Gaciong, Zbigniew

Via Medica Journals

www.kardiologiapolska.plKomentarz redakcyjny Kardiologia Polska2012; 70, 2: 147ISSN 0022–9032Świadomość zagrożeń dotyczących nadciśnieniaw Polsce: stan obecny i sposób poprawyprof. dr hab. n. med. Zbigniew GaciongKatedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, WarszawaJeśli w przypadku uczestników ba-dania WOBASZ zastosować kryteriaoceny przyjęte w Państwowych Egzami-nach Specjalizacyjnych, to nie zaliczylioni testu z wiedzy o nadciśnieniu tętni-czym. Praca Piwońskiej i wsp. [1] wyka-zała, że mniej niż 60% ankietowanychznało właściwe odpowiedzi, a w odnie-sieniu do niektórych pytań, jak zagro-żenia związane z nadciśnieniem, odse-tek „prawidłowo zdających” był o połowę mniejszy.Niestety, te niepokojące dane znajdują potwierdzenie tak-że w innych badaniach. W projekcie NATPOL obserwuje siępodobny odsetek osób wykazujących podstawową wiedzę natemat nadciśnienia tętniczego. We współpracy z portalemMedOnet.pl przeprowadzono ankietę „Narodowy Test Zdro-wia Polaków”, która m.in. oceniała znajomość wartości wła-snego ciśnienia tętniczego (dostępny na stronie: http:////www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,akcja-okreso-wa,887321,1,1,Narodowy-Test-Zdrowia-Polakow,index.html).Podsumowanie danych po wypełnieniu ankiety przez120 530 internautów daje zbliżony obraz: 37% z nich niezna wartości własnego ciśnienia tętniczego. Nieco większąwiedzę wykazywały kobiety i osoby wykształcone, a czynni-kiem szczególnie związanym ze znajomością ciśnienia tętni-czego był wiek. Nie stwierdziliśmy różnicy w zależności odmiejsca zamieszkania, podobnie występowanie choroby ukła-du sercowo-naczyniowego w rodzinie w niewielkim stopniuwpływało na odsetek osób znających wartość swojego ciśnie-nia. Jeszcze gorsze wyniki dotyczyły znajomości stężenia cho-lesterolu (20% badanych) czy glukozy (26% uczestników te-stu). Również w odniesieniu do powyższych czynników ry-zyka występowała zależność między wiedzą a płcią, wy-kształceniem i miejscem zamieszkania. Obecność chorobyukładu sercowo-naczyniowego w rodzinie zwiększała od-setek osób znających własne stężenie cholesterolu z 19%(wywiad negatywny) do 25% (dodatni wywiad rodzinny).Oczywiście badana grupa nie była losową próbą ze społe-czeństwa, można nawet przypuszczać, że zawierała nadre-prezentację wykształconych mieszkańców dużych miast, któ-rzy częściej korzystają z internetu. W Narodowym TeścieZdrowia Polaków brało udział 61% kobiet, wyższe wykształ-cenie deklarowało 49% uczestników, 43% ankietowanychmieszkało w miastach liczących powyżej 100 000 osób. Śred-ni wiek uczestnika wynosił 41 lat. Wszystkie dostępne danesą zatem zgodne: wiedza na temat podstawowych zagrożeńdla zdrowia jest niedostateczna, co potwierdzają także wyni-ki badania Piwońskiej i wsp. [1]. Co szczególnie niepokoi, tobrak widocznych korzystnych tendencji w trakcie ostatnichkilkunastu lat. Wcześniejsze edycje badania NATPOL doku-mentują znajomość wartości ciśnienia tętniczego u 71% ba-danych w 1994 r. i 65,5% w 1997 r. [2]. Tymczasem w ostat-nich latach ma miejsce wiele działań, które wykorzystująwszystkie dostępne media jako nośniki informacji. Promocjazdrowia i aktywności edukacyjne znajdują się także w pro-gramach szkolnych oraz projektach organizowanych i finan-sowanych przez państwo (POLKARD) czy przemysł farma-ceutyczny. W ostatnich latach zwiększyła się liczba chorychz nadciśnieniem leczonych skutecznie — z 12% w 2002 r.do 26% w 2011 r. (dane z badania NATPOL). Ale takżewyniki tych samych badań (NATPOL 2011) wskazują, że 32%dorosłych w Polsce nie ma postawionej diagnozy nadciśnie-nia, a 9% mimo wiedzy o chorobie nie podejmuje leczenia(Konferencja prasowa, 19 września 2011).Autorzy pracy opisują stan rzeczy i jako rozwiązanie pro-ponują opracowanie programów edukacyjnych skierowanychdo mężczyzn i osób niewykształconych. W ich tworzeniui wdrażaniu najlepiej skorzystać z gotowych, sprawdzonychwzorów. Należy do nich realizowany od 1999 r. w KanadzieNarodowy Program Nadciśnieniowy (CHEP, Canadian Hyper-tension Education Program), który obejmuje liczne aktywno-ści edukacyjne kierowane do pracowników opieki zdrowot-nej, ale także do edukatorów i samych pacjentów. W chwilijego rozpoczęcia tylko 13% chorych było skutecznie leczo-nych, a jedynie 45% badanych znało swoje ciśnienie tętni-cze, a nie więcej niż 25% potrafiło wymienić powikłania nad-ciśnienia tętniczego. Po kilku latach funkcjonowania progra-mu odsetek nieświadomych zmalał do 16,7%, a liczba cho-rych skutecznie leczonych zwiększyła się do 65,7%, czemutowarzyszy stała redukcja liczby powikłań sercowo-naczynio-wych. Od 1999 r. liczba zgonów wywołanych udarem male-je o 3%, zawałem — 2,1%, a niewydolnością serca — 4,3%na rok trwania programu [3].Działania edukacyjne i uświadamiające kierowane do pa-cjentów nie są prowadzone „akcyjnie”, ale stanowią nieodłącznąi stałą część CHEP — realizują je lekarze, pielęgniarki i edukato-rzy opłacani z zaplanowanego budżetu. I to jest końcowy wnio-sek, jaki powinni zamieścić Autorzy w swojej pracy.Konflikt interesów: nie zgłoszonoPiśmiennictwo1. Piwońska A, Piotrowski W, Broda G. Knowledge about arterial hyper-tension in the Polish population: the WOBASZ study.  Kardiol Pol, 2012;70: 140–146.2. Zdrojewski T, Pienkowski R, Szynkiewicz M, Krupa-Wojciechowska B.Have rapid socioeconomic changes influenced awareness of blood pres-sure in Poland? J Hum Hypertens, 2001; 15: 247–253.3. Bolli P, Campbell NR. Do recommendations for the management of hy-pertension improve cardiovascular outcome? The Canadian experience.Int J Hypertens, 2011; 2011: 410754 [Epub 2011 Oct 30].

Świadomość zagrożeń dotyczących nadciśnienia w Polsce: stan obecny i sposób poprawy

https://journals.viamedica.pl/kardiologia_polska/article/download/79023/59007

Świadomość zagrożeń dotyczących nadciśnienia w Polsce: stan obecny i sposób poprawy

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Via Medica Journals