2000 yılında, Gossypium hirsutum L. türünden 5 çeşit (Sure Grow 125, Sure Grow 404, Sure Grow 501, Sure Grow 1001 and Çukurova 1518) ana, 7 hat ise (PAUM 400, PAUM 401, PAUM 402, PAUM 403, PAUM 404, PAUM 405 ve PAUM 406) baba olacak şekilde, line x tester melezleme yöntemine göre Çukurova Üniversitesi, Pamuk Araştırma ve Uygulama Merkezinde birbirleriyle melezlenmiştir. Elde edilen 35 F, melezi ve 12 anaç, 2001 yılında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak ekilmiş ve lif verimi ve verim öğeleri bakımından değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere, line x tester analizi uygulanmıştır. Çalışmada anaçların genel, melezlerin özel uyum yeteneklerinin belirlenmesi, ve böylece erken generasyonlarda lif verimi ve verim öğeleri yönünden üstün anaçların ve melez kombinasyonların seçilmesi amaçlanmıştır. Sonuç olarak, ebeveyn ve hibridlerin genel ve özel uyum yetenekleri, lif verimi ve verim öğeleri bakımından önemli farklılıklar oluşturmuştur. Ebeveynler arasında, PAUM 403 koza sayısı; Çukurova 1518, PAUM 400, PAUM 403, PAUM 405 ve PAUM 406 lif verimi; Sure Grow 501, Çukurova 1518, PAUM 401 ve PAUM 405 çırçır randımanı; Sure Grow 125, PAUM 400 ve PAUM 403 100 tohum ağırlığı; Çukurova 1518, PAUM 400, PAUM 405 ve PAUM 406 koza kutlu pamuk ağırlığı yönünden en yüksek genel uyum yeteneğine sahip olmuşlardır. Sure Grow 501 x PAUM 400 koza sayısı yönünden özel kombinasyon kabiliyeti önemli tek melez kombinasyon olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, bu melez kombinasyon en yüksek lif verimine de sahiptir. Elde edilen bu sonuç, ileriki generasyonlarda amaca yönelik bitkilerin, bu melez kombinasyondan seçilme şansının daha yüksek olduğunu göstermektedir.The purpose of this study was to determine estimates of the general combining ability of parents and the specific combining ability of hybrids needed to develop high yielding cotton cultivars. Five cotton lines (Sure Grow 125, Sure Grow 404, Sure Grow 501, Sure Grow 1001 and Çukurova 1518) and 7 testers (PAUM 400, PAUM 401, PAUM 402, PAUM 403, PAUM 404, PAUM 405 and PAUM 406) were crossed in a line x tester mating system at Çukurova University, Cotton Research and Application Center, Adana, Turkey, in 2000. Twelve genotypes and 35 F] hybrids were sown in a randomized complete block design with 3 replications at the same center in 2001. The general combining ability variance of parents and the specific combining ability variance of hybrids in respect to lint yield and yield components were estimated via line x tester analysis. Line x tester analysis revealed significant general and specific combining ability effects for lint yield, 100-seed weight, seed cotton weight per boll, lint percentage and boll number per plant. The following lines had higher general combining abilities than the others: PAUM 403 for boll number per plant; Çukurova 1518, PAUM 400, PAUM 403, PAUM 405 and PAUM 406 for lint yield; Sure Grow 501, Çukurova 1518, PAUM 401 and PAUM 405 for lint percentage; Sure Grow 125, PAUM 400, PAUM 403 for 100-seed weight; and Çukurova 1518, PAUM 400, PAUM 405 and PAUM 406 for seed cotton weight per boll. Only Sure Grow 501 x PAUM 400 F, showed significant specific combining ability effects for bolls/plant. It yielded more total lint than the others. This Fj achieved its high yield by producing many boll numbers per plant, while the others produced fewer
