Op het Proefstation voor de Varkenshouderij is de stal voor drachtige zeugen in groepen in de afgelopen maand verbouwd. Nieuw zijn bijvoorbeeld de automatische registratie van berige zeugen en het gebruik van oorzenders

Bokma, S.

Name not available

Berige zeugen op een computeruitdraai

Wageningen Yield 

BERIGE ZEUGEN OP EEN
COMPUTERUITDRAAI
ir. S. Bokma,  Onderzoeker Huisvesting en Welzijn
Op het Proefstation voor de Varkenshouderij is de stal voor drachtige zeu-
gen in groepen in de afgelopen maand verbouwd. Minder goed functione-
rende zaken zijn veranderd en nieuwe technieken zijn ingebouwd. Nieuw zijn
bijvoorbeeld de automatische registratie van berige zeugen en het gebruik
van oorzenders.
Oude hokinrichting
De groepshuisvestingsstal is ongeveer ander-
half jaar geleden in gebruik genomen. Toen was
gekozen voor een “flexibele” stalinrichting. De
vloer in de ligruimten was gemaakt van losse
platen, die op de roosters werden gelegd. Hier-
door konden de ligruimten gemakkelijk veran-
derd worden. De stal was onderverdeeld in drie
hokken: een trainingsruimte, een hok voor 25-30
zeugen en een hok voor 50-60 zeugen. De voer-
stations waren van een nieuwe uitvoering met
vooruitgang en een mogelijkheid om zeugen au-
tomatisch af te zonderen. Met deze stalinrichting
is de nodige ervaring opgedaan en er zijn posi-
tieve en negatieve punten naar voren gekomen.
Ervaringen
De ondiepe ligruimten voldoen goed. De vloer
blijft in de regel goed ‘schoon. Wel werd duide-
lijk, dat bij onderbezetting de ligruimte in het hok
verkleind moest worden. Een gedeelte van de
ligruimte wordt dan afgesloten. Gebeurt dit niet,
dan wordt de onbezette dichte vloer vaak als
mestplaats gebruikt. Nadeel was, dat de lig-
ruimte niet verwarmd kon worden. De stal wordt
namelijk natuurlijk geventileerd en beschikt niet
over verwarming. In de winter daalde de tempe-
ratuur in de stal soms tot ver beneden de ge-
wenste waarde.
Na het aanbrengen van een horizontaal ventila-
tiescherm op ruim 2 meter hoogte, is de situatie
al aanmerkelijk verbeterd, maar er blijft behoefte
aan aanvullende verwarming in koude periodes.
Uit gedragswaarnemingen kwam naar voren,
dat er in de kleine groep met + 25 zeugen meer
onrust optrad dan in de grote groep zeugen. In
de grote groep hebben de zeugen meer moge-
lijkheden om baas-zeugen te ontwijken.
De ervaringen met de hier gebruikte halsband-
zenders zijn matig. Het aanbrengen en tijdig ver-
stellen vraagt nogal wat tijd. Vooral in het begin
moet ervaring worden opgedaan hoe strak of los
de halsbanden vastgezet moeten worden. De
slijtage van de banden en met name de sluitin-
gen was groot. Op de regionale Varkensproefbe-
drijven zijn halsbanden van andere merken ge-
bruikt. De ervaringen m e t  d e  traploos
verstelbare halsbanden zijn gunstiger.
Nieuwe situatie: één grote groep
De ervaringen met de grote groep waren gun-
stig. Daarom is bij de verbouw het grote en het
kleine groepshok samengevoegd tot één grote
ruimte. In deze ruimte is plaats voor ongeveer
80 zeugen.
De trainingsruimte, waarin de zeugen vanuit de
dekstal een week geplaatst worden, is gebleven.
Het voldoet goed om de zeugen in een aparte
ruimte aan het voerstation te laten wennen. De
dieren hebben daar volop getegenheid  om on-
gestoord het voerstation in te gaan. Voor kleine
bedrijven is dit een dure oplossing. Voor deze
