inname van vitamine A in Nederland daadwerkelijk een gezondheidsprobleem vormt. Een specifieke vraag betreft de relatie tussen hoge vitamine A-inname en botgezondheid. Sinds 2008 is er geen onderzoek gepubliceerd dat deze vragen beantwoordt. De resultaten van beschikbare onderzoeken naar de inname van vitamine A betreffen situaties die niet representatief zijn voor de situatie in Nederland. De bestudeerde innames liggen namelijk ver boven of ver onder de inname van vitamine A die in Nederland voorkomt. Verder zijn de resultaten van onderzoek naar de relatie tussen vitamine A-inname en botgezondheid niet eenduidig. Er zijn verschillende methoden om de vitamine A-status te meten en de botgezondheid te bepalen. Ook worden factoren die van invloed kunnen zijn op de vitamine A-status of botgezondheid, bijvoorbeeld overgewicht of vitamine D-inname, niet altijd meegenomen. Onderzoek naar de hoeveelheid vitamine A in het lichaam kan duidelijk maken of een lage of hoge inname daadwerkelijk problemen veroorzaakt. De hoeveelheid vitamine A is echter lastig te bepalen bij grote groepen, omdat dit niet eenvoudig in bijvoorbeeld een bloedmonster kan worden gemeten. Voor de meest geschikte methode is een stukje uit de lever (biopt) nodig. Onderzoek naar de mogelijke gezondheidseffecten van een lage of hoge vitamine A-inname in Nederland zou zich in eerste instantie kunnen richten op groepen waarvan, op basis van het voedingspatroon, een lage dan wel hoge vitamine A-inname verwacht wordt.In the Netherlands, some people consume little vitamin A. On the other hand, some people, especially children, consume high amounts (for example, if they eat a lot of liver sausage). Regarding current scientific evidence, it is not yet clear whether this is harmful to health. There are indications, for example, that there is a correlation between a high intake of vitamin A (retinol) and a lower bone density and increased risk of bone fractures. The evidence, however, is not conclusive. Vitamin A can be consumed in the form of retinol, which is found at high levels in animal products, and as carotene, which is mainly found in vegetable products. When referring to high intake, this concerns too much retinol; with a low intake, the total vitamin A intake is important. This is evident from a literature review by the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) using the scientific literature from 2008 onwards. The reason for this research is the recommendation of the Health Council of 2008 to investigate whether a low and high intake of vitamin A in the Netherlands is actually a health problem. A specific question concerns the relationship between high vitamin A intake and bone health. Since 2008, no research has been published that answers these questions. The results of available studies on the intake of vitamin A concern situations that are not representative of the situation in the Netherlands. The studied intakes are far above or far below the intake of vitamin A that occurs in the Netherlands. Furthermore, the results of research into the relationship between vitamin A intake and bone health are ambiguous. There are several methods to measure vitamin A status and to determine bone health. In addition, factors that may influence vitamin A status or bone health, for example being overweight or vitamin D intake, are not always included. Research into the amount of vitamin A in the body can make clear whether a low or high intake actually causes health problems. The amount of vitamin A, however, is difficult to determine in large groups, because this cannot easily be measured in, for example, a blood sample. A piece from the liver (biopsy) is required for the most suitable method. Research into the possible health effects of a low or high vitamin A intake in the Netherlands could initially focus on groups of which, based on their dietary pattern, a low or high vitamin A intake is expected.Ministerie van VW
