TÜBİTAK TBAG01.10.2008Ferrosen ve ferrosenyum tuzlarının son yapılan çalışmalarda antitümör aktivite göstermesinden sonra yapılarında ferrosen grubu ihtiva eden biyoaktif yapılar büyük önem kazanmıştır çünkü ferrosen grubu bu bileşiklerin sahip oldukları antitümör ve antibiyotik etkileri dahada artırmaktadır. Dolayısıyla daha etkili antitümör maddelerinin bulunması ve geliştirilmesi kanser gibi hastalıkların tedavisinde yeni umutlar olabilir. Organik ve organometalik bileşiklerin biyolojik aktiviteleri hakkında bazı tahminler yapılabilmekle beraber aktivitelerin kesin olarak belirlenmesi ancak biyolojik aktivite testleri ile mümkündür. Bu da genellikle bu bileşiklerin önce eldesini yani laboratuvarda sentezini gerektirmektedir. Bir ferrosenil grubunun antitümör ve antibiyotik gibi önemli biyolojik aktivitelere sahip alkilidensiklopentendion (1), siklopentenon (2), sikloheptadienon (3) ve pirazol (4) yapılarına direk bağlı olduğu bu tür türevler literatürde hemen hemen bilinmemekte ve bunların sentezine yönelik herhangi bir çalışmada yoktur. Bu projede yeni ve uygulanabilir yöntemler geliştirilerek yapıları aşağıda gösterilen literatürde bilinmeyen bu yeni ferrosenii türevlerinin sentezi gerçekleştirilmiştir. Ferrosenil grubunun bu maddelerin sahip oldukları biyolojik aktiviteyi dahada artırması beklenmektedir. Sentezlenen bu bileşiklerden bir veya bir kaçının istenilen düzeyde biyolojik aktivite göstermesi halinde bu bileşikler kanser gibi hastalıkların tedavisinde umut verici yeni ilaç maddeleri olabileceklerdir.After ferrocene and ferrocenium salts have shown antitumor activities in recent studies, biologically active compounds containing a ferrocene moiety have gained more importance since the ferrocene group increases their antitumor and antibiotic activities more and more. Development of new potential antitumor compounds is likely to provide new promising drug substances for curing the cancer type diseases. Although the biological activities of organic and organometallic compounds/complexes can be predicted to some extent, the certain activities can be determined only by their biological activity tests, which would require first the laboratory synthesis of such compounds/complexes. The examples of ferrocenyl-substituted alkylidenecyclopentenediones (1), cyclopentenones (2), cycloheptadienones (3) and pyrazoles (4), as well as general methods for their syntheses, are almost unknown, but these compounds should be medicinally very important compounds. In this project, the synthesis of these new compounds, which are unknown in literature, was achieved by developing new and applicable methods. It is expected that ferrocenyl moiety will increase their current biological activity more and more. If one or few of them shows the expected biological activity, then such compounds can be promising drug candidates to cure the cancer type diseases
