Coopman, F.

Open Marine Archive

DE VERGETEN ZEESTRIJDERS VAN 1914-1918 
door Frangois COOPMAN 
In een vorig artikel (De Plate 89/175) hebben we gezien hoe de 
bemanning van de stoomtreiler 0.131 "John", onder het bevel van 
hun moedige kapitein, P. PINCKET, er in slaagden een Duitse onder-
zeeër op de vlucht te drijven. Dergelijke aktie werd toen aanzien 
als een "bravourstuk". Vissersvaartuigen waren immers een gretige 
prooi voor de U-boten. Meer dan 500 Britse vissersvaartuigen vielen 
in de loop van de Eerste Wereldoorlog als slachtoffer van de onbe-
perkte onderzeebootoorlog, een vijftiental Belgische vaartuigen 
ondergingen hetzelfde lot, terwijl het neutrale Nederland 175 vis-
sersvaartuigen verloor; 862 Nederlandse vissers verloren hierbij 
het leven ! 
De 0.131 en een gedeelte van zijn bemanning zouden echter niet 
lang genieten van de vele huldeblijken die hen te beurt waren 
gevallen. Op 3 januari 1918, omstreeks 21.00 uur lag de 0.131 
aan de "korre", August CALCOEN liep wacht. Op dezelfde hoogte 
en evenwijdig met de 0.131 was ook de 0.55 "Comte Horace van der 
Burgh" van de rederij BAELS aan het vissen. Opeens zag de wachtlo-
per, A. CALCOEN, hoe de 0.55 onverwachts van koers veranderde en 
recht naar de 0.131 toe vaarde. Een aanvaring was onvermijdelijk 
en de 0.55 boorde zich in de bakboordzijde, ter hoogte van de 
brug, van de 0.131. Nu laten wij het woord aan wijlen P. PINCKET, 
via zijn zeeverslag. 
"Als de aanvaring plaats had was ik op de brug bij de wachtsman 
A. CALCOEN sedert twee minuten. Deze had mij geroepen op het zien 
van dit verkeerd maneuver van de 0.55. Ik was al van enige tijd 
op dek. Na de aanvaring sprong ik van de brug naar de plaats van 
de aanvaring om te zien wat er nog te doen was voor de redding 
van het schip. Ik meende nog van zeil voor 't gat te trekken, 
maar het gat was te groot. Ik liep door naar de boot achter de 
mannen roepende maar 't schip zonk zo snel dat geen tijd was om 
de boot klaar te krijgen. Er greep dan een carbuur ontploffing 
plaats in 't machien. Alle hoop verloren ziende voor 't schip 
liep ik naar de kaartenkamer achter mijn lijfcorset, het water 
liep dan al aan dek. Wetende dat men nooit over boord springt 
van een schip om niet mede onder water getrokken te worden riep 
ik 'elk moet trachten zijn eigen te redden' en ik sprong over 
boord. Ik zwom en riep naar de 0.55 de boot uit te zetten. Een 
vijftal minuten nadien was eindelijk hun boot uit. Ik kreeg dan 
een boei te pakken die ik zag drijven en hoorde terzelfder tijd 
gedurig hulp roepen tegen mijn gezonken schip. Ik zwom er terug 
naar toe en zag de visscher BAERT op 't punt te zinken. Ik reikte 
hem de boei toe waarin hij zijn arm stak. Ik bracht hem bij de 
boot van de 0.55 en hielp hem erin met mijn eene hand aan de kant 
van de boot steunende. Ik kroop dan zelf in de boot en nam er het 
bestuur van en redde nog mijn stuurman, Louis DEDRIE en de visscher 
H. GILLEGOT. Stoker J. DEMAN was dan al in de boot opgenomen. T. 
GILLEGOT, stoker, de officier en de kanonnier zijn aan boord van 
de 0.55 opgenomen, de eerste al zwemmend en de twee laatste drij-
vende op een plank". 
Zes bemanningsleden van de 0.131, nl. André DEMAN, August CALCOEN, 
Léon ALLARY, Edouard MEYERS, Arthur DEGRUYTER en Frangois VAN 
HOUCKE lieten er hun leven. Voor de kapitein van de 0.55 was er 
nog een droevige taak weggelegd. Hij woonde immers in dezelfde 
91 4, 108 
straat als de vermiste Léon ALLARY, het was zijn triestig lot 
de weduwe en haar kinderen van het ongeval op de hoogte te brengen. 
Op 12 januari werd het lijk van August CALCOEN opgevist door 
een Britse treiler die het stoffelijk overschot binnenbracht in 
Milford-Haven waar het op 15 januari 1918 werd begraven. 
Ter uitzondérlijke titel werd door de bevoegde diensten beslist 
dat de aanvaring van de 0.131 en de 0.55 te wijten was aan "oorlogs-
omstandigheden". In normale omstandigheden mijden vissende vaartui-
gen elkander als de pest maar aangezien het gevaar van de Duitse 
onderzeeërs had de Britse Admiraliteit beslist dat de vissersvaar-
tuigen in de onmiddellijke nabijheid van hun beschermer, nl. een 
bewapend vissersvaartuig, diende te vissen. 
Deze "veiligheidsmaatregel", gekoppeld aan een menselijke fout, 
werd noodlottig voor de 0.131 en zes van zijn bemanningsleden. 
De bemanning van de 0.131 poseert voor de fotograaf. 
Verloren op 3 januari 1918 hun leven : 
André DEMAN 	 machinist 	 rij 2 midden 
August CALCOEN 	 matroos 	 rij 1 links 
Léon ALLARY 	 matroos 	 rij 1 tweede van links 
Edouard MEYERS 	 lichtmatroos 	 rij 3 midden 
Arthur DEGRUYTER 	 hulpstoker 	 rij 3 links 
Frangois VAN HOUCKE 	 jongen 	 rij 3 rechts 
91 = 109 
De bemanning van de 0.131 is tevreden met een rijke vangst die in 
het ruim geladen wordt. De Britse marineofficier heeft zijn uniform 
aangepast aan de omstandigheden 
OOSTENDSE NUMISMATIEK 
door Edwin LIETARD 
VUURTOREN VAN OOSTENDE IN 1771  
Om de veiligheid te waarborgen van de haven van Oostende en van 
haar opbloeiende vissersvloot, en vooral om de ingang van deze 
haven aan de scheepvaart op de Noordzee duidelijk te maken werd 
er, na overleg met de diverse diensten van Keizerin Maria-Thérésia 
van Oostenrijk, overgegaan tot de goedkeuring van de bouw van 
een vuurtoren in de haven van Oostende in 1771. 
Deze vuurtoren was een kolom, opgetrokken in Toscaanse stijl en 
verlicht door een buitenstaand vuur, gevoed door steenkool. Deze 
lichtbaken werd opgetrokken buiten de vestingswallen (nu het Zee-
heldenplein op de plaats van het monument der zeelieden). 
De inhuldiging greep plaats op 15 oktober 1772 in aanwezigheid 
van burgemeester Arnold BOYS en het voltallig schepencollege, 
vele personaliteiten en menig afgevaardigde van de visserij. 
Architect DE WEZ was de ontwerper van dit kunstwerk dat bestond 
uit de eigenlijke vuurtoren en bijhorend huisje voor de wachter, 
dit alles voor de som van 10.000 Florijn. 
Reeds in 1776 werd, na uitdrukkelijk aandringen van de scheepvaart-
deskundigen, de verlichting met steenkool vervangen door lichtspie-
gels. De reden was te zoeken in het voortdurend uitdoven van het 
licht bij stormweer en geweldige regenval. 
Deze vuurtoren bleef in dienst tot eind 1859, en werd vervangen 
op 1 januari 1860 door een nieuwe vuurtoren opgericht op de ooster-
oever van de haven. 
91 	 110 


De vergeten zeestrijders van 1914-1918

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive