Regional relations of supply and demand for crushed aggregates in Poland

Abstract

Produkcja kruszyw naturalnych łamanych w Polsce rosła nieprzerwanie w latach 2003-2011 wskutek szybko rosnącego popytu, głównie ze strony budownictwa infrastrukturalnego. Łącznie wzrosła ona w tym okresie aż o ponad 240% do 88,7 mln t w 2011 r., przy ograniczeniu do około 64,9 mln t w 2012 r. Zużycie kruszyw łamanych jest nierozerwalnie związane ze stanem budownictwa drogowego i kolejowego, w mniejszym stopniu budownictwa kubaturowego. Szybki, nie mający precedensu w historii rozwój popytu na kruszywa naturalne łamane w Polsce, trwający do 2011 r., był rezultatem m.in. dużych inwestycji drogowych, kolejowych i infrastrukturalnych współfinansowanych z funduszy pomocowych Unii Europejskiej. W rezultacie nastąpił wzrost tego zapotrzebowania do aż 93,6 mln t w 2011 r., przy ograniczeniu w 2012 r. o 28% do około 67,7 mln t. Regionalne rynki kruszyw naturalnych łamanych mają zróżnicowane źródła podaży, co jest wynikiem skupienia ich bazy zasobowej i produkcji w Polsce południowej. W województwie dolnośląskim, małopolskim i świętokrzyskim podaż kruszyw naturalnych łamanych kilkakrotnie przekracza zapotrzebowanie regionu. Z drugiej strony, aż w dziesięciu województwach notowany jest trwały deficyt kruszyw łamanych, najwyższy w województwie mazowieckim, wielkopolskim, pomorskim i łódzkim. Brak źródeł do produkcji kruszyw naturalnych łamanych w Polsce północnej, centralnej i wschodniej powoduje konieczność dostaw takich kruszyw głównie z trzech wymienionych regionów, a wobec stosunkowo wysokich kosztów transportu takich kruszyw – także częściowo kruszyw importowanych. W przyszłości należy oczekiwać zasadniczo utrzymania tych relacji, przy ewentualnej zmianie znaczenia poszczególnych regionów (np. dalszego rozwoju importu kruszyw łamanych do Polski północnej).Production of crushed aggregates in Poland was increasing continuously in the years 2003-2011 due to quickly rising demand, mainly demand of infrastructure construction. It rose by ca. 240% up to 88.7 million t in 2011, with reduction down to 64.9 million t in 2012. Crushed aggregates consumption is closely related to the tendencies in road and railway construction, and in housing to a lesser extent. Very quick, unprecedented demand growth for crushed aggregates in Poland, which took place until 2011, was a result of large road, railway and other infrastructure investments, co-financed by EU funds. As a result, crushed aggregates consumption rose to even 93.6 million t in 2011, with 28% reduction down to 67.7 million t in 2012. Regional markets of crushed aggregates have various sources of supply, what results from unevenly located resources of rocks for their production, being concentrated in the southern Poland. In the Dolnośląskie, Świętokrzyskie and Małopolskie voivodeships crushed aggregates production several times exceeds regional demand for them. On the contrary, in ten voivodeships permanent deficit of crushed aggregates is reported, the highest one in Mazowieckie,, Wielkopolskie, Pomorskie and Łódzkie voivodeships. Lack of sources for crushed aggregates production in the northern, central and eastern Poland necessitates their supplies from the three above mentioned voivodeships, but due to significant transportation costs - also from abroad. In the coming years, such supply/demand relation in individual voivodeships are expected to be maintained, with possible change of individual regions importance, e.g. further development of crushed aggregates imports to the northern Poland