Kargul, Włodzimierz

Via Medica Journals

www.kardiologiapolska.plKardiologia Polska 2012; 70, 3: 268 ISSN 0022–9032KOMENTARZ DO PRACY ORYGINALNEJZakrzepica żylna po implantacji urządzeń doelektroterapii jako narastający problem klinicznyprof. dr hab. n. med. Włodzimierz KargulOddział Elektrokardiologii, GCM Katowice-OchojecWzrastająca liczba wszczepianychurządzeń do elektroterapii (stymulatory— PM, kardiowertery-defibrylatory —ICD i urządzenia do resynchronizacji CRT— CRT-D), których nieodłącznych ele-mentem jest wprowadzana do serca elek-troda przezżylna stwarza wiele nowychwyzwań i problemów klinicznych. Należądo nich, oprócz możliwości infekcji miej-scowej i ogólnej, także stany zakrzepicy żylnej o różnej lokaliza-cji i nasileniu. Powoduje to konieczność energicznego i wielo-kierunkowego leczenia powyższych powikłań, łącznie z usuwa-niem tych urządzeń wraz z elektrodami [1–3]. Aby zmniejszyćliczbę tych powikłań, w tym także zakrzepicy żylnej i związanejz nią niedrożności, bardzo ważne jest ich wcześniejsze przewi-dywanie, połączone z działaniami profilaktycznymi, zarówno naetapie kwalifikacji do implantacji, jak i w czasie wczesnego orazdalszego okresu po zabiegu. Z tego powodu Autorzy komento-wanego artykułu [4] wybrali jako cel pracy ocenę znaczenia pro-gnostycznego wybranych markerów prozakrzepowych i proza-palnych, a także wybranych parametrów hemodynamicznychlewej komory w celu wytypowania chorych zagrożonych nie-drożnością żylną z powodu zakrzepicy.Praca jest interesująca zarówno z klinicznego, jak i me-todycznego punktu widzenia, a sformułowane w niej wnio-ski mogą mieć znaczenie w profilaktyce zakrzepicy [4]. Wtym celu należałoby wg Autorów zwrócić szczególną uwagęna chorych z niską LVEF i zwiększonym LVEDD oraz pod-wyższonymi stężeniami  D-dimerów, fibrynogenu i czynnikatkankowego i w związku z tym, włączyć u nich leczenie prze-ciwzakrzepowe, zarówno przed implantacją, jak i po niej.Okres takiego leczenia jest trudny do wyznaczenia i być możepomocne byłoby tu śledzenie w czasie wartości powyższychmarkerów prozapalnych i prozakrzepowych w dalszej, przed-łużonej obserwacji, o czym zresztą Autorzy wspominająw końcowej części dyskusji i w ograniczeniach pracy.Należy stwierdzić, że Autorzy pominęli w dyskusji jedenistotny i ciekawy aspekt ich pracy, dotyczący chorych 10-oso-bowej grupy II, u których rozwinęła się średnio po 14 miesią-cach omawiana zakrzepica żylna. Wszystkim pacjentom z tejgrupy wszczepiono mianowicie przed implantacją rozrusznikaelektrodę endokawitarną do czasowej stymulacji z powodubloku AV III stopnia oraz nie stosowano u nich leczenia prze-ciwzakrzepowego ze względu na brak wskazań klinicznych typuAF. Wydaje się, że te dwie sytuacje, oprócz wymienionych wewnioskach podwyższonych czynników sprzyjających, mogłybyć przyczyną powstania zakrzepicy żylnej u tych chorych.Dlatego też nasuwa się kolejne pytanie, czy nie należy włączaćleczenia przeciwzakrzepowego u chorych poddawanych za-biegowi wszczepienia elektrody endokawitarnej do czasowejstymulacji, szczególnie w przypadkach, gdy zabieg ten poprze-dza implantację urządzenia do elektroterapii na stałe, mimoże układ taki wszczepia się prawie wyłącznie po przeciwnejstronie niż ww. elektrodę czasową w celu ograniczenie ryzykainfekcji i zakrzepicy poimplantacyjnej. Jak wiadomo, z ewen-tualnym wyprzedzającym zastosowaniem leczenia przeciwza-krzepowego wiąże się oczywiście problem uciążliwości stałe-go, okresowego badania INR przy nadal powszechnie wyko-rzystywanych pochodnych kumaryny. Nie ma tego problemuprzy ewentualnym zastosowaniu nowych, doustnych lekówprzeciwzakrzepowych, takich jak dabigatran, jednak ze wzglę-du na brak szerokiego doświadczenia klinicznego, a także wy-soką cenę, preparat ten nie ma dotychczas większego zastoso-wania w Europie, w tym w Polsce [5].Oprócz nowych leków przeciwzakrzepowych dalszenadzieje na zmniejszenie liczby przypadków zakrzepicy żyl-nej i innych powikłań związanych z użyciem „klasycznych”elektrod przezżylnych wiążą się z zastosowaniem tzw. kap-suły bezelektrodowej do stymulacji, która może być wpro-wadzona również drogą przezżylną do serca bez dalszego,długotrwałego przebywania w układzie żylnym.Podsumowując, wydają się celowe i w pełni uzasadnio-ne dalsze badania kliniczne w kierunku wykrywania i moni-torowania czynników sprzyjających zakrzepicy, a także sto-sowania nowych, doustnych leków przeciwzakrzepowychi bezelektrodowych urządzeń do stymulacji serca.Konflikt interesów: nie zgłoszonoPiśmiennictwo1. Mitkowski P. Nowe zalecenia Heart Rhythm Society dotycząceusuwania elektrod. W Dobrym Rytmie, 2010; 14: 8.2. Kargul W. Usuwanie wrośniętych elektrod rozrusznikowychi defibrylatorowych jako wyzwanie kardiologii interwencyjnejw najbliższym 10-leciu. Kardiol Pol, 2010; 68: 835–392.3. Kutarski A, Opolski G. Usuwanie wrośniętych elektrod do stymu-lacji/defibrylacji serca — zabiegi o najwyższej skali trudności i ryzy-ka. Problemy, szkolenia i logistyka. Kardiol Pol, 2010; 68: 736–742.4. Lelakowski J, Domagała TB, Rydlewska A et al. Effect of selected pro-thrombotic and proinflammatory factors on the incidence of venousthrombosis after pacemaker implantation. Kardiol Pol, 2012; 70: 260–267.5. Connolly SJ, Ezekowitz MD, Yusuf S et al. Dabigatran versuswarfarin in patients with atrial fibrillation. N Engl J Med, 2009;361: 1139–1151.

Zakrzepica żylna po implantacji urządzeń do elektroterapii jako narastający problem kliniczny

https://journals.viamedica.pl/kardiologia_polska/article/download/78999/58972

Zakrzepica żylna po implantacji urządzeń do elektroterapii jako narastający problem kliniczny

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Via Medica Journals