Met het advies van de Onderwijsraad voor een meerjarige brugperiode zal volgens critici de middelmaat regeren. Maar in de kern gaat het advies over een andere vraag: hoe zorgen we dat álle leerlingen de kans krijgen zich optimaal te ontplooien

Elffers, L.

Dutch

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)UvA-DARE (Digital Academic Repository)Jutezakken en eenheidsworsten[Blog in Didactief online]Elffers, L.Publication date2021Document VersionFinal published versionLicenseUnspecifiedLink to publicationCitation for published version (APA):Elffers, L. (null). (2021). Jutezakken en eenheidsworsten: [Blog in Didactief online]., Didactief.https://didactiefonline.nl/blog/louise-elffers/jutezakken-en-eenheidsworstenGeneral rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s)and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an opencontent license (like Creative Commons).Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, pleaselet the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the materialinaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letterto: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. Youwill be contacted as soon as possible.Download date:24 Jan 2024Jutezakken en eenheidsworstenTekst Louise ElffersGepubliceerd op 03-05-2021Beeld ShutterstockLouise Elffers - Met het advies van de Onderwijsraad voor een meerjarige brugperiode zal volgens critici demiddelmaat regeren. Maar in de kern gaat het advies over een andere vraag: hoe zorgen we dat álleleerlingen de kans krijgen zich optimaal te ontplooien?Toen ik in verwachting was van onze oudste dochter, kochten wij bij de Hema ons allereerste rompertje:zachtblauw met witte walvissen erop. Volgens de bon hadden we een ‘romper jongens’ aangeschaft. Totonze verbijstering merkten wij dat de Hema álle babyspullen naar sekse indeelde. Een handdoek met eenkonijntje erop? ‘Handdoek meisjes.’ Een witte verschoonkussenhoes met oranje-blauwe sterretjes?‘Verschoonkussenhoes jongens’. Toen de Hema aankondigde te stoppen met deze sekse-etikettering,volgde een stortvloed van kritiek. Het ontkennen van verschillen tussen jongens en meisjes wasdoorgeslagen, zo was de teneur: moesten we van de Hema soms allemaal in dezelfde vormelozejutezakken rondlopen?Ik moest aan die jutezakken denken toen de eerste reacties binnenkwamen op het nieuwste advies van deOnderwijsraad. De Raad pleit voor uitstel van selectie door het inrichten van brede scholen met eenmeerjarige brugperiode. De strekking van het advies werd op sociale media samengevat als ‘middelmaatvoor iedereen’, en zelfs als ‘alle intellectuelen naar de killing fields’. Cognitief begaafde leerlingen mogen ervan de Onderwijsraad niet zijn, beklaagde een briefschrijver zich in de krant. Het advies betekende heteinde van het onderwijs in Grieks en Latijn, aldus oud-gymnasiasten. En veelvuldig viel de term‘eenheidsworst’.Toen onderwijsminister Van Kemenade in de jaren ’70 zijn plannen voor de middenschool presenteerde,moest hij zich regelmatig verweren tegen die eenheidsworst. ‘Mijnheer deVoorzitter!’ zo sprak hij op 27 februari 1974 in de Tweede Kamer[1]. ‘Metbelangstelling heb ik geluisterd naar hetgeen de geachte afgevaardigde deheer De Brauw over de middenschool naar voren heeft gebracht. Hij heeftde vrees uitgesproken, dat de middenschool een „gemiddelde school" zalworden, waarbij intelligente kinderen negatief gediscrimineerd zoudenworden.’ Onterecht, aldus Van Kemenade. Hij had immers ‘heel duidelijk(…) gesteld, - het blijkt ook uit de uitgangspunten, waarmede hetexperiment ter zake van de middenschool wordt gestart - dat demiddenschool geen eenheidsworst zal worden.’ Van Kemenade benadruktedat kinderen met verschillende talenten op de middenschool ‘demogelijkheden moeten krijgen om zich optimaal te kunnen ontplooien.’ Hetmocht niet baten. Het doembeeld van de eenheidsworst bleef aan demiddenschool kleven. Op enkele experimenten na, waarvan sommigeuitmondden in brede schoolgemeenschappen die tot op de dag vanvandaag bestaan, kwam de middenschool er niet.Ook de kritiek op het recente advies van de Onderwijsraad is gericht op deeenheidsworst die de Raad nu juist níét voorstelt: drie jaar lang hetzelfdeonderwijs voor iedereen, alle niveaus door elkaar in één klas, en een leraardie zich een slag in de rondte zou moeten differentiëren om iedereen in dieheterogene groepen zo goed mogelijk te bedienen. Het zijn dezelfdeonzinnige jutezakken-karikaturen: het achterwege laten van etikettenimpliceert niet automatisch eenvormigheid in het aanbod. Jongens de kansgeven kleding te dragen die voorheen uitsluitend als meisjeskleding werdverkocht en vice versa, betekent niet dat zij die andere kleding móétendragen, laat staan dat er enkel nog kleding in grauwe grijstinten wordtaangeboden.Suggereren dat de Onderwijsraad hetzelfde onderwijsaanbod voor alleleerlingen nastreeft, doet geen recht aan een broodnodig debat over eenurgent vraagstuk: hoe zorgen we dat álle leerlingen de kans krijgen om zichoptimaal te ontplooien? De wenselijkheid en haalbaarheid van het voorstelvan de Onderwijsraad verdient alleszins een kritisch debat. Maar laten wedat debat voeren op basis van de werkelijke inhoud van het advies. Want dekwalificatie ‘eenheidsworst’ geldt nu toch vooral de voorspelbare kritiek van mensen die kennelijk niet demoeite nemen om het advies te lezen: wie de jutezak past, trekke hem aan.Louise Elffers is lector Kansrijke schoolloopbanen in een diverse stad (HvA), onderzoeker bijOnderwijswetenschappen (UvA) en directeur van Kenniscentrum Ongelijkheid. Ook schreef ze DeBijlesgeneratie.Maandelijks schrijft ze columns voor Didactief, die hier (https://didactiefonline.nl/blog/louise-elffers) te lezenzijn. [1] Handelingen Tweede Kamer, vergaderjaar 1973-1974, 53  vergadering 27 februari 1974.Verder lezen1 Onderwijsraad wil reset (https://didactiefonline.nl/artikel/onderwijsraad-wil-reset)2 Middenschool 2.0: analyse en oplossingen (https://didactiefonline.nl/artikel/middenschool-20-analyse-en-oplossingen)3 Bubbelscholen (https://didactiefonline.nl/blog/louise-elffers/bubbelscholen)4 Het ideaal versus de praktijk (https://didactiefonline.nl/blog/louise-elffers/het-ideaal-versus-de-praktijk)5 Van huis uit (https://didactiefonline.nl/blog/louise-elffers/van-huis-uit)6 Het diploma als mythe (https://didactiefonline.nl/blog/louise-elffers/het-diploma-als-mythe)e

Jutezakken en eenheidsworsten:[Blog in Didactief online]

https://pure.uva.nl/ws/files/147065215/Didactief_Jutezakken_en_eenheidsworsten.pdf

Jutezakken en eenheidsworsten:[Blog in Didactief online]

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications