Taha Toros Arşivi, Dosya No: 312-Sermet Muhtar Alus. Not: Gazetenin “Masal Olanlar” köşesinde yayımlanmıştır.İstanbul Kalkınma Ajansı (TR10/14/YEN/0033) İstanbul Development Agency (TR10/14/YEN/0033

[Alus], Sermet Muhtar

Istanbul Sehir University Repository

T T ~ S % I Z )9 -
14 Temmuz 1932 Aksam
~L~L-'- -*—•—*——---------  * “  “*•—------------- lrıi-------- - ---- -—- ■" ■' —-—•ae si^ 'K »ccmj p s  ı .. ■-•r-r-m-arr r -  _• —-xr^c^2aaBMMMRBMBDcaı
Masal olanlar: Nasıl baştan çıkılırdı?
Fi tarihinde geçen bir macerayi 
kahramanı nasıl anlatıyor?
“Yarın gece alaturka dörtte bana geliniz. Am m a  
anlıyor musunuz? T  ek başına.. „
Ses b ı l d ı r  
çatallaşmış; boy 
adamakıllı serp­
miş ; bıyıklar 
terlemiş.
Bu yaşta ha­
valanmağa (baş­
tan çıkmak) der­
lerdi.
25 ile 35 arası; 
gül gibi çoluk, 
nurtopu gibi de 
çoçuk varken, 
puslayı şaşırıp 
h a v a l a n m a ğ a  
(azmak) denirdi.
Saça, bıyığa 
kır düştüğü za­
man başa geleni 
(kırktan sonra 
saza başlamak) tı.
Sakalı göbeğe 
kadar uzattıktan 
ve sıra sıra ge­
linlere, damat­
lara, dizi dizi 
torunlara karış­
tıktan sonra ka-
şıkta çıkanı için, Bir zamanlar şöhreti afaki tutmuş olan 
(teneşire sürer) Margueritte F. paşanın Konkordiyada
canaatı beslenirdi. artistlik zamanı
Birinci şıktaki baştan çıkmak 
keyfiyeti basmakalıptı. Âdeta 
klâsikleşmişti:
Bıyık yerinde ayva tüyleri ko­
yulaşıp büyümeğe, dudakların 
üstü gölgelenmeğe başlarken, 
Abdinin, kel Haşanın, Şevkinin 
tiyatrolarındaki kantoculardan bir 
emektara veya Konkordiyadaki 
artistlerden bir haspaya tutulmak.
Tiyatroya sıksık devam edilip 
gittikçe hevesi körüklemek; niha­
yet adam akıllı abayı yakmak.
işe böyle b e d , mübaşeret 
edilir, arkası çorap söküğü gibi 
giderdi.
Dildadenin iştiyak ve firakından 
bir müddet çıra gibi yanılır, akıl 
derlenip toplandıkça, kantocunun 
bıyıklı, sahtiyan renkli, iki am­
barlı bir dudu olduğu, artistin 
ise sayılı fırtınalardan birine 
merbut bulunduğu kafaya dank 
der ve eski ateş hararetini kay­
bederdi.
Daha maşuka ile muarefe hasıl 
edilmeden, karşısına geçip bir 
çift söz sarfolunmazdan, günün 
birinde, sağa veya sola bir çarh 
yapılır ve doğru Beyoğlu âlem­
lerine dalınırdı.
Artık çal oynasın, vur patlasın!
Bu vaziyet, delikanlının bir 
kızcağıza baş göz edilmesile 
encama erdi.
Maamafih evli barklı olduğu 
halde çileden çıkanlar ve karşıyaka 
zevk ve safalarma dalananlar 
bulunduğu gibi, müptedi tarzda 
ve toykârı, kantocuya gönül 
veren ve acemi delikanlıları göl­
gede bırakanlar da olurdu.
işte biz burada, bu son şekil­
deki bir macerayı nakledeceğiz.
Vakanın kahramanı R. bey, o 
zaman genç ve müteehhil bir zabit 
olan bir paşazadedir. Noktası 
noktasına hakikat olan bu masalı 
ağzından aynen alıyoruz:
“ Evliyim; cahillik devrini pek 
gözü kapalı geçirenlerden de 
değilim. Yani seyir yerlerine, 
Şehzadebaşma ve tiyatrolara, bazı 
akşamlar, Beyoğlu taraflarına 
giderdim.
Bilmem hatırlar mısınız? O za­
manlar Istanbuldaki kantocu ka­
dınlar arasında meşhur bir Min­
yon Virjini vardı.
R. bey, derin bir içini çektik­
ten sonra, tebessüm ederek de­
vam etti:
— Minyon Verjiniyi, herkes gibi, 
ben de uzaktan görmüş, kanto­
larını dinlemiştim; fakat o kadar..
Fakat gel zaman, git zaman, 
bir akşam bir arkadaşımla Beyoğ- 
lunda bulunuyordum, Eptalofosa 
uğradık ; Konkordiyaya girdik, 
çıktık. Daha vakit var. Arka­
daşım :
— Haydi bir Kristali boylıya- 
lım! dedi.
Kristal hmcahmçtı. Bütün or­
kestra matmazellerden mürekkep; 
türlü türlü şantözler, dansözler; 
hattâ bir kaç akşamdır Minyon 
Virjini bile kanto söylüyormuş.
Arkadaşım, fuayeye bir göz 
gezdirelim diyordu . Halbuki 
arkamda üniformam var. Kanun­
lar, hafiyeler sıvırya dolaşıyor.
Arkadaşım ise ısrar ettikçe 
ediyor.
—  Şimdi, korktuğun kimseler 
yok; ben senin başını nara yakar 
mıyım? diyor.
Hasılı, etrafı kollaya kollaya 
fuayeye girdik. Şöyle ortalığa göz 
gezdirirken, bir kadın sesi.. Biri 
ismimle beni çağırıyor.
Kara kaşlı, çok sürmeli gözlü 
bir kadın.
Gideyim mi yoksa sıvışayım mı 
diye düşünüp dururken yanıma 
yaklaştı. Bir de baktım ki Minyon 
hanım değil mi?
ismimi nereden, kimden öğren­
miş? Merakımdan çatlıyacağım.
Ne dese beğenirsiniz?
—  Muhakkak, yarın gece, ala­
turka dörtte bana geliniz. Ama 
anlıyor musunuz, tek başına, size 
gayet mühim bir sözüm var.
iki kelime ile evini tarif eder 
etmez ortadan kayboldu.
Düşünceden çıldırıyorum, ismi­
mi nasıl öğrenmiş?
Halinde öyle bir samimiyet ve 
eda vardı ki o dakika başımdan 
vurulmuşa döndüm.
Uzatmıyalım, o gece gözüme 
uyku girmedi, zar zor, ertesi 
akşamı ettik.
Acaba ne söyliyecek? Acaba 
ne diyecek?
Bizim arkadaş ta musallat mı 
musallat ? Pişimden ayrılmayor. 
Tek başına demesi midemi bulan­
dırdı. Hem o kadın Minyona ben­
zemiyordu'. Bir başkası i<|i. Iş 
içinde iş olmasın, seni bir ba- 
fakaneve düşürmesin! Diye ko­
lumu sımsıkı yakalamış.
Fıçıcı sokağındaki evin # kapı­
sına kadar geldik. Güç belâ ar­
kadaşı .ikna ettim. Bakalım ne 
söyliyecekmiş? Çok durmam, beş 
dakikaya kadar gelirim ! Deyip 
içeri daldım.
Döşeli dayalı bir ev. Yaşlı bir 
kadın beni salona aldı.
Bekle, bekle... Ne gelen var, 
ne giden !.. Dakikalar, çeyrekler, 
hattâ saatler geçiyor. Ben bir 
başıma yalnızım, işe bir türlü akıl 
sır erdiremiyorum. Arkadaşı çok­
tan unuttum. Misafir olarak davet 
edildim desem, misafir bu kadar 
bekletilmez.
Kapı önünde dolaşan 'arkadaş 
ta kuruntudan bunalmağa baş­
lamış.
Tam o esnada sokaktan, Be­
yoğlu alaybeyi hafız Sabrı bey 
geçiyormuş. Hafız bey beni sor­
muş. Bizim zatı şerif te, olanı 
biteni olduğu gibi anlatmağa 
başlar başlamaz Sabri beyin etek­
leri tutuşmuş.
— Aman böyle yerlere emni­
yet olmaz. Adam, tongaya bastı­
rırlar, soyup sovana çevirirler, 
kuru iftiraya uğratırlar! diyerek, 
yanındaki iki sivil memurla haydi 
içeri.
Şakır şukur kılıç sesleri, mer­
divenden akseder etmez yüreğim 
ağzıma geldi.
Hafız bey karşıma çıktı. De­
minki nasihatlerini tekrar ede ede, 
beni önüne kattı. Kadının yüzünü 
görmeden kapı dışarı çıktık amma 
eve de dadandık; çok geçmeden 
iyide ahpap olduk.
R. bey bir kahkaha attıktan 
sonra ilâve etti:
— Bir müddet bu ahpaplık 
devam ettikten sonra kantocu 
Kamelânın faslı başladı.
Kamelânm yanında herkes, 
solda sıfır kalırdı.
Bilenler bilir. O zaman Kamelâ 
da Kamelâ idi ha!
Gerek alaturka rakıslarına, 
gerekse alafranga danslarına uyar 
olmazdı.
Ser met Muhtar
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği 
Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 8 1 2  1 P O 1 0 *


Nasıl baştan çıkılırdı?:Fi tarihinde geçen bir macerayi kahramanı nasıl anlatıyor?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Istanbul Sehir University Repository