Članak donosi pregled španjolske filozofije od njezinih prvotno determiniranih filozofskih perspektiva, prepoznatih kao »tipično španjolskih«, pa sve do španjolske političke i društvene tranzicije u XX. st. Položaj španjolske filozofije koji ovdje prikazujemo jedno je tumačenje, ili još bolje, pokušaj rasvjetljivanja i ispitivanja jednoga nepoznatog i složenog područja što ga španjolska misao nudi ne samo danas, već i od vremena svojega prvog – hispano-romanskog – filozofskog uobličavanja; imajući također u vidu bogatu tradiciju pretočenu u kastiljski jezik. Ovdje se jednako tako ostvaruje jedna snažna i neosporna dijalektička relacija, možebitno kružna, između španjolske filozofije i povijesne bîti onoga što nazivamo »Španjolska«. Jedna sažeta analiza španjolske filozofije danas je promatrana u horizontu vlastite prošlosti, svojega više ili manje jasna kontinuiteta i svoje više ili manje izražene koherencije.
Nakana mi je sabrati, izložiti i rasvijetliti bitne napore, djela i mišljenja najznamenitijih španjolskih filozofa. Svjesna činjenice da se njihovi napori još uvijek nedovoljno cijene, o čemu je prošlost već kazala svoje, nastojim stvoriti okružje u kojem neće biti ni isključivosti ni sektaštva. O »problemu« esencije, egzistencije, konzistencije, karaktera, duha, temeljâ, korijenâ, ali i o problemu sâme povijesti španjolske filozofije, u posljednjim desetljećima pisalo se i raspravljalo na mahove. Zbog toga ovaj pokušaj ima poslužiti kao ferment za jedno novo uzdizanje španjolske misli općenito, a posebno španjolske filozofije.Se ofrece en este artículo una visión general de la filosofía española desde las primeras determinadas perspectivas filosóficas, reconocidas como »típicamente españolas«, hasta la transición política y social española en el siglo XX. La situación de la filosofía española que se propone es una interpretación, o mejor el intento de esclarecer y investigar denso y complejo campo que ofrece el pensamiento español no sólo en actualidad, sino desde los tiempos primerizos del formamento filosófico – hispánico-romano, habida también cuenta de la amplia tradición escrita en castellano. Aquí se realiza también una fuerte y indiscutible relación dialéctica, puede ser circular, entre la filosofía española y la esencia histórica de lo que llamamos »España«. Un análisis breve de la filosofía española es interrogada, sobre todo, en el horizonte de su proprio pasado, su propria continuidad y su coherencia más o menos expresivas. Mi propósito es recoger, investigar y dar a la luz del día los trabajos, libros y pensamientos filosóficos esenciales producios por los filósofos españoles más destacados. Consciente de que los trabajos de los filósofos españoles no gozan aún de la consideración que merecen, como ya sucedió en el pasado, pretendo crear un lugar de encuentro sin exclusiones ni sectarismos. El »problema« de la esencia, existencia, consistencia, carácter, espíritu, fundamentos, raíces y el de la propia historia de la filosofía española ha sido tratado intermitentemente en las últimas décadas. Por eso este intento debe servir de fermento para un nuevo levantar y comprender de la historia del pensamiento español en general y de la filosofía española en particular