bedrijven biedt het afscheiden van een deel van
het hok voor nieuwe zeugen meer perspectie-
ven. De zeugen krijgen dan, door het verzetten
van een paar hekken, gedurende een paar uur
per dag toegang tot het voerstation.
De ligruimtes zijn ondiep (2 m) en liggen langs
de wanden van het hok. Ze zijn uitgevoerd met
een geïsoleerde vloer met vloerverwarming, die
onder % afschot  is gelegd.
De nieuwe situatie is weergegeven in figuur 1.
Opvangruimte voor zeugen
Omdat het voorkomt, dat een zeug kreupel
wordt, of om andere redenen beter tijdelijk uit de
groep gehaald kan worden, zijn een paar kleine
opvanghokken in de stal aangebracht. De ge-
dachte daarbij is dat het geven van rust bijdraagt
tot een snel herstel.
Berig heidsdetectie
Onderzoek op het IMAG heeft uitgewezen, dat
berige zeugen automatisch opgespoord kunnen
6
Foto: Het meldpoortje van de berigheidsde-
tectie.
worden. Daarbij wordt uitgegaan van het be-
kende gegeven, dat berige zeugen het gezel-
schap van een beer opzoeken als deze in de
afdeling is. De firma Hokofarm heeft onlangs de
automatische berigheidsregistratie in haar pak-
ket opgenomen.
Deze berigheidsregistratie bestaat uit een zend-
ontvanger, die gemonteerd is bij het beerhok.  De
zeugen, die contact zoeken met de beer worden
door de (voer-)computer geregistreerd. Legt een
zeug veel bezoeken op een dag af dan is dat
een aanwijzing, dat de zeug berig kan zijn. Deze
nieuwe ontwikkeling is veelbelovend. Op het
Proefstation is deze berigheidsdetectie inge-
bouwd in de drachtige zeugenstal voor het op-
sporen van terugkomers en (vroege) verwer-
pers. Misschien kunnen de drachtigheidstesten
op 30 en 60 dagen na dekken hiermee komen te
vervallen.
1
traíningsruímte werkgang groepshok voor 60 - 80 dieren
drinkruimte
afzonderí gshokken
l--\l
ligruimte
drinkruimte L-
wachtruimte
beercontact
mestruimte
ligruimte
Figuur 1
7
Oorzenders
Oorzenders en zenders die onder de huid wor-
den aangebracht, worden de opvolgers ge-
noemd van de bestaande halsbandzenders.
Oorzenders hebben in het ideale geval het voor-
deel, dat het aanbrengen eenmalig is en dat ze
niet bijgesteld behoeven te worden. Dit betekent
een aanzienlijke arbeidsverlichting. Er zijn al
enige jaren oorzenders in de handel. Die oor-
zenders hebben echter als groot nadeel dat ze
(te) vaak zoek raken. Ook zijn er meer zenders
nodig (1 per dier). Het Proefstation heeft de be-
schikking gekregen over verbeterde oorzenders,
die onlangs ontwikkeld zijn. Nagegaan zal wor-
den of de verliezen minimaal zullen blijven.
Onderzoek
De nieuwe hokinrichting zal bekeken worden op
aspecten als reinheid, gezondheid en juist ge-
bruik door de dieren. Daarnaast is beheersbaar-
heid en arbeidsgemak voor de dierverzorgers
een belangrijk punt voor onderzoek. Tevens
wordt gekeken of de minimale verwarmingsca-
paciteit, die nu aanwezig is, voldoende is. De
komende tijd zullen de oorzenders en de auto-
matische berigheidsdetectie uitgebreid op hun
waarde worden getest. Bij de oorzenders wordt
gemeten hoe groot de arbeidsbesparing is ten
opzicht van de halsbandzender. Daarnaast wor-
den verliespercentages en het technisch functio-
neren vastgelegd. Bij de berigheidsdetectie zal
de betrouwbaarheid van de opsporingsmethode
worden getoetst.
Foto: Zendertjes
8


Berige zeugen op een computeruitdraai

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield